Yusuf Xos Hojib “Qutadg’u bilig” asarida o’g’il-qizga ta’lim-tarbiya beruvchining shaxsi haqida quyidagilarni yozadi:
Murabbiyni yaxshi kishilardan olgin,
O’g’il-qiz pok o’sadi (nomatlub ishlardan) forig’ turadi.
O’g’il-qizga bilim va odob o’rgat,
Ikki olam uniki, uning manfaati yetarli bo’ladi.
O’g’ilga barcha san’at-hunarlarni tugal o’rgat,
Bu san’at-hunarlar bilan u mol-dunyo yig’a beradi (164-b).
Burhoniddin Zarnudjiy (1150 y) “O’quvchiga ta’lim yo’lida qo’llanma” asarida bilimlarni tez va puxta o’zlashtirish uslublarini ishlab chiqdi, uningcha: “O’rganuvchilar zimmasida barcha fanlar orasidan eng muhimlarini tanlash vazifasi turadi. ... Bilimlarga bo’lgan qiziqish shuni talab etadiki, u o’qituvchisiga va o’rganayotgan faniga, kitobiga nisbatan to’la qanoatli bo’lsin, toki muvaffaqiyasizlikni o’zidan yiroqlashtirish, bilimning maxsus bo’limiga nisbatan ham shunday ish tutmoq kerak.
Bilimlarni chuqur o’zlashtirishning 6 sharti mavjud: aql-farosat, kucnli istak, chidam, oziq-ovqat, o’qituvchi ta’limi va bilim olish uchun yetarli vaqt. Mashg’ulotlar davomida o’qituvchilar muallimdan “bir o’q-yoy”masofada o’tirishsin, shunda o’quvchining o’z o’qituvchisiga hurmati namoyon bo’ladi. ... O’qib-o’rganish uchun eng yaxshi vaqt - yoshlik davri, erta tong va qosh qoraygan payt. Bilim oluvchi ana shu vaqtni samarali tashkil etishga odatlantirilsin, bordiyu unga bir fan zerikarli bo’lsa, boshqasi bilan mashg’ul bo’lsin.
Dostları ilə paylaş: |