Sevda quliyeva az ə r ba y ca n soraq-məlumat əDƏBİyyati yaranması, m üasir V əziyyəti və

-  indiki dövrdə oxucuların zəruri, tələbatlarm a uyğun kitaba,  o 

cüm lədən  soraq-m əlum at  nəşrlərinə  sorğuları,  tələbatları  ödənil- 

m ir.  Bu  şərait  bukinist  kitab  m ağazalarının  yaradılm asım   irəli  sü- 

rür.  Çünki  indiki şəraitdə  bukinist  ticarət  vasitəsilə  əhalinin  kitab a 

o lan  tələbatınm  xeyli hissəsini ödəmək olar;

-  soraq-m əlum at kitablarına fərdi və kütləvi  m arağın və tələbin 

yaranm ası və inkişafm a diqqət artırılm alıdır;

-   ay rı-ay n   elm,  təsərrüfat,  sənaye,  texnika  və  s.  sahələrdə  ida- 

rəetm ə form alarm ın  təkmilləşdiyi və mürəkkəbləşdiyi  indiki  şərait- 

də  soraq-m əlum at  nəşrlərinin,  ümumiyyətlə  kitabm   təbliği  və  ya- 

yılm ası  işi  üçün  reklam   günümüzün  vacib  problem inə  çevrilmişdir. 

X alqım ızm   əsl  milli  dirçəlişinə  olan  ümid,  inam   yüksək  mənəviy- 

yatlı, dərin düşüncəli, savadlı,  hərtərəfli elmi-texniki inform asiyaya 

m alik,  siyasi  cəhətdən  yetkin  nəsil  tərbiyə  edilməsilə  bağlıdır.  Bu 

m ənada  respublikam ızın  intellektual  fikrinin  və  mənovi  həyatınm  

əks  olunm ası,  təbliği  və  reklam m ı  zam anm   və  dünya  reklam ım n 

səviyyəsində təşkil etməyi tələb edir;

-   bütün  nəşriyyatlar  (dövlət  və  özəl)  geniş  oxucu  sorğusunu 

m üntəzəm   aparm alı,  kitab   bazarını  öyrənməli,  öz  işlərini  (yəni  so- 

raq-m əlum at  nəşrlərini,  üm umiyyətlə  kitab  nəşrini)  reai  tələbata 

uyğun qurm alıdırlar;

-  k itabm   bədii  tərtibatı  və poliqrafik  icrasını  dünya standartla- 

rına heç olm asa yaxm laşdıra bilməsək, soraq-m əlum at kitablarınm  

nəşrinin  yüksək  səviyyədə  təşkilindən  söhbət  gedə  bilməz.  B una 

görə  də  naşirlərim iz,  poliqrafçılanm ız  və  texniki  redaktorlarım ız, 

xüsusilə  rəssam larım ız  bu  vacib  kitabçılıq  işinə  böyük  diqqət  ye- 

tirməlidirlər;

-   yaxın  10-15  ildə  kitabın,  xüsusilə  soraq-m əlum at  nəşrlərinin 

(əsasən  universal,  sahə  ensiklopediyaları  və  ensiklopedik  lüğətlər) 

çapı,  təbliği  və  yayılması  ilə  m əşğul  olan  nəşriyyat,  idarə,  təşkilat 

və  müəssisələrin  m aliyyələşdirilməsinin  dövlət  tərəfm dən  həyata 

keçirilməsi  m əqsədəuyğun  olardı.  Bu  maliyyələşdirmə  şəraitlə  əla- 

q ə d a r yuxarıda qeyd etdiyimiz  bütün  idarə və müəssisələr üzrə  tam  

həyata  keçirilə  bilməzsə,  belə  hald a  onlara  m üntəzəm   kreditlərin 

verilməsi sahəsinin inkişafına güclü təkan verə bilər;

-   indiki  şəraitdə  kitab   ticarəti  təşkilatçısı,  b aşq a  sözlə,  m arke- 

tinqi cəm iyyət üzvlərinin,  əsasən,  kitaba  ehtiyacı  və tələbatı olanla- 

rın   ehtiyaclarınm   aşkar edilməsi,  müəyyənləşdirilməsi,  zəruri  kitab 

çeşidlərinin  nəşrə  hazırlanm ası,  istehsalı  və  nəhayət  on lara  müva-

flq  qiym ətlərin  qoyulm ası,  kitab  m əhsulunun  düzgün  və  əlverişli 

bölüşdürülməsi  sisteminin  təşkili  və  stim ullaşdırılm ası  kim i  bölmə- 

lər  üzərində  yaxşı  işləyib,  elmi  əsaslarla  çalışıbsa,  əlbəttə  ki,  kitab  

m əhsulları  asanlıqla  yayıla  bilər;  bu  iş  prosesi  indiki  şəraitdə  ixti- 

saslı m arketinqlərin hazırlanm asını da şərtləndirir;

-  m üstəqil A zərbaycanım ız tərəqqi və inkişaf etdikcə on u n  əha- 

lisinin xeyli hissəsini təşkil  edən  oxucu və kitab  alıcılarının tələbatı 

da  artır.  B una  görə  də  naşirlər  m üxtəlif çeşidli  soraq-m əlum at  ki- 

tab larm a  tələbatçıların  m alik  olm aq  istəyinin  oxucularda,  kitab  

alıcılarında  həvəsləndirilməsi və  gücləndirilməsi üçün  m əqsədyönlü 

fəaliyyət göstərməlidirlər;

-   elektron  nəşrlərin,  elektron  kitabxanalarm ,  elektron  kitab 

m ağazalarınm  yaradılm ası və yaxud təşkili  əlaqədar müəssisələr,  o 

cüm lədən nəşriyyatlar tərəflndən həyata keçirilməlidir;

-   naşirlər  buraxdıqları  kitab  m əhsulları  ilə  oxucu  və  alıcılann 

ehtiyacları  arasında  əlaqə  yaratm ağa  səy  göstərsələr,  kitabın 

yayılm asm da d ah a çox nailiyyət əldə edə bilərlər;

-  b a z a rd a   k ita b a   tələbat və  təklif uyğunlaşdırılm alı,  insanlarm  

ehtiyac  və  sorğularına  cavab  verəcək  kitablarm   buraxılm asına  və 

yayılm asm a üstünlük verilməlidir;

-   indi  sahənin  mütəxəssislərinin  tələbatlarını  nəşr  edilən  kitab 

m əhsulları  müəyyən  qədər  ödəyir,  lakin  tam   ödəm ir.  O xucular- 

alıcılar  şəraitə  görə  peşə  və  ixtisaslarına,  fəaliyyət  sahəsinə,  ümu- 

miyyətlə özlərinin tələblərinə uyğun,  həm  də kitab  çeşidində rənga- 

rənglik  axtarırlar.  Qiym ətlərin  və  gəlirlərin  səviyyəsinin  dəyişməsi 

nəticəsində,  seçilən,  alınan kitab lar  da  dəyişə  bilər.  Bütün  bu  deyi- 

lənlər nəzərə alınarsa,  oxucu tələbatı d a h a  yaxşı ödənilə bilər;

-  k ita b   istehsalı,  yayılması  insanın  arzularına  nə  qədər  dolğun 

cavab  verirsə,  nəşriyyatlar,  naşirlər bir  o  qədər  böyük  müvəffəqiy- 

yət  q a z an a   bilir.  Deməli,  naşirlər,  kitab   istehsalçıları,  kitab  yay- 

m aq  istədikləri  tələbatçıları:  oxucuları,  alıcıları  öyrənməli,  axtarıb 

tapm alı,  onlarm   sorğularını  müəyyənləşdirməli  və  b u n d an   sonra 

bu  təlobatları  d ah a  dolğun  və  tam   ödəyə  biləcək  k itablaıı  yarat- 

m alı və nəşr etməlidirlər;

-   universal  və  sahə  ensiklopediyalarının,  ensiklopedik  lüğətlə- 

rin  nəşrinin  elmi  əsaslarla  həyata  keçirilməsinə  köm ək  m əqsədilə 

daimi  fəaliyyət  göstərən  kom issiyanın  yaradılm ası  m əqsədəuyğun 

olardı.  M üxtəlif növlü  və  tipli  lüğətlərin  nəşrə  hazırlanm ası  və  tər- 

tibi  ilə  əlaqədar belə  komissiya  və  yaxud  m ərkəzin  yaradılm ası  zə-

---