Sizsiz (roman-xatirə) Həyatım ağrıyır (povest-xatirə)
Yüklə 4,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
112 bir-bir ora tökülür, sonra hansı mərdümazarsa dibinə əhəng töküb qurutdu bu şah tutu... ...meynələr, elə bil üzlərini sığal üçün yumşaq, soyuq, narın qumlara sürtən salxımlar, qoralar, bütün üzümlərdən kiçik olan kişmiş üzüm, üzümlərin ən şirini ağ şanı, qara şanı, avqustun axırlarına bal kimi şipşirin şirinləşən sarıgilə, sübh obaşdandan şehli əncirlər, yaşıl qabığının içində qarpız rəngli qızartdağ əncirlər, bağımızın sərhədindəki qamışlıq. Atam qarğılardan irili-xırdalı səbətlər hörürdü, bu ustalıq ona uşaqlığından, səbət toxuyub sataraq ailələrinə əl tutduğu balacalıq dövründən qalmışdı, səbətlərin dibinə tənək yarpaqları düzür, içinə üzüm yığıb qonum–qonşuya, tanış-bilişə pay göndərirdik... gecələr cırcırama səsləri, il-ildən ürüyüb-artan ağcaqanadlar, yuxarı açıq eyvanda sırayla düzülmüş ağ miçətkənlər, atam gecə əl fənərini yandırıb hardansa deşik tapıb milçətkənin içinə soxulmuş hünüləri ovlayırdı... uzaq qonşuların qapılarından gələn – gözlərimizi deşən 200-lük, 300-lük elektrik lampaları, elektrik qatarının fit səsi, dənizin uğultusu, sanatori reproduktorundan eşidilən köhnə, nimdaş tanqolar, bazar günləri gündüz 2-dən 3-dək bütün ətrafı xəfif duman kimi bürüyən muğamlar, muğamların elə bil dəm alan mayeləri, oynaq təsnifləri, rəngləri, yenidən aramlı, uzandıqca uzanan avazları, zil zəngulələri, qəfilcə qopub qəfilcə də yatan dəli küləklər, atamın, anamın cavanlığı, nənələrimin sağ olduğu günlər, gecələrin nağılları, böyür söhbətləri, Ənvərgilin bəstəboylu, zərif qamətli anaları - İmmi xala, o biri bağ qonşumuz – Əvəz Sadıqgilin ailəsi, onun oğlu və kürəkəni adaş Azərlərlə oynadığım futbol, voleybol, şahmat, nərd, Əvəz əminin məzəli zarafatları, arvadı Əfruz xalanın şirin Ordubad ləhcəsi, onların "gül-adlı" qızları – Gülarə, Gülər, Gülnar, Gülyaz, qəflətən gecə gələn hay-küylü qonaqlarımız, kömürlü manqallar, soyuq qalmaqçün quyuya salladılmış qarpızlar, qovunlar, günü isti mətbəxdə keçən anamın arada qısaca bir vaxt tapıb istirahət etdiyi nimdaş, prujinləri cırıldayan, dəmiri
113 paslı çarpayı, atamın əlində milçəkləri vurmaqçün bükdüyü qəzetlər... ulduzlu, aylı gecələr, kəndirdə quruyan dəniz geyimlərimiz, qumların gündüzlər yalın ayaqlarımızı yandıran hərarəti, çimərliyin duzlu gölməçələri, dənizin insanı məst edən genişliyi, gözəlliyi, ləngəri, çimməkdən sonrakı susuzluq və şor suyun çayı; ilk gənclik çağlarımda Buzovnadan Mərdəkana – Zemfiragilin bağlarına piyada getdiyim boş, adamsız sahil yolu... Fikirlər, xəyallar, ümidlər... ömrümüzün yay çağı... haylı-küylü günləri... Buzovna bağımız... 81-ci ilin 27 mart günündə Buzovna bağımız bomboş, kimsəsiz, unudulmuş, atılmış yurd yeri kimi həzin və qüssəliydi. Ya da bəlkə mənə elə gəlirdi. Bəlkə də mən o gün bağa atamın gözləriylə baxırdım. Axı, sanki atam Buzovnayla vidalaşmağa gəlmişdi. Bəlkə özünün də ürəyinə dammışdı ki, illər boyu qurub tikdiyi, becərib bəslədiyi, hərdən küləyindən, qumundan-tozundan gileyləndiyi, amma sevdiyi, ömrün neçə acı-şirin xatirəsiylə bağlı bu bağı son dəfə görür. Meynələri gözdən keçirirdi, bağbanın işini bəyənirdi, diblərini yaxşı işləyib-deyirdi. Sonra yenə susub uzun-uzun dalğın-dalğın bağa baxırdı. Nə düşünürdü bu anlar? Küləklər harda yatır, görəsən! Buludlar hardan yığır göz yaşını Hava ayaz olanda! Çaylar harda dincəlir, görəsən! İldırımlar niyə belə tez sönür! Ən uzaq ulduzlardan o yana nə var, kim var, görəsən! ...Qulağı çəkilmiş kimi idi bağ. Qulağı çəkilmiş kimi idi Buzovna. Səssiz-səmirsiz... Elə bil narın külək bağı silib-süpürüb dincəlmişdi, qumları hasarlar dibinə yığıb daramışdı. İlıq mart mehi qumlara ehmalca sığal çəkir, meynə yarpaqlarını üsulluca tumarlayır, otları, çiçəkləri həzin-həzin
114 oxşayırdı. Öz dilində – meh dilində onlara nə isə danışırdı. Dəniz dəniz dilində, yağış yağış dilində danışan kimi...
İndi, il yarım sonra, 82-nin payızında bu yazını yazmaq üçün üç gündür ki, bura, Buzovna bağına çəkilmişəm. Təktənhayam. Sentyabrın 19-da gəlmişəm, bu gün 22-də bu yazının birinci hissəsini gecə səhərə qədər işləməli olsam da, qurtarmaq istəyirəm. Sabah səhər Bakıya qayıtmalıyam. Bakıda yazını qurtarmaq imkanı olmayacaq. Məsələ onda deyil ki, ölçüb-biçib gündə bir-iki saat yazı- pozuya ayıra bilmirəm – bu yazı elə yazı deyil ki, onunla işarası, vaxtarası, bir-iki saat məşğul olasan. Bu yazı mənim bütün vaxtımı, bütün gecə-gündüzümü, bütün fikirlərimi, varlığımı istəyir məndən.. Çöl dünyasından, hamıdan – görüşlərdən, sözlərdən, hər çeşid işgüzarlıqdan, hər cür adiliklərdən tamamilə ayrılmağı, büsbütün İçəri dünyana qapılmağı tələb edir. Özün olmağı tələb edir. Tək bir özün. Bir də onlar – xatirələri, səsləri, sifətləri. Addım səsləri
Yüklə 4,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|