Samarqand davlat universiteti a. Babayarov, F. Meliyev, I. Ximmatov, M. Subharwall

Debian GNU/Linux; 
Debian ([ˈdɛbiən]) — bepul va 
ochiq kodli dasturiy taʼminotdan 
tashkil topgan operatsion tizim. 
Hozirgi 
vaqtda 
Debian 
GNU/Linux eng ommabop va 
muhim 
GNU/Linux 
distributivlaridan 
biri 
boʻlib, 
umuman 
oʻzining 
birlamchi 
koʻrinishida 
ushbu 
turdagi 
operatsion tizimlarning rivojlanishiga sezilarli taʼsir koʻrsatdi. Boshqa 
yadroga asoslangan Debian GNU / Hurd loyihasi ham mavjud. Debian 
ham serverlar, ham ish stantsiyalari uchun operatsion tizim sifatida 
ishlatilishi mumkin.
Debian har qanday distributivlardan ko‗ra eng katta 

---

21 
paketlar omboriga ega - foydalanishga tayyor dasturlar va kutubxonalar 
- va agar soni bo‗yicha bo‗lmasa, qo‗llab-quvvatlanadigan arxitekturalar 
soni bo‗yicha: o‗rnatilgan qurilmalarda ishlatiladigan ARM dan boshlab, 
eng mashhur x86- 64 va PowerPC va IBM S / 390 mainfreymlari bilan 
tugaydi. Ombor bilan ishlash uchun turli vositalar ishlab chiqilgan, 
ulardan 
eng 
mashhuri 
Advanced 
Packaging 
Tool 
(APT) 
hisoblanadi.Debian bir qator distributivlarning asosiga aylandi. Ulardan 
eng mashhurlari antiX, Kali Linux, Knoppix, Linux Mint, Maemo, 
SteamOS, TAILS, Ubuntu."Debian" nomi loyiha asoschisi Yan Merdok 
va uning rafiqasi Debra Linning ismlaridan olingan. 
Juda yosh, lekin istiqbolli Ubuntu Linux; 
Ubuntu 
([ʊˈbʊntuː]; 
Zulu 
tilidan ubuntu — odamiylik; 
Ubuntu) 
— 
Debian 
GNU/Linux 
asosidagi 
GNU/Linux 
distributivi. 
Asosiy ishlab chiquvchi va 
homiysi 
Canonical 
kompaniyasi hisoblanadi. Hozirda loyiha faol rivojlanmoqda va erkin 
hamjamiyat 
tomonidan 
qo‗llab-quvvatlanmoqda.
Canonical 
ma'lumotlariga ko‗ra, Ubuntu butun dunyo bo‗ylab taxminan 20 million 
foydalanuvchi tomonidan ishlatiladi. U web-serverlar uchun eng 
mashhur 
GNU/Linux 
distributivlari 
ro‗yxatida 
1-o‗rinni 
egallaydi.Odatda, distributivning yangi versiyalari har olti oyda 
chiqariladi va 9 oy davomida xavfsizlik yangilanishlari bilan qo‗llab-
quvvatlanadi (13.04 versiyasidan boshlab, bundan oldin qo‗llab-
quvvatlash bir yarim yil davomida amalga oshirilgan).Ubuntu server va 
ish stantsiyalar uchun dasturiy ta'minotlar to‗plami bilan birga keladi. U 
Live CD (Desktop versiyasi) yordamida shaxsiy kompyuterlariga 
o‗rnatiladi (o‗rnatishda DVD va USB qurilmalardan foydalanish 
mumkin).Rasmiy ravishda qo‗llab-quvvatlanadigan arxitekturalar uchun 
versiyalar mavjud, masalan, i386 (20.04 gacha; LTSda - 18.04 gacha), 
AMD64, ARM. Bundan tashqari, 2013 yildan boshlab ARM va x86 

---

22 
arxitekturasida smartfonlar uchun Ubuntu‘ning maxsus versiyasini 
ishlab chiqish boshlandi. IoT qurilmalarida va robotlarda ishlay 
oladigan Ubuntu Core versiyasi xam mavjud.
Ubuntuda foydalanish 
qulayligiga asosiy e‘tibor qaratilgan. U 
sudo
yordam dasturidan keng 
foydalanadi, bu foydalanuvchilarga potentsial xavfli superfoydalanuvchi 
sessiyasini ishga tushirmasdan ma'muriy vazifalarni bajarishga imkon 
beradi.Ubuntu shuningdek, turli til guruhlaridagi odamlarga maksimal 
darajada kirishni ta'minlash uchun keng qamrovli xalqarolashtirishga 
ega. 5.04 versiyasidan boshlab standart kodlash sifatida UTF-8 
kodirovkasi belgilangan. Ubuntuni o‗rnatishda 4 gigabayt operativ xotira 
va qattiq diskda 5 gigabayt bo‗sh joy tavsiya etiladi. Xotiraga bo‗lgan 
minimal talablar esa ancha past hisoblanadi.
Ubuntu (11.04 
versiyagacha) GNOME ish stoli tizimiga asoslangan bo‗lib, u bepul, 
sodda va intuitiv interfeysni ta'minlash va zamonaviy ish stoli 
ilovalarining to‗liq spektrini taklif qilish uchun mo‗ljallangan. 
GNOMEga kiritilgan ilovalardan tashqari, Ubuntu qo‗shimcha dasturiy 
ta'minot bilan birga keladi, jumladan LibreOffice (OpenOffice.org 11.04 
versiyasigacha), Mozilla Firefox veb-brauzeri.Ushbu o‗quv qo‗llanmada 
ko‗plab misollar aynan Ubuntu distributivi uchun ko‗rsatilgan.