Sevda dulger tez
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
13
CSA tarafından yapılan listeler ve listelerde yer alan maddelerden bazıları şöyledir: Liste-1 •
Bağımlılık yapma potansiyeli yüksektir. •
Tıpta kullanımları yoktur. Ancak yasa dışı yollardan üretilmekte ve kullanılmaktadır. •
Liste-2 •
Bağımlılık potansiyeli yüksektir.
• Tıpta kullanılmakla beraber suiistimal edilmemesi için çok sıkı kontrol altındadır. •
Liste-3 •
Liste 1 ve 2’ye göre bağımlılık potansiyeli daha düşüktür. •
Tıpta kullanılmaktadır. •
Bu listeye dahil olan bazı ilaçlar: Doping hapları, Kodein, Hidrokodon ve bazı Barbitüratlar. Liste-4 •
Liste 3’e göre bağımlılık potansiyeli daha düşüktür. •
Tıpta kullanılmaktadır. •
Uzun süre kullanılmadığı takdirde fiziksel ve psikolojik bağımlılığı oldukça düşüktür. •
(Propoksifen aktif maddesi). 14
Liste-5 •
Bağımlılık potansiyeli çok düşüktür. •
Tıpta öksürük kesici ilaçlarda kullanılır ve az miktarda kodein içerirler (Söylemezoğlu, 2001). 1.2. Amfetaminler Amfetaminler hemen hemen tüm dünyada en yaygın kullanılan sentetik bağımlılık yapıcı maddelerdir. Genel nüfus içinde bu maddelerin kullanımı genellikle düşük olmakla beraber, daha genç yaş grupları arasındaki yaygınlık oranları dikkat çekici derecede daha yüksektir. Amfetaminler ilk olarak astım, uyku bozuklukları ve hiperaktivite gibi hastalıkların tedavisi amacıyla geliştirilmiştir. 1920’de efedrin astım tedavisinde kullanılmıştır (http://faculty.washington.edu/chudler/ amp.html).
Ş ekil 1.1. Amfetaminin molekül formülü. Amfetaminler fenetilamin ailesinin bir üyesidir ( http://www.emcdda . europa.eu/html.cfm/index25479EN.html). Yarı uyarıcı-halusinojen ve iştah kesici özelliktedir. MSS üzerine etkileri oup, beyin tarafından salgılanan dopaminin sinir hücreleri arasındaki aktivitesini arttırarak etkisini gösterir (http://faculty. washington. edu/chudler/amp.html). Bu sırada kalp atış hızı ve kan basıncı artmaktadır. Tıpta değişik kullanım alanları bulunmaktadır. Narkolepsi (uyku hastalığı), obezite (aşırı ş işmanlık), hiperaktivitenin dikkat eksikliği tedavilerinde kullanılmaktadır. Amfetaminlerle bu hastalıkların tedavisi sırasında baş dönmesi, görüş bulanıklığı, uç noktada yorgunluk gibi semptomlar nedeniyle araba kullanmak, bir takım makinalarla tehlikeli olabilmektedir. Bu tedavilerde bir müddet sonra bağımlılık
15
belirtileri görülebilmektedir. Amfetaminler doktor kontrolü ile kullanılmakta ve yine doktor
kontrolünde doz
azaltılarak kesilmektedir (http://www.drugs.com/ amphetamine.html). Metamfetaminler MSS uyarıcılarıdır. Amfetamin Avrupa’da daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Metamfetamin çok çeşitli ağır sağlık sorunlarına sebep olduğundan, bu uyuşturucunun kullanım seviyelerinin artması tüm dünyada ciddi bir endişe sebebidir. Avrupa’da metamfetaminin önemli oranda kullanımı Çek Cumhuriyeti’yle sınırlı görünmektedir (http://ar2006.emcdda.europa.eu). Ekstaziler de, amfetamin türevi maddelerdir. Ancak etki olarak farklılıklar göstermektedir. Ekstazinin etken maddesi 3,4-metilenedioksi-metamfetamindir, (MDMA) ancak ekstazi haplarında ara sıra başka analogları da bulunmaktadır (MDA, MDEA, vs.). Bu maddelerin ruh halini değiştiren çok belirli etkileri bulunmaktadır. Bazı zamanlarda daha çok halüsinojenik maddelere özgü olan etkilere yol açtıkları da olur (Bernhoft ve ark.,2005) Amfetamin ve ekstazi üretimini rakamlara dökmek zordur çünkü herşey kolay bulunabilen kimyasallarla ve kolaylıkla gizlenebilen laboratuvarlarda başlar. Yıllık amfetamin ve ekstazi üretimine dair en son tahmin yaklaşık 520 tondur. Bu maddelerin tüm dünyada toplam ele geçirilmeleri 2000 yılında 46 tonla doruğa ulaşmıştır. 2001 ve 2002’deki bir düşüşün akabinde, ele geçirmeler 2003 yılında tekrar 34 tona çıkmış ve 2004’te ufak bir düşüşle 29 tona inmiştir. 2004’te, metamfetamin olarak geçen toplam amfetamin ve ekstazi ele geçirmelerinin payı (2003’te % 66’dan) % 38’e düşerken, ekstazi bunun % 29’unu ve amfetamin de % 20’sini oluşturmaktadır. 2004’te tüm dünyada ele geçirilen 6 ton amfetaminden yaklaşık % 97’si Avrupa’da, en çok da Batı/Orta Avrupa ve Güneydoğu Avrupa’da ele geçirilmiştir (http://ar2006.emcdda.europa.eu). UNODC 2006 yılı raporlarına göre ekstazi imalatı son yıllarda Avrupa’dan dünyanın başka bölümlerine, yani Kuzey Amerika (Amerika Birleşik Devletleri, Kanada) ve Doğu ile Güneydoğu Asya’ya (Çin, Endonezya, Hong Kong) yayılsa da, tüm dünyada ekstazi üretiminin ana merkezi olmaya devam etmektedir. Hollanda Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|