SeyfəDDİn qəNİyev tariyel qəNİ
Yüklə 2,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
Dustaqlar is ə ona əhəmiyyət vermədən gülüşdülər. Nəza- r ətçi eyni səslə bağırdı: – Axı niyə gülürsünüz? Ay bədbəxtlər, gülmək sizəmi yaraşır? Y əhudi irəli yeriyib: – V ətəndaş nəzarətçi, – dedi, – gözünüz aydın olsun! Müq əddəs ata Porfiri hansı dindən olduğu məlum olmayan bir n əfəri xiristian dininə qəbul etmək istəyir. Çox təəssüf ki, dini ayinl əri icra etmək üçün burada yer yoxdur. Profiri ata mülayim bir s əslə yəhudiyə tərəf döndü: – Heç utanırsınızmı, – dedi. Axı siz mənim etiqadıma toxunursunuz. Bayaqdan b əri sakitcə oturan kirovabadlı da sözə qarışdı: – B əs siz müsəlman olan bir nəfəri danlayarkən onun eti- qadına toxunmursunuzmu? Profiri ata özünü itirdi v ə mənə dönüb dedi: – Qardaşım, siz müsəlmansınızmı? Hamı bu suala qarşı dönüb mənə baxdı. M ən isə ona: – M ən insanam, müqəddəs ata, – dedim. On bir günd ən sonra bizi yenidən vaqonlara doldurub yola sald ılar. Bu dəfə vaqondakıların hamısı siyasi dustaq- lardan ibar ət idi. Vaqon adamla o qədər dolmuşdu ki, hətta oturmaq da ç ətin idi. Nəfəs almaq mümkün olmurdu. O qədər basabas idi ki, m ənim qabırğalarım ağrının şiddətindən sızıl- dayır, ayaqlarım başqalarının ayaqları altında insafsızcasına tapd alanırdı. Burada küsmək, başqalarından incimək olmazdı. Çünki heç kim bil ə-bilə başqasına əziyyət vermək istəmirdi. Kims ə zarafatca dedi: “Burada əsl demokratiyadır. Hüquq b ərabərliyi çox gözəl nümayiş etdirilir. Bu hüquq məhz bizim indiki şəraitimizdə bizə verilmişdir. Bildiyimiz kimi, iç ərimizdə alimlər və kəndlilər, dinlilər və dinsizlər, yaşlılar və ~ 155 ~ cavanlar olduğu halda hamımız güclə ayaq üstə durmuşuq. Bax hüquq b ərabərliyi buna deyərlər. Vaqonun qapısı gündə yalnız üç dəfə açılırdı: səhər, günorta v ə axşam yeməkləri verilərkən. Hərçənd bu yeməkləri alıb yemək qeyri-mümkün idi, fəqət qapı açılarkən dünya işı- ğını gördüyümüz və təmiz hava uda bildiyimiz üçün qapının açılmasını həsrətlə gözləyirdik. Axşam yeməyindən sonra sayğı başlayırdı. Bu zaman əli d əyənəkli nəzarətçilər zorla vaqona girir, dustaqları dəyənəklə vura-vura bir t ərəfə yığır, kiçik bir sahə açır və sonra hərəyə bir d əyənək vuraraq sayıb boş olan tərəfə keçirirlər. Bəzən say düz g əlmədikdə bu əzabverici sayma iki-üç dəfə təkrar olunurdu. Vaqonun qapı ilə üzbəüz olan əks tərəfində ayaq yolunu əvəz edən kiçik bir deşik olurdu. Fəqət bu basa-basda o tərəfə gedib çatmaq ağıla sığan işdirmi? Üç gün ç əkən bu əziyyətdən sonra nəhayət bizi yerə dü- şürtdülər. Fəqət bizim ayaqlarımız qıc olduğu üçün yeriyə bil- mirdik. İşi belə görən nəzarətçilər bizi təqribən bir saat yerə oturtdular. Dustaqlardan kims ə yavaşca pıçıldadı: – Moskvadır. Bizi güclü bir n əzarətçi dəstəsi aralığa alıb, yaxınlıqda görün ən həbsxanaya apardı. Ən ciddi axtarışlardan sonra bizi üçüncü mərtəbədəki 100 adamlıq kameralara saldılar. Bura Moskvanın “Butirki” adlı həbsxanası idi. Kamera- ları geniş, işıqlı və nisbətən təmizdir. Yollarda ç əkdiyim əziyyətlərdən sonra bura mənə cənnət kimi görünürdü. H əmin günü və gecəni rahat yatdıq. Xoşbəxt- likd ən burada bizi kimsə narahat etmirdi. S əhəri gün nəzarətçi hamama aparılacağımızı bildirdi və ir əlicədən xəbər verdi ki, özümüzlə ancaq ən zəruri paltarları götür ək. Çünki hamamda çox adam çimdiyinə görə xırda-para şeylər it-bata düşə bilər. ~ 156 ~ Azacıq sonra bizi iki-iki sıraya düzüb həyətə endirdilər v ə təqribən 400 metr aralıqda yerləşən hamama gətirdilər. Əvvəlinci otaqda soyunub paltarlarımızı dezinfeksiya olunmaq üçün dezkameraya verdik, oradan dar bir koridorla çimil ən yerə keçdik. Rusiyada olan əksər hamamlar kimi burada da hər şey taxtadan idi: yerin döşəməsi, divarlar, şaykalar (dustaqlar taxta vannaya bel ə ad qoymuşlar), vedrələr, oturacaq yerləri, hətta su g ələn trubalar belə. Hamamxana xırda-xırda gözlərə bölünmüşdü, hər birində 3- 4 duş axırdı. Bir-birimiz ə kömək edə-edə çimib qurtardıq və yavaş- yavaş paltar geyilən otağa çıxdıq. Yoldaşlarımızdan bəziləri h ələ də duşun altında yuyunmaqda idi. Mən dezinfeksiyadan almış olduğum ayağı və beli rezinli çaxçuru təzəcə əynimə geymişdim ki, çimilən yerdə vur-haray düşdü. S ən demə başqa korpusdan bir dəstə “bitovik”i (qeyri- siyasi iş üstə həbs olunanları belə adlandırırlar) çimməyə g ətiriblərmiş, hamam nəzarətçisi siyasi dustaqların çimib çıx- dığını zənn edərək, onları içəri buraxır. Onlar da içəri girən kimi duşun altında çimən qoca ukraynalı Kabılyatskinin üstünə cumub döym əyə başlayırlar. Hər tərəfdən: – Bey faşista! (faşisti vur) – səsləri ucalırdı. Əksəriyyəti cavan uşaqlardan ibarət olan bu dələduzlar d əstəsi qocanı yerbəyerdən çırpırdı. M ən ilk səsi eşitcək özümü içəri atdım. Artıq Kabılyatski onların ayaqlarının altında idi. Mən, cəld kişini müdafiə etmək m əqsədilə özümü irəli verib, onun üstünə yıxıldım. İşi belə gör ən dələduzlar bizim üstümüzə töküldülər. S əsə yoldaşlarımız içəri axışdı. Onlar bir an içində dələ- duzlara qarışdılar. Böyük bir vur-haray başlandı. Kimin kimi vurduğu belə məlum deyildi. Çünki əksəriyyət lüt idi. ~ 157 ~ Yüklə 2,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|