Sayali sadiqova

aşpazı
 olur 
Südü, peniri
 bol 
qaymaqlı
 çoban 
Dəpə gibi ətyıq, qəl gibi qısız saqdır
. 
Abidənin dilində dini-mifoloji terminologiyada müxtəliflik 
özünü göstərir. Belə ki, əsas yeri islam dini ilə bağlı terminlər 
təşkil etsə də xristian dini eləcə də dini mifoloji terminlər də iş-
lənir. Məsələn: 
Azğın dinli kafərə bən varayım. Barıban pey-
ğəmbərin yüzünü görən. İki rükət nəmaz qıldılar. Adı görklü Mə-
həmmədə salavat götürürdülər. Allah verən umudun üzülməsin. 
“Amin” deyənlər didar görsün. Əl qaldırıb dua etdilər. Dəstma-
lı
gözünə silcək, Allah-təalanın qüdrətilə gözü açıldı. Kafərin 
kəlisasın yıqdılar, yerinə məscid yapdılar.
H.Həsənov yazır: “Kitabi-Dədə Qorqud”dakı dini-mifoloji 
terminologiya sistemli şəkildə, islam dininin Azərbaycanda ya-
yılması ilə əlaqədar olaraq sonradan abidənin mətninə əlavə 
edilmişdir”.
1
Ə.Dəmirçizadə yazır: “KDQ-un dilində ərəb, eləcə də fars 
leksikası “başlıca olaraq” islamiyyət hərb və cəngavərlik məf-
humlarını ifadə edən sözlərdən ibarət olması, bu dastanların ye-
nicə islamiyyəti qəbul etmə və ərəb işğalına qarşı çarpışma 
dövrlərindəki Azərbaycan xalqının dilini əks etdirdiyini çox ay-
dın surətdə göstərir”.
2
“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarında tibbi terminlər o qədər 
də zəngin deyil. Lakin xüsusi leksik-semantik sistem təşkil edir 
və ona görə də xüsusi şəkildə fərqləndirilə bilər. Məsələn,
Üc toqundu, 
alca qanı şorladı
, qoynı toldı.
Qara bağrı
 sarsıldı. Düm 
yürəgi
 oynadı.
Kəsilsin oğlan əmən 
süd tamarım
 yaman sızlar.
1
Həsənzadə N. “Kitabi-Dədə Qorqud”un terminoloji leksikası. Nam. diss. 
B., 1992, səh.149.
2
Dəmirçizadə Ə. “Кitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının dili, Bakı, APİ-nin 
nəşri, 1959, səh.149.

---

26 
Üç qatla