SeyiD ƏZİM Şİrvani seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

                                            
173 
MİRZƏ RƏHİM FƏNAYA 
Qəsidə 
Agah ol, ey Fənayi-təbəhkarü pürhəvəs,  
İqdam etməyib sən edən karə hiç kəs.  
Həcv etmisən müravvici-bəzmi-əzanı sən  
Əmri-şəniə şiə ikən etmisən həvəs.  
Bir saiqəhüsamə bu gün asi olmusan- 
Kim, bərqi-qeyrətilə yanar cümlə xarü xəs.  
Manəndi-Asi eyləmisən həcvi-zən şüar,  
Mərdanələr olurmu səna bircə dadrəs!  
Yetməzmidi bu barədə bidadi-Şümri-dun?  
Yetməzmidi yeganə çəfavü qəmi-Ənəs?  
Abi-Fərat təşnəsinin halına gərək  
Bəzmi-əzadə cari ola əşk çün Ərəs.  
Gor bir kəminə himməti-mərdanə göstərə,  
Ey zənxisal, həçv nə lazımdı pişü pəs.  
Səd heyf, Şişə sakinidir ol pəri-cəmal,  
Tuti olubdu, heyf, qürab ilə hamqəfas!  
Mülki-fənadə fani olaydı Fəna, əgər  
Bəzmi-bəqayə can ilə rağib olurdu bəs.  
Sultani-Neynəvayə edib ney kimi nəva,  
Ağlardı hər dəqiqəvü hər ləhzə, hər nəfəs.  
Məzburdıır şüai-təcəllayi-həq, vəli  
Divə şəhabi-saqibü Musayədir qəbəs.  
Ey karivani-eşqə edən rişxəndlər,  
Qəlbində nüktə var ki, edər nalə çün cərəs.  
Bihudə sanma əhli-dilin ahü zarını,  
Sən möhrə tasə salma ki, bihudədir bu səs.  
Covlanə gəlmə çürət ilə, çək inanını,  
Çox tünd sürmə ərseyı-navərd ara fərəs.  
Nakəs cəlalü dövlət ilə bir kəs olmayıb,  
Kim səg məkəsdi, gər oxuna qəlbi-səgməkəs.  
Əlbəttə, indi çayü plovdan qürur edər,  
Omründə görməyibdir o kim daneyi-ədəs, 
    

---

                                            
174 
  
Gördükdə qəmtəriri-əbus olma, şerimi,  
Bazari-imtiyazdə kim, olmusan əsas.  
Gər Seyyidi Kəminə kimi həcv eyləsən,  
Şükr eylərəm xudayə ki, hasildi mültəməs.  
Seyyid duaçıdır sənə, ey kani-mərhəmət,  
Razı deyil ona ki, qona üstüvə məkəs.  
Olsun o gün ki, sən çıxasan təxti-izzətə,  
Əynində sürx caməvü başında al fəs. 
  

---

                                            
175 
MƏCRUH MUĞANİYƏ 
Qəsidə 
Mənəm ol padişəhi-mülki-süxən, varisi-Cəm- 
Ki, oxurlar məni Həssani-ərəb, Fəzli-əcəm.  
Şahibazi-hünərəm, balü pərim izzü kəmal,  
Aşiyanimdi mənim qübbeyi-çərxi-əzəm.  
Təxteyi-nərd mənə xani-məaniyi-süxən.  
Həm onun möhrələri cümlə hürufi-möcəm.  
Rövzeyi-cənnəti-əşardə təbim Kövsər,  
Kəbeyi-qüdsi-məanidə kəlamım Zəmzəm,  
Dordü qəm dəfinə əşarım edər hirzi-ənam,  
Rəfi-ənduhə qılır nəzmimi təviz üməm.  
Didə kim, görməyə əşarımı, olsun əma!  
Guş kim, nəzmimi guş eyləməyə olsun əsəmm!  
Asimani-süxənəm, leyk zümürrüd-sifətəm,  
Nə hərasim var əgər kim, ola düşmən ərqəm.  
Şüərayi ki, zəmanəmdə eder lafi-süxən,  
Fövci-Yəcucdu, mən onlara səddi-möhkəm.  
Nəhkəti-nafeyi-təbim tutub afaqı tamam,  
Leyk hər kəs ki, zükam olsa, yetişməz ona şəmm.  
Xəsm xərmöhrəvü mən gövhəri-ərzəndeyi-fəzl,  
Mən həmə şaxeyi-mərcanü ədu şaxi-bəqəm.  
Fələki-nəzmdə mən mehri-direxşani-süxən,  
Mən həmə nuri-şərəf, xəsm siyəhruyü zələm.  
Tibbi-ənfasdə derlər məni çün ruhül-qüds,  
Təbimi bikri-məanidə oxurlar Məryəm.  
Bavücudi ki, mənəm nəzmdə bimislü nəzir,  
Bavücudi ki, mənəm rəşki-fəsihani-əcəm.  
Mənə təriz qılıb şairi-xaki-Məcruh,  
Eyləyibdir neçə əbyati-səfihanə rəqəm.  
Eyləyibdir özünü şerdə sərrafi-süxən,  
Bavücudi ki, deyil şaxisi-ənvarü züləm.  
Hanı Məcruhi-bədəndişədə ol cürət kim,  
Ta qoya şir günaminə diliranə qədəm?  
Bir də Şirvanə verib dəşti-Muğani tərcih, 
  

---

                                            
176 
Hiç gör anlamayıb qübhünü bu taleyi kəm.  
Hiç kəs nuri çü zülmət deməyib, zülməti nur,  
Zəhri şəkkər deməyib kimsənə, ya şəkkəri səmm!  
Gər desən abü ələf mədənidir, həqdi sozün,  
Cinsi-ənam olur [həm] abü ələfdən xürrəm.  
Çoxdu Şirvan ilə əlbəttə Muğanın fərqi,  
Bu gülüstani-məsərətdi, Muğan vadiyi-qəm.  
Nə Muğan əhfəzənallahü misali-Bərəhut,  
Nə Muğan fəsli-Əsəd küreyi-həddadşiyəm.  
Həq Muğanı sizə qılsın, bizə Şirvanı nəsib,  
Heyfdir səfheyi-gülzarə basa zağ, qədəm!  
Əhli-niranə nə layiqdi ola daxili-xüld,  
Nə münasib ola şeytanə məqər baği-İrəm?  
Nə rəva div rəsədgahi ola məsnədi-Cəm,  
Nə səza fil qədəmgahi ola beyti-hərəm?  
Mən ki zürriyyeyi-Sultani-Səluni ləqəbəm,  
Valiyi-kövnü məkan, sərvəri-ərbabi-himəm.  
Nütfeyi-pak deyildir mənə düşmənlik edən,  
Gövhəri-saf deyildir məns hər kəs edə zəmm.  
Hiç kəs ali-Əli büğzünə iqdam etməz,  
Məgər ol kəs ola zatında şəqavət müdğəm. 
  

---

                                            
177 
BİR NƏFƏRƏ 
Qəzəl 
Ey olan eşqiylə mənzuri dili-nalanımın,  
Kəbeyi-məqsudisən, zövqi-səfası canımın.  
Eylər idim Kəbeyi-kuyində qurban canımı,  
Layiqi olsaydı gər ol kudə bu qurbanımın.  
Vəsfi-ləli-ruhbəxşindir kəlami-şəkkəri,  
Zikri-nami-dilkəşindir zinəti divanımın.  
Aftabı arizindir asimani-fikrimin,  
Ləli vəsfi-ləblərindir təbi-dürrəfşanımın.  
Başıma yağdırdı axır çərxi-minafamdən  
Daşlar, ey namehriban, təsiri öz əfğanımın.  
Dudi-qəlyan tək qaraldırumzgarım qüssədən,  
Çıxdı əflakə şərarı sineyi-suzanımın.  
Şişeyi-könlüm kimi səngi-həvadisdən bu gün,  
Ey pəri-peykər, sınıbdır şişəsi qəlyanımın!  
Ey səfayi-xatirim, bir şişə ehsan eyləyib,  
Səy qıl təmirinə bu xatiri-viranımın! 
  

---