Səməd Şıxı atilan bir daş

132 
 
Kənardan  baxanda  gülərüzlüyünə  aldana,  onun  çox 
yaxĢı,  mehriban  biri  olduğunu  desə  də  biraz  danıĢdıqdan 
sonra  isə  onun  sərtliyini  görürdü.  Ciddiyəti  sevən,  hər 
Ģeyin qayda – qanunla olmasına çalıĢması ətrafında SƏRT 
QADIN  təsəvvürü  yaratmıĢdı.  AraĢdırmalar  aparmağı 
sevən  birisi  olması  üzünə  baxdığı  insanın  yalan  danıĢıb 
yoxsa doğrunu söyləməsini  rahatca deyə bilirdi.  
Eminin  bəzən  iĢi  ilə  gedən  xoĢagəlməz  hadisələri 
üzülməsin  deyə  ondan  gizlətməyə  çalıĢması  uğursuz 
alınardı.  Siz  nə  etsənizdə  məndən  gizlədə  bilməzsiniz, 
deyə evdə var – gəl edərək nə olduğun öyrənməyənəcən əl 
çəkməzdi.  Emin  onda  əsl  yəhudi  qanının  olduğunu 
deyirdi. Ġstəyini almayınca əl çəkməzdi.  
Dənizin  RövĢənlə  sevgili  olmasını  ilk  baĢda  sezsədə 
üstünü  vurmasının  tez  olduğun  anlayıb,  gözləmiĢdi. 
Zaman  keçdikcə  dəyiĢən  bir  Ģeyin  olmadığın  və  hətta 
Dənizin  sevgidən  əsəbləĢib  ağlamasını,  aralarının 
dəyməsini  gözlədiyi  anlarda  belə  onun  gülərək,  qanadı 
olsa  uçacaq  xoĢbəxtlikdə  olduğunu  görüb  iĢi  özü 
araĢdırmasına  qərar  verir.  Universitetində  və  RövĢənin 
haqqında maraqlanaraq gəldiyi mövqeydən sonra Dənizlə 
danıĢmaq qərarına gəlir.  
Yay tətilinin sonlar idi. Dəniz xalası qızı ilə konsertdən 
evə  qayıdan  da  Rona  onu  qarĢısında  oturdub,  konsertin 
necə  keçdiyi  haqqda  danıĢdıqdan  sonra  söhbəti  oğlan 
dostuna  gətirdi.  Sözlərinin  arasında  ona  söz  ataraq, 
konsertə  niyə  tək  gedirsən  ki,  səni  aparacaq  biri  yoxdu? 
deyə  sözlər  atması  gecdə  olsa  Dənizdə  anasının  hər 
Ģeydən  xəbərdar  olduğu  qənaetinə  gəlmiĢdi.  Anasından 
heçnəyi  gizlətməzdi,  Rona  ona  dostca  yaxınlaĢar, 
sirrlərini  onunla  bölüĢməsini  istəyərdi.    RövĢəni 
deməməsində  səbəb  isə  sevgilisinin  ailəsi  qarĢısına 
çıxartacaq  vəziyyətdə  olmadığını  anlamıĢdı.  Maddiyatın 
Dənizin  gözündə  dəyəri  olmasa  da  ailəsi  klassik  zəngin 
ailənin  qızı  və  kasıb  oğlanın  məhəbbəti  filmində  ki,  kimi 
onları bir – birinə layiq görməyəcəklərin bilirdi. RövĢənin 

---

133 
 
təhsilini  bitirib,  öz  iĢini  özü  qurandan  sonra  ailəsi 
qarĢısına  çıxartmağı  ya  da  ki,  ən  azından  biraz  zaman 
keçməsini gözləməsi səbəbindən uzatmıĢdı.  
Anasının dediyi sözlərdən RövĢəni öyrəndiyini anladı. 
-Nə zaman öyrəndin?  
-Etiraf edirsən deməli. Belə tez özüdə. 
-Səndən  nə  gizlətmək  olar  ki?  ġerlok  Holmsun  Bakı 
versiyasısan. 
-Bunu  bilirsənsə  indiyəcən  niyə  deməyirdin?  Sənin 
sevgilin  var  deyə  səni  öldürəsi  ya  da  kəsəsi  halım  yoxdu 
ki.  
-Səbəbi  o,  idi  ki,  sənin  qarĢına  çıxartacaq  qədər  öz 
güvənim yox idi. – Dəniz baĢını aĢağı dikərək dedi. 
-Onu qəbul etməməyimdən qorxurdun? 
-Hə...  –  deyib  dayandı.  Yarım  dəqiqə  sonra  davam 
elədi. - Nə zaman öyrəndin? Kim dedi? 
-Kiminsə  deməyinə  ehtiyacım  yoxdu.  Sən  mənim 
qızımsan,  sənin  gülüĢünün  səbəbini,  ağlamağını, 
gözündən  illər  öncə  axan  göz  yaĢını  görürəm.  –  Rona 
əlində  saxladığı  dərgini  masanın  üstünə  qoyub  kresloya 
arxalandı. 
-Görəsən məndə sənin kimi ana ola biləcəm? 
-Hər Ģeyə fikir verən bir ana? 
-Hər  Ģeyi  anlayan  bir  ana.  Qızımın  nə  hisslər 
keçirtdiyinin fərqinə varacam? 
-Anana  yalan  danıĢaraq  praktika  keçirirsən,  qızında 
belə edəndə anlayarsan ki, o, da səndən nələr gizlədir. O, 
zaman anlayarsan nə hisslər keçirtdiyimi. 
-Üzr  istəyirəm.  –  Dəniz  qaĢlarını  qataraq,  baĢı  aĢağı 
olduğu halda gözləri ilə anasına baxdı.  
Otaq  qaranlıq  idi.  Otağın  ortasında  yanan    iĢıqdan 
baĢqa  nə  otaqlarda  nə  də  ki,  dəhlizdə  iĢıq  yanmayırdı. 
Otağa kənardan baxan vahimə hiss edərdi. 
-Sənin  dünyaya  gəliĢini  xatırlayıram.  Ġlk  dəfə  qızınız 
oldu deyə həkimlərin səni gətirərək qucağıma qoyması bu 
dəqiqə  olmuĢ  kimi  xatırlayıram.  Bu  dəqiqə.  Ağlamağın 

---

134 
 
qulağımdadı  hələ.  Ġlk  dəfə  atdım  atmağın,  ana  deməyin, 
gülməyin.  Böyüməsəydin  deyirdim.    KaĢ  həmiĢə  balaca 
qalsa idin.  
-Niyə?  Böyüdükcə  dərdimdə  artır?  –  Dəniz  gülməyə 
baĢladı. 
-Böyüyüb məndən uzaqlaĢıb getməyindən qorxuram. 
-Bunu daha çox atalar yaĢayır. Bizdə isə tərsinədi. 
-Mövzudan uzaqlaĢmayaq. Harda qalmıĢdıq? 
-Nə zaman öyrəndiyini deyirdin səhv eləmirəmsə.  
-Buranı keçmiĢdik mən bilən. 
-Sənin fəlsəfi sözlərini anlamaq elədə asan deyil.  
-Bu məsələdə atana oxĢamısan.  
Dəniz gülür. 
-Ġlk  gündən.  Sənin  davranıĢlarında  fərqliliyin  olduğun 
görürdüm, anlamıĢdım ki, sevgilin var. Biraz gözlədim və 
bu  arada  həm  uzaqdan  sizi  izləyəcək  və  aranızdaki 
münasibəti görmək istəyirdim.  
-Nə nəticəyə gəldin? – Dəniz soruĢur. 
-Əgər ədalətlə yanaĢsaq yaxĢı oğlandı. Səni sevir, səni 
xoĢbəxt  edir.  Mənə  də  lazım  olan  budu.  Yox,  prinsipial 
Ģəkildə yanaĢsaq... 
Dəniz  anasının  sözünü  kəsərək  –  prinsipial  Ģəkildə 
yanaĢsaq biz imkanlıyıq,  pulumuz var ancaq onun yoxdu 
və  onunla  mənim  birlikdə  olmağım  sadəcə  filmlərdə  ola 
bilər. Düz anladım? 
-Arada bir mənə də oxĢayırsan. – Rona gülümsədi. 
-Niyə? 
-Sənə aid biri deyil. 
-Yalnız kasıbdı deyə? 
-Bilmək  istəyirsənsə  deyim,  həm  o,  həm  də  kültür. 
Ailə fərqi. Və sairə. Saya bilərəm. 
-Düzdü.  Biz  soylu  nəsildən  gəlirik,  bizim  soyumuza 
bir  kəndli  yaraĢmaz.  Hələ  ki,  mən  bu  soyun 
sonuncusuyam,  hər  Ģeyin  tək  varisiyəmsə.  –  Dənizin 
danıĢığında  əsəbilik  hiss  olunurdu.  Rona  Onu  hələ  belə 
görməmiĢdi. 

---