Firuz Mustafa
142
yır... Bunlar öz yerində. Siz hələlik burada bizin qonağımızsı-
nız. Günortadır, gedək bir tikə çörək kəsək. Sonra fikirləşib siz-
li-bizli bir q
ərara gələrik. İnanın ki, bu işin həlli məndən asılı
deyil.
Ca
vad Əmirxanlı yenə hirsli tonda:
- B
əs kimdən asılıdır?-deyə, soruşdu.
R
əhman könülsüz halda dilləndi:
- Sizd
ən… Sizdən asılıdır.
Bayaqdan b
əri əsəbi halda danışan kişi birdən duruxub əli-
ni-
əlinə vuraraq şaqqanaq çəkib uşaq kimi gülməyə başladı:
- M
əndən asılıdır? Elə isə mən sənə icazə verirəm, gedək
yeri d
əqiqləşdirək. Ha-ha-ha… Deyəsən, mənimlə zarafat edir-
s
ən hə?
- Zarafat niy
ə? Doğru sözümdür. Yuxarılara bircə kəlmə
deyin, qoy oradan m
ənə balaca bir işarə versinlər. Qalanı ilə
işiniz yoxdur. Hər şeyi özüm düzüb-qoşaram... Hətta, göstəriş
olsa, bütün Buzla
ğı verərik sizə... İndi isə, mümkünsə gedək
Mövludun bir st
əkan çayını içək.
R
əhman bu sözləri ehtiyatla dedi.
Yem
əkxana yaxınlıqda, çayın sahilində idi. Çayın suyu elə
duru idi ki, onun dibind
əki baliqlar və xırdaca-parlaq daşlar be-
l
ə, aydinca göründüyü.
İçəri keçdilər. Bura səliqəli bir yerdi. Rəhman yemək sifa-
riş verdi. Şəhərdən gəlmiş adlı-sanlı həmyerlisinin təhər-tövü-
ründ
ən, qəribə davranış və rəftarından hələ də bir şey kəsdirə
bilm
əyən kənd bələdiyyə sədri karıxıb qalmışdı, ağzını açıb
düz-
əməlli bir söz deməyə cürət etmirdi; qorxurdu ku, yenə eh-
tiyat
sız bir söz deyər, qaş düzəltdiyi yerdə vurub göz çıxarar.
El
ə ilk tanışlıqdan o, müsahibinin nə qədər hövsələsiz, uşaq ki-
mi tez özünd
ən çıxan, tikanlı ifadələrlə danışan bir adam oldu-
ğunu hiss etmişdi.
R
əhman, təbii ki, öz məşhur həmyerlisi barədə çox eşit-
mişdi. Onu da eşitmişdi ki, bu, həmişə haqqın-həqiqətin yanın-
da olan, vicdan
lı, düzünəqulu bir adamdır, əsərləri dünyanın bir
çox ölk
ələrində nəşr edilib, nüfuzlu mükafatların sahibidir. Bəs
Seçilmiş əsərləri, I CİLD
143
indi bu ki
şi özünü niyə uşaq kimi aparır, niyə cığallıq edir, nitə
özünd
ən çıxır? Bu qısa tanişlıqdan sora Rəhmanın ürəyinin də-
rinliyind
ə bu tanınmış adama bəslədiyi əzəlki rəğbət hissi yaz
gün
əşinin tərpətdiyi güney qarı kimi yavaş-yavaş əriyib buxar-
lanma
ğa başlamışdı.
Ca
vad Əmirxanlı elə ilk tanışlıqdanca bələdiyyə sədri ilə
az qala öz tay-tu
şu kimi danışmağa başlamışdı. Yox, bu, ərkə
v
ə ya daxilən öz sadəliyini saxlayan bir adamın rəftarına bənzə-
mirdi. Bu cür da
nışıq və rəftar tərzi ilə o, əslində, öz hərəkəti-
nin yerini bilm
əyən azsavadlı, əcaib xasiyyətli bir kəndistan
əhlini xatırladırdı. Rəhman elə ilk dəqiqələrdən məşhur həm-
yerlisinin
əsəblərinin yerində olmadığı qənaətinə gəlmişdi.
Yem
əkxanda adam az idi. Bir-iki nəfər domino çırpırdi ki,
onlar da b
ələdiyyə sədri ilə hörmətli həmyerlilərini görüb baş-
la
rı ilə salamlaşdılar, sonra ayağa durub bir qədər uzağa, çayın
sahilind
əki söyüdlüyə sarı çəkildilər. Az sonra hamar kəsilmiş
cöyüd kötükl
ərinin üstündə çırpılan daşların yeknəsək, boğuq
şaqqıltisi təzədən eşidilməyə başladı.
Yem
əkxananın bir küncünə iri, rəngli televizor qoyulmuş-
du. Amma ekra
nın rəngi solğun idi; olsun ki, televizorun anten-
na
sının nasazlığından təsvirlər aydın seçilmirdi. Bayaqdan bəri
cani-dild
ən üyüdüb-tökən, əl-qolunu ölçə-ölçə nə barədəsə da-
nışan çıxışçının cümlələri də ekrandakı təsvirlər kimi bir-birinə
qa
rışmışdı. Bu səs Rəhmana tanış gəlirdi. Televizorun təsvirləri
bir az ay
dınlaşıb çıxışçının səsi durulanda Rəhman bayaqdan
s
əhv etmədiyini anladı; əslən bu kənddən olan yaslı, sifətinə
irili-
xırdalı çillər səpələnmiş kişi onların həmyerlisi, bu tərəf-
l
ərdə məşhur el ağsaqqalı və elm xadimi kimi tanınan Həmzə
Çapar
lı idi. Çıxışçı kal səslə xalqı yeni rəhbərliyin ətrafında bir
yumruq kimi birl
əşməyə, son illər əldə olunmuş sabitliyi və
stabilliyi g
ələcəkdə də qorumağa dəvət edirdi. Əslidə, indi öl-
k
ənin hər yerində sakitlik idi. Amma kim bilməsə də Rəhman
yax
şı bilirdi ki, kəndin bu hay-küylü alimi elə də sən deyən sa-
d
əlövh adamlardan deyil. Çaparlının kohnə kişiləri bu enlisifət,
üzüçilli ada
mın atasının-Xürrəm Çaparlının da vaxtilə eyzən bu
Firuz Mustafa
144
cür “xeyirxah”
əməl sahibi olduğunu yaxşı xatırlayırdılar. Bir
zamanlar rayonun han
sısa məsul idarəsində məmur kimi çalı-
şan ata, Xürrəm Çaparlı da eyzən bu qaydada, vəzifəyə yeni tə-
yin olunan h
ər adamı “sadə xalq kütləsi arasında” təbliğ etmək-
d
ən yorulmazdı; vəzifədən qovulanı söyüb yamanlamaq, təzə
t
əyinatla işə başlayanı isə tərifləyib göyə qaldırmaq vərdişi ata-
dan oğula, oğuldan da nəvəyə keşmişdi; məsələ burasında idi
ki, H
əmzə Çaparlının oğlu Cəmşid Çaparlı da öz ata-babasının
yolunu davam etdirirdi. Çapar
lıların şüarı belı idi: vəzifədən
ged
ənin düşməni, vəzifəyə gələninsə dostu ol. Vəssalam-şüdta-
mam. Sad
əcə olaraq, atasının, yəni Xürrəm Çaparlının, bir
vaxtlar rayon miqya
sında icra etdiyi işi indı tanınmış oğul
H
əmzə Çaparlı az qala ölkə səviyyəsində təmsil edirdi. Son
vaxtlar bu missiya
nın bir qismini Həmzə Çaparlının əhlikef oğ-
lu C
əmşid Çaparlı həyata keçirməyə başlamışdı; Həmzə Çapar-
lı öz atasından miras qalan təcrübəni indi həvəs və ustalıqla öz
oğluna ötürmüşdü. Xürrəm, Həmzə və Cəmşid Çaparlılar əldə
etdikl
əri “yararlı təcrübəni” indi nəslin təzə-təzə boy atıb cü-
c
ərməkdə olan gənc nümayəndələrinə, nəvə-nəticələrə öyrət-
m
əkdə idilər.
M
ərkəzdəki bir çox rəhbər işçinin yanında daha çox yal-
taq
lıq və yarınmaqla xətir-hörmət qazanmış Həmzə Çaparlı,
son ill
ərdə bölgənin sözükeçən adamlarından birinə çevrilmiş-
di; n
əinki doğulduğu kəndin vəzifəli adamları, hətta, rayon rəh-
b
ərləri də ata-oğul Çaparlılardan ehtiyat edirdilər. Bütün iclas
v
ə tədbirlərdə ata-oğul fəxri kürsüdə yanaşı əyləşirdi. Onların
kütl
ə qarşısındakı hər çıxışı, adətən, həmyerliləri tərəfindən gu-
rultulu al
qışlarla qarşılanardı. Bələdiyyə sədrinin Çaparlılardan
daxil
ən xoşu gəlməsə də, zahirdə onlarla münasibətini qoruyub
saxlama
ğa çalışırdı. Nə etməli, hər halda zəmanə ilə ayaqlaş-
maq, bir el m
əsəlində deyildiyi kimi, yorğana bürünüb el ilə sü-
rünm
ək lazım idi. Axı Çaparlılardan uzun əli hər yerə çatırdı.
R
əhman televizora baxa-baxa düşünürdü: “Görəsən, bu iki
yerli ziya
lının, Cavad Əmirxanlıyla Həmzə Çaparlının, bir-biri-
n
ə münasibəti necədir?” Əlbəttə, bunu öyrənib bilmək maraqlı
Dostları ilə paylaş: |