227
dürdük, – şalvarımın balağında iri dəlik açılmışdı.
– Dədəm bu şalvara 2 manat vermişdi, iki il geyməyə
zəmanət vermişdim, indi qaldım çılpaq... – artıq onun könlünü
almaq üçün təlxəkliyə başlamışdım.
Səidə çox şən olmuşdu – yersiz sevinir, dayanmadan gic ki‐
mi hey gülürdü. Bu ləzzət sevincinə bənzəmirdi. O, yaman çox
gülürdü... Məncə o, “qurtarmamışdı” deyə əsəbdən gülürdü.
– Sənə bir gülməli, olmuş hadisəni danışım... – dedim. Boy‐
numa sarıldı, qulağımı azca dişləyib gülən xumar gözlərini süz‐
dürdü, – “Gopla görək” – astadan və ehtirasla dedi.
– Deyirlər, hansısa kənddə yas düşür. Meyidi qəbristanlığa
gətirirlər. Yayın, cırcıramaların cırıldayan isti vaxtıymış. Mər‐
humun şəhərdən gəlmiş qohumlarından biri, kəndli dostundan
soruşur ki, – “Niyə qəbristanlığın otunu biçib aparan yoxdu,
gör nə yaxşı ot var?”. Cavab verir ki, – “Gicin biri od vuracaq,
onunla da məsələ həll olunacaq. Qəbristan otunu heç kim biç‐
mək istəmir”. Meyidi hazır qəbrin yanına düşürürlər. Molla
yasin oxumağa başlayır. Zavallı şəhər uşağı quru otun necə
yandığını yoxlamaq üçün siqareti yandırdıqdan sonra yanan
kibriti yerə atır. İsti yay küləyi, quru ot, camaatın da əynində
mənimki kimi iki manatlıq neylon şalvar ola.., necədi səninçün?
Alov bircə anın içində qəbristanlığı alır ağzına... Mollanın ya‐
sini ağzında qalır. Yanan neylon şalvarlar insanların ətinə ya‐
pışdıqca bağırışır, alovu söndürmək üçün bir‐birini dağdağan
ağacının şax budaqları ilə budayırlar. Alov, əriyib dəriyə yapış‐
mış neylonun acısı və çubuq zərbələrinin ağrısı insanları dəli
edir – ağrıdan hoppanıb‐düşür, şıllaqlayırlar. Kənardan baxan
elə bilir ki, adamlar “tərəkəmə” oynayırlar. Camaatın başı öz‐
lərinə qarışarkən sən demə alov yeriyərək meyidə çatır, – kəfəni
od alır. Bunu görən bir neçə nəfər əlindəki budaqlarla meyidi o
ki var “döyürlər”. Bir sözlə meyid zibilə dönür, ağ kəfən qap‐
qara qaralır, bir iki yerdən yırtılır. Alovu güclə söndürürlər, in‐
228
di də camaatın gözünü tüstü “kor edir”. Ara bir qədər sakit‐
ləşəndə, molla tüstüdən acışan gözlərini silə‐silə yarımçıq qal‐
mış yasini qaldığı yerdən davam edir. Molla üzü qibləyə tərəf
dayandığından alovun yeriyərək meyidi gətirdikləri “QAZ‐52”
maşınının altına girdiyini görür və yasini kəsmədən oxuyur, –
“qouvmən litunzurə – Xanoğlan, dədən ölsün, maşının yandı, –
...litunzurə əbahum fəhum”... Camaat yenidən meyidi molla ilə
tək qoyub maşını söndürməyə cumurlar. Tez tələsik ayıb yerləri
çöldə qalmış meyidi qəbirə tullayıb torpaqlayırlar. Rəhmətliyin
dalınca o ki var lağ edib təkqılça şalvarla kənd arasında, –
arvad‐uşağın yanında biabır olurlar. Bu mənzərəni görən arvad‐
lar da mərhumu ağlamaqdan, ağu deməkdən vaz keçir və gül‐
məkdən qarınlarını qucaqlayaraq yarıyoldan kəndə qayıdırlar.
Səidə uğunub özündən getmişdi – əyilir‐qalxır, gözlərin‐
dən axan yaşı dayanmadan silirdi.
– Sən çox gözəl qızsan, Səidə... – qız gülüşünü səngitdi.
Sözdən yayınmaq istədi:
– Gör rəhmətlik nə qədər günah sahibiymiş ki, meyidi or‐
tada qalıb, qarğış yeyəsi olub, quransız basdırılıb...
Birdən ciddiləşib:
– Biz də indi böyük günah işlədik, eyni aqibət bizi gözlə‐
yir, – dedi.
Söhbətin bu istiqamətə dönməyinə imkan vermək olmazdı,
– onu qucağıma alıb kahanın içində fırlatdım. Bu yerdə ən kara
gələn şey kişi təlxəkliyidir...
Tumanımı nümayişkaranə çıxarıb əncirin budağından
asdım, bir ayağı yanmış, artıq qurumuş neylon şalvarımı əy‐
nimə geydim. Əyilib Səidənin tumanını da güc‐bəla çıxartdım
və ozümünkünün yanından asdım, – “Yoxsa soyuqlayacaqsan,
ərə gedəndə uşağın olmaz” – dedim.
Yağış səngidi. Qəşəngülün düyələri yenə zəmiyə təpilmiş,
sürünün bir hissəsini də arxasınca aparmışdı. Səidəni kahada
229
qoyub, könülsüz onların dalınca götürüldüm. Qoyunların bir
qismi aralandığından Səidə də onları toplamağa çıxdı. Zəmini
çər dəymişlərdən güclə təmizlədim. Heyvanlar artıq “Cin ka‐
hası”ndan “İncirlik” dərəsinə üz tutmuşdu. Yeddi rəngli göy
qurşağı səmada tanrının ən böyük möcüzəsi kimi insanların kor
olmuş gözünə dürtülüb deyirdi ki, – “Məni öz qələmiylə nəqş
edən Xaliq, həm də bütün kainatın sahibidir. Heç bir şey ondan
gizlin deyil. O nə istəyirsə, olacaqdır – istəmədiyi isə olmaya‐
caqdır”. Səidə ilə “atüstü” eşq macəramız məni göylərə qaldır‐
mışdı. Mən də heyvanların ağzını “İncirliyə” döndərdim. Səidə
alt tumanlarımızı çomağın ucunda yellədə‐yellədə gülürdü.
Qızmar günəş yandırıcı sifətini göstərməyə başlamışdı. Qayala‐
rın üstündən buxar qalxırdı və bir neçə dəqiqədən sonra istidən
o qədər qızdı ki, daş üstündə oturmaq mümkün deyildi. “İn‐
cirlik” dərəsinin başındakı şivitlik
51
olduqca basırıq, gözdəniraq
kolluq idi. Günəşdən daldalanmaq üçün ideal yerdi. Heyvanı
dərəyə təpib özümüzü kolluqların altına verdik. Oturub mənim
yumurta soyutmamı və Səidənin boyat tənək dolmasını yedik.
– Sən qurtara bilmədin, yenə istəyirsən? – arsız‐arsız hırıl‐
dadım.
– Yox! Tərbiyəsiz! – hikkəsindən az qala gözləri hədəqə‐
sindən çıxacaqdı.
Fikirləşəndə ki, onun əynində qısa donundan başqa heç nə
yoxdur yenidən qudururdum. Artıq mənim hərəkətlərimdə
zorlama əlamətləri aydınca hiss olunurdu. Yaxşı deyiblər ki, –
“Qudurmuş adamın Allahı olmur, qızmış kəlin də öhdəsi”.
Üstünə yeridim. Telim əlinə keçdi. Saçımı qamarlayıb yoldu, –
ağrıdan dişlərimi sıxıb güclə dözürdüm. Məncə bu anlarda ağ‐
rıdığını, incidiyini biruzə vermək kişilərə başucalığı gətir‐məz,
51
Zoğalkimilərə aid barsız koldur. Çoban çomağı və yun çubuğu hazırlamaq üçün ən
dözümlü ağaclardandır. Qəddar müəllimlərin ən bəyəndiyi “tənbeh aləti” idi
Dostları ilə paylaş: |