SeyfəDDİn qəNİyev tariyel qəNİ
Yüklə 2,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
g ənc imiş. Onları elliklə (qruppovoy) əksinqilabi təbliğat aparmaqda müq əssir edib həbsxanaya salmış, heç bir yoxlama aparmadan h ərəsini 5 ildən 7 ilə qədər azadlıqdan məhrum etmişlər. Gənclər məhkəmənin qərarı ilə razılaşmamış və şika- y ət vermişlər. Həbsxana rəisi təcrübəsiz gəncləri aldadıb “sizi Moskvada danışdıracaqlar”- deyə buraya yola salıbmış. Yalnız burada onlar aldandıqlarını başa düşmüş, səs-küy salaraq n əzarətçilərlə dalaşmış və prokuror çağırılmasını tələb etmişlər. N əticəsi isə “Varfolomey gecəsi” kimi olmuşdur. Burada qaldığımız bir-iki gün ərzində bizə çörək və kofed ən başqa heç bir şey verilmədi. Üçüncü gün bizi yenidən vaqonlara doldurub şərqə tərəf yola saldılar. Bu d əfə vaqonda yerimiz rahat idi. Biz, növbə ilə olsa da, h ər halda uzanıb yatmağa yer tapırdıq. Yavaş-yavaş bir- birimiz ə isinişir, bir-birimizin əhvalından, ailə vəziyyətindən, başına gələn qəziyələrdən, etdiyi “cinayətlərdən” soruşurduq. İki aya qədər yol getdiyimiz üçün bu müddətdə bir- birimizin dem ək olar ki, bütün həyatını diqqətlə öyrənmişdik. Yol yoldaşlarımdan Kobılyatski Ukraynanın Çerniqov vila- y ətindəki Maryino kəndindən olan bir kolxozçu idi. Onu çar höküm əti zamanı rus ordusunda zabit olduğu üçün həbs etmiş- dil ər. Moldo viyalı Georgi Dimitriyeviç Kovalji onu dinləyib dedi: – Qardaş, sən heç olmasa müəyyən bir işin üstündə tutul- musan. M ən yazıq isə heç bilmirəm ki, nə günahın sahibiyəm. Y əhudi sözə qarışdı: – Bura bax, qoca! Neç ə yaşın var? Kovalji sualın nə üçün verdiyini bilməsə də dedi: – 74. Y əhudi qəhqəhə çəkib güldü: ~ 165 ~ – A kişi, hələ bir günahını da soruşursan? Sən də düz əlli üç il çar höküm əti zamanında yaşamısan, özün də, fikirlərin də köhn ədir. İndi siyasi məhbus olmaq üçün bu özü kifayətdir. Kovalji narazı halda başını buladı: – Siz d ə lap qəribə adamsınız. Elə hər qoca xalq düşmə- nidir? – MQB-nin fikinc ə təxminən hamısı. Professor Savelyev söz ə qarışdı: – Yakım Avramoviç, xahiş edirəm, qoyun kişi söhbətini el əsin, görək onu nə üçün tutublar. Y əhudi daha dinmədi, öz yerində uzanıb söhbəti dinlə- m əyə başladı. Kovalji dedi: – H ə, mən üzümçülük sovxozunda sahə briqadiri idim. Bir gün raykomdan bizim k əndə bir təlimatçı gəlmişdi. Bu adam t əsərrüfatdan tamamilə xəbərsiz olduğu halda, başladı bizi danlamağa ki, ay nə bilim pis işləyirsiniz, təsərrüfatı düz- gün apara bilmirsiniz, yaxşı adam deyilsiz və s. M ən onda dedim ki, ay yoldaş, biz yaxşı işləyirik, amma dövl ət idarələri kolxozların vergi tədarük planlarını düzgün mü əyyənləşdirmədiyi üçün kolxozun gəlirinin çoxu da t ədarüklərə və vergilərə gedir. Axırda da kolxoz irəli gedə bilmir. Bayaqdan b əri onu dinləyən yəhudi dözə bilməyib: – El ə orda evinizi yıxırsınız da, – dedi. Kovalji bu atmacadan m əmnun halda sözünə davam etdi: – Düz deyirs ən, qardaş. Elə evim orada yıxılıbmış. Bu nan əcib oğlu gedir MQB-yə bir məlumat verir. 3-4 gündən sonra m əni həbs etdilər. Bu zalım oğlu qızıl-qırmızı üzümə dir əndi ki, güya mən Sovet höküməti əleyhinə təbliğat aparır, dövl ət orğanlarını söyür, kolxoz quruluşunu pisləyirəmmiş. Elə buna əsasən də mənə düz onca il veriblər. ~ 166 ~ Krasnodardan olan tibb eliml əri doktoru, professor Vesili Petroviç Savelyev d ərin bir ah çəkib dedi: – Qardaş, yenə səninki yaxşı olub, üzünə yalandan şahid duran adam yad olub, özü d ə sən deyəni bəzəyib, artırıb, siyasi don geydirib. Amma m ənimki lap qəribədir. Bir iclasda, yeni d ərman növləri haqda məruzə edirdim. Öz d ərmanlarımızdan danışandan sonra qeyd edirəm ki, son vaxtlarda xarici ölk ələrdə bir sıra qiymətli dərman növləri yaradılmışdır. El ə həmin gecə məni MQB-yə apardılar. Burada mənim öz aspirantlarımdan ikisi üzümə durub dedilər ki, güya mən onlara çoxlu xarici ədəbiyyat oxumağı tövsiyə edir, xarici aliml əri tərif edirəmmiş. Bilirsinizmi, bu sonuncu ittihamın üstündə mənə nə q ədər işgəncə verdilər? Hamısı keçib gedər, amma birisini bilm əyiniz yaxşıdır. Müstəntiq butulkaları xırda-xırda sındırıb tabut formalı xüsusi bir qaba yığdırıbmış. Məni lüt soyundurub h əmin tabuta uzandırdı və orada döyməyə başladı. Qayışın ağrısından tabutda tərpəndikcə butulka qırıqları bədənimi parça-parça edirdi. M ən bundan sonra 2 ay müalicə olundum. Vaqonun dib t ərəfində uzanan və bu vaxta kimi heç kiml ə bir kəlmə də danışmayan uca boylu, enli kürəkli, sarışın bir g ənc ayağa durub bizə yanaşdı və dedi: – Professor, siz yaxşı qurtarmışsınız. Mən isə ömürlük b ədbəxt olmuşam. Burada m ən dayana bilmədim: – S ənə nə olub ki, oğlum? – dedim. G ənc asta-asta dedi: – Vallah, doğrusu danışmağa da utanıram. Müstəntiq mə- nim başıma elə bir oyun açıb ki, onu heç ağıla yerləşdirmək olmaz. O, m əni lüt soyundurub, ağzı nazik parça ilə örtülmüş bir kiçik vedr ənin üstündə oturtdu. Üç sağlam kişi mənim çi- yinl ərimdən yapışdı, ilk əvvəl bunun nə demək olduğunu başa ~ 167 ~ Yüklə 2,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|