Shaxs va jamiyat
Yüklə 1,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Porshnev va Kliks
nazariyalari Sotsiogenez bosqichlari i bob. Antroposotsiogenez www.ziyouz.com kutubxonasi 38 bular va boshqa ko‘pgina jarayonlar natijasi o‘laroq turli ijtimoiy me’yorlar qaror topishiga sharoit tug‘ildi, til va tafakkur rivojlana boshladi. sotsiumning shakllanishi bilan inson areali, ya’ni, odamning yer yuzining turli qismlariga tarqalishi yuz berdi. boshqa o‘rinlarda bo‘lganidek, bu borada ham javoblarni afsonaviy-diniy va ilmiy ko‘rinishlarda olish lozim bo‘ladi. ilmiy nuqtayi nazarlarning biriga ko‘ra, inson yer sharining faqat bir qismida (Ch. darvin, v.p.alekseyev va bosh- qalarning qarashlari) – Afrikada, l.valua – Mesopotamiyada kelib chiqib, keyinroq dunyoning boshqa qismlarini o‘ziga areal tutgan. bu nazariya insonning avstraliya qit’asiga qanday kelib qolganligini va irqlar masalasini tushuntirib berolmaydi. 1938-yili v.vaydenrayx insonning to‘rt joyda – Afrikada, Osiyoning janubi sharqida, Osiyoning sharqida va Yevropada kelib chiqqanligi to‘g‘risida o‘zining qarashlarini bayon qilgan edi. i.g.podoplichko inson uch joyda – Afrikaning markazi va shimoli, Yevropaning markazi va janubi, Osiyoning markazi va janubida, m.F.nestrux – ikki joyda – Afrikaning shimoli, Osiyoning janubi sharqida kelib chiqqanligi to‘grisidagi nazariyani ilgari suradi. insonning ilk vatani to‘g‘risidagi masala garchi bir qator jihatlari bilan hal etilgan bo‘lsa-da, hali-hamon fanda aniq xulosalar chiqarilmagan. inson qadimgi ilk ajdodining yer yuzining faqat bir qismida yoki bir necha joyida kelib chiqishi to‘g‘risidagi nazariyalarga qo‘shimcha ravishda uning o‘ziga oykumen – yashash joyi tanlashi, boshqacha aytganda, sayyoraning quruqlik qismida joylashganligi va tarqalganligi masalalarini ham aniqlash lozim bo‘ladi. kishilar sonining ko‘payishi bilan manzilgohlar yaqinidagi ovlanadigan mavjudotlarning kamayishi obyektiv ravishda yangi hududlarni o‘zlashtirishga olib keldi. Ovchilar asta-sekin shimoliy yevropa va Osiyoning sahro yerlariga, muzliklardan bo‘shagan quruqlikka borib joylasha boshlaganlar. so‘nggi paleolit davrida sibir va markaziy germaniya o‘zlashtirildi. Osiyo qit’asidan bering bo‘g‘ozi orqali bundan 20 ming yil avval odamlar shimoliy amerikaga o‘tganlar. keyinroq avstraliyaga ham kelib joylashgan. insoniyat taraqqiyoti boshqa qator sohalarda bo‘lganidek, quruqlikni tobora egallab, o‘zlashtirib borishda ham ko‘rinadi. Yüklə 1,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|