Seçilmiş əsərləri

 

82

Əvvəlcə yük maşınının səsi gəldi, sonra özü göründü və  səs sala-sala asfalta 

gəlib Baladadaşın yanından ötdü, iyirmi-iyirmi beş metr aralıda dayandı. 

Maşının banında yekə bir dəst yorğan-döşək, miz, taxta kətillər, böyük paltar 

dolabı, qab-qacaq, qazan, samovar var idi və belə məlum olurdu ki, təzə köç gəlib. 

Sürücü motoru söndürüb aşağı düşdü, o tərəf-bu tərəfə boylanıb dedi: 

– Hə, bude, bax, buradır. 

Kök bir qadın hıqqana-hıqqana kabinədən düşüb sürücünün göstərdiyi taxta 

qapıya baxdı, sonra ətrafa nəzər saldı, sonra dənizi əməlli-başlı süzüb: 

– Allah Muradın canını sağ eləsin, – dedi. – Lap əntiqə yerdə götürüb bağı. 

Sürücü cibindən çıxartdığı açarla taxta qapının ağzındakı yekə  qıfılı açdı  və 

qapını itələyib içəri boylandı. Əncir, heyva və nar ağacları bu balaca həyəti başdan-

başa kölgəlik eləmişdi. Artırmalı, birmərtəbəli binanın arxa tərəfi meynəlik idi. 

Həyətin aşağı başında kiçik bir bostan var idi, bostanın yanında isə ikimərtəbəli 

talvar və bu saat bir dəstə  sığırçın həmin talvarın alt mərtəbəsindəki kölgəlikdə 

civildəşə-cəvildəşə kefə baxırdı. 

Kök qadın bu xudmani həyətin səliqəsindən, kölgəsindən xeyli feyziyab 

olmuşdu və bir müddət beləcə dayandı qapının ağzında, sonra yəqin yadına düşdü 

ki, qapının ağzında dayanıb tamaşa eləməyə gəlməyiblər bura, şeyləri evə daşımaq 

lazımdır və görünür, bu da yadına düşdü ki, on səkkiz yaşında qəşəng bir qızı var və 

qız hələ bu xudmani həyətə baxmayıb. 

– Seva, bir gəl, bax gör nə aləmdi!.. – Kök qadın ətrafına nəzər saldı və yalnız 

indi hiss elədi ki, Seva səhərdən bəri gözə  dəymir, balaca bir təşvişlə sürücüyə 

baxdı. Sürücü də gözlərini  ətrafa dolandırıb təəccüblə çiyinlərini çəkdi, yəni gözə 

dəymir Seva xanım. 

Kök qadın get-gedə artan bir təşvişlə yük maşınının dörd tərəfini dolandı, o 

tərəf-bu tərəfə boylandı: 

– Sevil! Hardasan, Seva!.. 

Kök qadının təşvişi yavaş-yavaş sürücüyə də sirayət edirdi: 

– Seva xanım! 

Sürücü pəncələri üstə qalxıb maşının banına boylandı – heç kim yox idi. 

Doğrudan da, hardadı görəsən bu qız? 

Səhərdən bəri tut ağacının dibində oturub şumaqədər yonmaqla məşğul olan 

Baladadaş başını qaldırıb yük maşınına tərəf baxdı  və sonra yenə  də başını  aşağı 

salıb cidd-cəhdlə işinə davam etdi. 

Kök qadın sürücüyə yaxınlaşıb özü öz sözlərindən qorxurmuş kimi: 

– Birdən yolda uşaq maşından düşər a?.. – dedi. 

Sürücü onsuz da başını itirmişdi. Yenə  pəncələri üstə qalxıb maşının banına 

boylandı və dedi: 

– Murad yoldaş bilsə ki, Seva xanım kuzovda gəlib, mənim qanım getdi!.. 

Kök qadın daha sürücüyə təskinlik vermək halında deyildi, əməlli-başlı qorxuya 

düşmüşdü: 

– Sevil! Sevil! 

Birdən Sevilin səsi gəldi: 

– Nə var maması?.. 

Kök qadın duruxdu və sürücüyə baxdı. Sürücü yenə də çiyinlərini çəkdi və bu 

dəfə əyilib maşının altına baxdı, guya ki, Sevil maşının altında olacaqdı. 

Kök qadın yenə çağırdı: 

– Seva! 

---

 

83

– Bəli!... 

Sürücü də, kök qadın da çaşbaş qalmışdı və bu zaman maşının başındakı yekə 

paltar dolabının qapısı açıldı  və  əynindəki ağ donuyla elə bil ki, göyün yeddinci 

qatından uçub gəlmiş Sevil adlı məlakə reverans etdi, yəni ki, buyurun zati-aliləri, 

qulluğunuzda müntəzirəm. 

Kök qadın əlini sinəsinə aparıb: 

– Bir də ürəyimi partladacaqsan, – dedi, amma gülümsədi, çünki məlum 

olmuşdu ki, onun gözəl-göyçək qızı yolda maşının banından yerə düşməyib və 

başına başqa bir iş də gəlməyib, elə beləcə, həmişəki zarafatındadı. 

Sürücü, elə bil, ancaq indi başa düşdü ki, adamın atasını yandıran günün altında 

dayanıb, cibindən yekə dəsmalını çıxardıb üz-gözünün tərini sildi. 

Sevil pinq-ponq topu kimi bir göz qırpımında maşının banından yerə atıldı  və 

səhərdən bəri gözünü ondan çəkməyən Baladadaş da günün istisini hiss etdi, 

yerindən qalxıb  şalvarının dalını  çırpdı  və bu dəfə keçib tutun qotur kölgəsində 

oturdu. 

Sevil taxta qapıdan boylanıb baxdı və əlini əlinə vurub: 

– Oy!.. Kakaya krasata!.. – dedi. – Prosto prelest!.. 

Kök qadın bütün yayı qalacaqları bu xudmani həyəti bir də gözdən keçirib 

gülümsədi – həm öz yerinə sevinirdi, həm də qızının yerinə – və dedi: 

– Yaxşı, şey-meyi düşürdək ki, rahatlanaq. 

Sürücü banın yan sürahisini açıb aşağı sallatdı  və yükü bir-bir boşaldıb evə 

aparmağa başladı. Sevil də, anası da xırda-xuruş şeylərdən götürüb sürücüyə kömək 

edirdi və artıq qan-tərə batmış kök qadın hərdənbir yenə də heç nəyi vecinə almayıb 

tutun kölgəsində şumaqədər yonmaqla məşğul olan Baladadaşa tərs nəzərlər salırdı, 

yəni görmürsən təzə qonşular gəlib, kömək eləməkdənsə, kölgədə avaralanırsan. 

Baladadaş kök qadının, sonra da sürücünün tərs nəzərlərini öz üzərində hiss 

edirdi, amma Baladadaş da ona görə Baladadaş idi ki, öz bildiyini atasına da 

verməzdi, necə lazım bilərdi, elə də edərdi. 

Kök qadın lap birtəhər olmuşdu, hərçənd hərdənbir yük daşımaq ona ziyan 

eləməzdi. Sevil isə ding-ding dingildəyə-dingildəyə gəlib bir kitab götürürdü, ya lap 

kiçik bir bağlama götürürdü, aparırdı evə, təzədən qayıdıb yenisini götürürdü və elə 

bilirdi ki, əməlli-başlı iş görür. 

Axırda sürücü maşının banına qalxıb yekə paltar dolabını yerindən dəbərtməyə 

başladı və kök qadın da daha özünü saxlaya bilməyib üzünü Baladadaşa tutdu: 

– Ay oğlan, – dedi, – gəl kömək elə də bir az, görmürsən gücümüz çatmır?...  

Baladadaş başını qaldırıb bir müddət kök qadına baxdı və ondan soruşdu:  

– Mənimləsiz? 

– Hə... Bəs, kiminləyəm? 

Baladadaş yenə də bir müddət kök qadına baxdı və dedi: 

– Hambal gətirəydiniz də özünüzlə. 

Kök qadın başa düşə bilmədi ki, Baladadaş bu sözləri onları lağa qoymaq üçün 

deyir, ya elə, doğrudan da, bu fikirdədir və onlar gərək hambal gətirəydilər 

özləriylə? 

---