Gecədə qayıdacağı vaxta qədər çarmıxdakı Qurbanını
fasiləsiz əbədiləşdirmək üçün Öz Bədəninin və Qanının
Evxaristiya Qurbanını təsis etdi və buna görə də Kilsə
olan Öz sevimli Nişanlısına ölümü və dirilməsini
xatırlamağı tapşırdı; bu, salehlik sirri, birlik əlaməti,
məhəbbət birliyi, Məsihin dadıldığı, insanın qəlbi lütflə
dolduğu və bizə gələcək izzətin girovu verildiyi Pasxa
süfrəsidir». Evxaristiya «bütün məsihçi həyatının mənbə
və zirvəsidir». Müqəddəs Evxaristiya özündə Kilsənin
bütün ruhani xəzinəsini, yəni Bizim Pasxamız olan
Məsihin Özünü saxlayır» (KKK 1323, 1324).
Evxaristiyanın təsisi
Xilaskarımız Müqəddəs Sirri dərhal təsis etmədi.
Əvvəlcə O Öz şagirdlərini buna hazırlaşdırdı; bu xilasedici
gidanın bizə verilməsini ilk dəfə səhrada beş çörəklə
5000 insanı doyuzdurmaqla böyük möcüzə edərək
əvvəlcədən bildirdi. Çörəklərin çoxalması möcüzəsi
burada olan adamlara böyük təsir bağışladı. Növbəti gün
adamlar yenə Rəbbin yanına gəldilər, O bu sözlərlə
onlara müraciət etdi: «Göydən enmiş canlı çörək Mənəm.
Əgər kimsə bu çörəkdən yesə, əbədi yaşayar. Dünyanın
həyatı üçün verəcəyim çörək Öz Cismimdir. Bəşər
Oğlunun cismindən yeyib qanından içməsəniz,
daxilinizdə həyat olmayacaq. Mənim cismimdən yeyib
qanımdan içən əbədi həyata malikdir və Mən onu son
gündə dirildəcəyəm. Çünki Mənim cismim həqiqi gida,
qanım da həqiqi içkidir. Mənim cismimdən yeyib
qanımdan içən Məndə qalır, Mən də onda qalıram» (Yəh
6, 51. 53-56).
~ 115 ~
115
Rəbbin sözləri dinləyənləri daha da heyrətə gətirdi,
onların əksəriyyəti bu sözlərin mənasını anlaya
bilmirdilər, təəccübləndilər, bəziləri isə yoldan çıxıb İsanı
tərk etdilər və daha Onun ardınca getmirdilər. Lakin
Həvarilər Rəbblə qaldılar və Evxaristiya Sirrinin təsisinin
şahidləri oldular. Sirli Gecə zamanı (çarmıxda ölməzdən
əvvəlki gecə) O, Həvariləri ilə birlikdə idi; İsa çörəyi
götürüb Ata Allaha minnətdarlıq etdi, çörəyi böldü və Öz
şagirdlərinə verdi və dedi: «Alın! Bu Mənim bədənimdir»
(Мark 14, 22). Süfrədən sonra O, su ilə qarışdırılmış turş
üzüm şərabı ilə dolu olan kasanı götürdü və minnətdarlıq
edərək Öz şagirdlərinə verdi və dedi: «Bu, Əhdin
bağlanması üçün çoxları uğrunda tökülən Qanımdır»
(Мark 14, 24).
Bu sözlərlə İsa çörəyin mahiyyətini Öz Bədəninə,
şərabın mahiyyətini isə Öz Qanına çevirdi. Çörək və
şərabın zahiri görünüşü, dadı, rəngi, qoxusu, çəkisi
həmin qaldı, lakin bu artıq Məsihin həqiqi Bədəni və Qanı
idi, çünki Allah insanları aldada bilməz. Xilaskar bu
sözləri söylədiyi an masanın arxasında əyləşmişdi,
həmçinin, həqiqətən, Özünün bütün İlahiliyi və insanlığı,
canı və bədəni ilə mahiyyəti dəyişmiş çörək və şərab
şəklində masanın üzərində idi. Sağ olan İsa həm çörək,
həm də şərab şəklində idi, çünki çörək və şərab
ayrı-ayrılıqda çarmıxda ölümü zamanı Onun Qanının
Bədənindən ayrılmasının mənasını daşıyır, bunlar dirilmə
anında yenidən həmişəlik birləşdi. «Bunu Məni
xatırlamaq üçün edin» (Luka 22, 19) – İsa bu sözlərlə Öz
Həvariləri və onların davamçılarına (Yepiskoplara və
keşişlərə) bu Sirri dünyanın sonuna qədər icra etmək
səlahiyyətini verdi, Müqəddəs Kilsə də bunu sədaqətlə
~ 117 ~
117
qoruyub icra edir. İsanın «Öz hərəkətlərini və sözlərini
«Rəbbin gəlişinədək» (1Kor 11, 26) təkrar etmək barədə
İsanın tapşırığı təkcə Onu və Onun etdiyini
xatırlamaqdan ibarət deyil. Həmçinin bu Həvarilərin və
onların davamçılarının Məsihə, Onun həyatına, ölümünə,
dirilməsinə və Ata qarşısında bizə görə vəsatətçiliyinə aid
liturgiya xidmətinə də aiddir» (KKK 1341). Həvarilər
Evxaristiya mərasimlərinin icrası zamanı onun
iştirakçıları arasında İsa Məsihin real şəkildə olduğunu
yaxşı anlayırdılar. Rəbbin ölümü və dirilməsi qansız,
mistik (sirli, hisslərə anlaşılmaz) yolla icra edilməsinə
baxmayaraq, real olur.
Həvarilərin dövründə məsihçilər Evxaristiya
yığıncağını «çörək bölmə» (Həv 20, 7), «Evxaristiya»
(1Kor 11, 20) adlandırırdılar və Evxaristiya hərəkətlərinə
böyük imanla yanaşırdılar. Müqəddəs Həvari Pavlos
Korinflilərə Birinci Məktubunda korinflilərə belə yazır:
«Hər dəfə bu çörəyi yeyəndə və bu kasadan içəndə siz
Rəbbin gəlişinədək Onun ölümünü bəyan edirsiniz. Buna
görə də kim layiq olmayan tərzdə Rəbbin bu çörəyini
yeyib yaxud Onun kasasından içsə, Rəbbin bədəninə və
qanına qarşı təqsirkardır» (1Kor 11, 26-27).
Qurban təqdimatı və süfrədən ibarət olan Evxaristiya
ibadəti Evxaristiya Liturgiyası (Allahın xalqının birgə
hərəkəti) adlanır. «Evxaristiya» sözü isə yunan dilindən
tərcümədə «minnətdarlıq» mənasını daşıyır, çünki biz
məsihçilər imanımızın Müqəddəs Sirrlərində ehtiram və
minnətdarlıqla iştirak edirik. Rəbbin Bədənini və Qanını
dadmağı Birləşmə adlandırırıq, çünki bu hərəkətlə biz
İsanın Özü ilə, Onun vasitəsilə isə Allahla birləşirik (İlahi
həyatın iştirakçısı oluruq).
~ 119 ~
119
Dostları ilə paylaş: |