Seçilmiş əsərləri
Yüklə 3,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
307
Hər tərəfi bürümüş sevinc və alqış içində təkcə bir nəfər burnunu sallayıb dilxor-dilxor addımlayırdı və o bir nəfər mən idim, əlimdə də etiraz plakatı tutmuşdum və yaxşı ki, bu ucsuz-bucaqsız izdihamın başı məhəbbət alqışlarına elə qarışmışdı ki, plakatdakı o yazıları oxumurdular, yoxsa işlər şuluq olacaqdı, cəzam məhkəməsiz verəcəkdilər, amma mən bundan qorxmurdum və mətanətlə addımlaya- addımlaya dilxorçuluğuma baxmayaraq, taxta dəstəyindən yapışdığım plakatı keçmiş SSRI-nin bayrağı kimi uca tutmuşdum. Həmin plakatda yazılmışdı:
yaşamaq istəyirəm!
Mən dalğalanan, təlatümlü qarışqa ordusu içində ağappaq bir böcəyə bənzəyirdim, amma... yaşasın demokratiya! Məhəbbət mühafizəçiləri bir də işə o zaman qarışmalı oldular ki, mənim tanışım keçmiş kommunist və Lenin mükafatı laureatı dramaturq da tribunaya yaxınlaşarkən dırmaşıb həmin tribunaya qalxmaq, oradakı məhəbbət rəhbərləri ilə bərabər sadə nümayişçiləri salamlamaq istədi, amma nə qədər çığır-bağır saldısa da, buna haqqı olduğunu dedisə də, tələb etdisə də, Azərbaycanda bu dramaturqu yaxşı tanımadıqları, heç bir əsərini səhnəyə qoymadıqları üçün məhəbbət mühafizəçiləri buna imkan vermədilər. Məndən bir az aralıda, izdihamla bərabər, asta-asta hərəkət edən açıq yük avtomobilinin üstündəki səyyar mətbəxdə almanların nəhəng pivə çəlləyinə bənzəyən və ağ xələt geymiş, başına uzun papaq qoymuş şişman bir aşpaz elektrik plitəsinə tava qoyub cız-cız cızıldayan zeytun yağında spermadan amlet bişirirdi və həmin iri amleti taxta dəstəkli dəmir tavada atıb tuta-tuta tribunadakı məhəbbət liderlərini alqışlayırdı... bu nə görüm idi belə? bilmirəm... sən necə?.. Hələ universitetdə tələbə ikən, o vaxtlar ki, Şekspirə aludə olmuşdum və onu dönə-dönə oxuyurdum, beynimə bir fikir girmişdi və otuz ildən sonra onu yenidən (niyə?) xatırladım: məhəbbət – qatildir, Yaqo o dərəcədə sevməsəydi, Otello Dezdemonanı öldürməzdi... bunu indi niyə yazıram və ümumiyyətlə, mənə nə olub? bir tərəfdən də o səfeh görüm... o şişman aşpaz...
Bir dəfə sən mənə demişdin, sonra da yazmışdın ki, balkonları çox sevirsən. Indi, mənə bax də, sənin yanında olmaq, səni sevmək və dünyanın o gözəl balkonlarında səni qucaqlayıb öpmək əvəzinə, Bakının bu istisində tək oturub sənin üçün yazı yazıram... Idiotizm.
308
Bilirəm, sən bu yazını oxuyacaqsan, ona görə də içimdə olan və bu yazının səhifələrinə can atan çox şeyi yazmıram (adını yazıçı qoyub, ömrü boyu sovet senzurasının əleyhinə olan və ondan şikayət edən, ona qarşı mübarizə aparan bir qələmçinin aqibətinə bax ki, indi özü öz içində senzura yaradır!), amma birini yazacağam, çünki onu yazmaya bilmirəm. Mən bilirdim ki, o – sənin anan – ölümcül xəstədi, o günlər çox vaxt səhər yerimdən qalxanda onu xatırlayırdım və hər dəfə də bütün halım dəyişirdi. Kimsə mənə demişdi ki, o – sənin anan – kənar adamların gəlib onu yoluxmağını istəmir, istəmir ki, gələnlər xəstəliyin onu nə kökə saldığını görsünlər və mən o günlərdə çox zaman səhər yerimdən qalxanda onu elə o vəziyyətdə görürdüm, yəni xəstəliyin onun sifətini necə dəyişdiyini, nə günə saldığını görürdüm. Mən onun özünü görməmişdim, amma onun o görkəmi mənim gözlərimin qabağındaydı. Və o gün ki, onun ölüm xəbərini eşitdim, o gün – indiki kimi, yadımdadı – Yazıçılar Ittifaqının dəvətilə Zaqrebdən gəlmiş bir tərcüməçi dostumla (qələm və badə dostumla) və bir-neçə başqasıyla, elə bil ki, dünyada heç nə olmayıbmış kimi, Buzovna qayalıqlarına gedib dünəndən sözləşdiyimiz kimi, «kapotüstü» elədik, yəni maşının kapotunun üstünə araq, çaxır, yeməli şeylər, o cümlədən, zaqrebli dostumuzun Bakıya gəldiyi gündən, fürsət düşdükcə, müftə təpişdirdiyi qara kürü düzüb gecəynən badə dostluğumuzu ən yüksək mərtəbəyə qaldırdıq... ... yox, mən dəhşətli bir məxluq deyiləm, amma... olanı budu və mən də buyam... Və istəyirəm ki, sevimli insan, sən də bunu biləsən.
Insanlar öləndən sonra onların ruhu qalır, bəs, çiçəklərin, güllərin?
«– Bizim Bakıdakı yoldaş...»– bunu söz düşəndə sən dedin, o yoldaş da özünü doğrultmayan sosializm sistemindən bazar iqtisadiyyatına keçdiyimiz vaxt işləri yaxşı gedən Bakı firmalarından birinin başçısı idi, indi Bakıda idi və Istanbuldakı səndən xəbəri yox idi, hər halda, yüz faiz dəqiqi bu idi ki, o bədbəxt «Pera Palas»dakı o otaqdan, o otaqdakı qırmızı qərənfil güllərindən tam xəbərsiz idi və mən onu əvvəllər üç-dörd dəfə görmüşdüm, amma onun sifətini heç cürə gözümün qabağına gətirə bilmirdim və indi də Yusif Borşla birlikdə bu gözəl «Çiçək pasaj»da oturub pivə içə-içə nə qədər eləyirdim, o «bizim Bakıdakı yoldaşın» sifətini gözümün qabağına gətirə bilmirdim və fikrimi, zehnimi gücə saldıqca, «bizim Bakıdakı o yoldaşın» əvəzinə dünyanın bütün boz pencəkləri, boz ayaqqabıları, boz əşyaları gəlib gözümün qabağından keçirdi və mən onun qarşısında heç bir vicdan əzabı çəkmirdim. Mənim üçün o bozluqdan böyük bəraət ola bilməz. Amma o, haçansa məni öldürsə, yəqin ki, onun bəraəti mənimkindən artıq olar...
Yüklə 3,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|