Seleksiyasi va navshunosligidan amaliy mashg

1
2
3
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Muhokama uchun savollar
1.Biologik belgilar deb nim aga aytiladi?
2 .H ar xil om illar ta ’sirida bu belgilar o'zgarishi m um kinm i? Agar m um - 
kin b o ‘lsa qaysilari va qanday?
3.D araxt kattaligi qanday aniqlanadi?
4.Spurlik nim a va uning qanday aham iyati bor?
5.Solkashlikni aniqlash bo'y ich a m isol keltiring.
15

---

3-M ASH G ‘ULOT. ASOSIY MEVA VA REZAVOR MEVA
EKINLARINING POMOLOGIK BELGILARINI
0 ‘RGANISH
Darsning maqsadi: 
talabalarni meva va rezavor meva ekinla- 
rining pomologik belgilari bilan tanishtirish va ularni baholash 
tartibini o ‘rganish.
Mashg‘ulot uchun kerakli jihozlar: 
turli xil meva va rezavor meva 
ekinlarining meva namunalari, mulyajlari, rasmlar va jadvallar.
Asosiy tushunchalar: 
pomologik belgilardan mevaning pishib 
yetilishi va iste’mol qilish m uddatlari, mevaning yetilganligi, kat- 
taligi, bir xilligi, navlari b o ‘yicha guruhlari, meva shakli indeksi, 
rangi va boshqa belgilari bo‘yicha baholash tartibi.
Meva va rezavor meva ekinlari belgilarini to ‘liq yozishda ularni 
xarakterlovchi belgilardan biri bu — pomologik belgilaridir (meva 
elementlariga qarab). Pomologik belgilarga quyidagilar kiradi:
Mevalarning pishib yetilishi va iste’mol qilish muddati. 
Bu 
belgi har yili sharoitlarga qarab o ‘zgarib turadi, lekin navlar 
o ‘rtasidagi (birin-ketin pishishi vaqtidagi) farq saqlanib qoladi:
Mevalarning yetilganligi: 
texnik pishish; terish davri; pish- 
ganligi; iste’mol pishish davri; botanik pishish davri (urug‘lar 
ham pishish davri).
Meva kattaligi 
— m uhim sifat va m iqdor ko‘rsatkichi b o ‘lib, 
meva qimmati uning hajmi va mag‘zini rivojlanganligiga to ‘g‘ri pro- 
porsional, urug‘ markazi va urug‘ kameralarining kattaligiga teskari 
proporsional hisoblanadi ham da ballar bilan baholanadi (meva 
massasi va diametriga qarab aniqlanadi).