Son Rofat kitab 3 m pdf
Yüklə 6,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
Azərbaycan Respublikasında gömrük sisteminin inkişafı (1991-2014)
97 1997-ci il “Gömrük Məcəlləsi” gömrük işi sahəsində qanunlar sistemini özündə əks etdirməklə idxal və ixrac siyasətinin kompleks qanunverici bazasını təşkil edirdi. “Gömrük Məcəlləsi” Respublikanın iqtisadi təhlükə- sizliyi və maraqlarının qorunmasını, ölkə iqtisadiyyatının dünya iqtisadi inteqrasiya sistemində rolunun artmasını təmin edən hüquqi, iqtisadi və təşkilati münasibətləri tənzimləmək baxımından işlənib hazırlanmış qanun- vericilik sistemidir. Burada gömrük nəzarəti və gömrük rəsmiləşdirilməsi məsələlərinə müəyyən yer ayrılmış və Azərbaycan Respublikasının gömrük strukturu təsbit edilmişdir. Layihədə bir sıra aktual məsələlər: minimum informasiyaya əsaslanan gömrük rəsmiləşdirilməsi, avtomatlaşdırılmış sistemlərə keçidin hüquqi əsasları və kağız əsaslı proseslərdən asılılığın aradan qaldırılması, risklərin idarə edilməsi sisteminin əhatə dairəsinin genişlənməsi, gömrük təmsilçiliyi statusunun güclənməsi, ticarət əməliy- yatlarının təhlükəsizliyinin artırılmasına xidmət edən səlahiyyətli iqtisadi operator institutunun hüquqi əsasları, elektron vəsait köçürmələri, bank əməliyyatlarına keçid və elektron sənədlərdən geniş istifadə və s. nəzərə alınmışdı [24, 31 dekabr 1997-ci il, №6, maddə 447]. Yeni “Gömrük Məcəlləsi” iki hissədən - ümumi və xüsusi hissədən, 21 bölmə, 58 fəsil və 334 maddədən ibarətdir. Məcəllənin Ümumi hissə- sində işlədilən əsas anlayışların tərifi, gömrük orqanlarının fəaliyyəti, vəzifələri, hüquqları, gömrük orqanlarının sistemi, gömrük orqanlarının hüquq-mühafizə fəaliyyəti, gömrük orqanlarının vəzifəli şəxslərinin hüquqi statusu, dövlət və sosial müdafiəsi, gömrük orqanlarının vəzifəli şəxslərinin səlahiyyətləri, məsuliyyəti, gömrük orqanlarının qərarları və onlardan şikayətetmə, gömrük işində informasiya sistemləri və informasiya texno- logiyaları, gömrük orqanları ilə şəxslər arasında münasibətlər və digər ümumi xarakterli məsələlər; xüsusi hissədə isə gömrük nəzarəti və rəsmiləş- dirilməsi, malların gömrük ərazisinə gətirilməsi və aparılması, malların bəyan edilməsi, gömrük proseduraları, gömrük tarifi, malların gömrük dəyəri və mənşə ölkəsi, gömrük ödənişləri, gömrük borcu, gömrük eksper- tizası, gömrük statusu, gömrük bəyannamələrinə aid qaydalar, xüsusi gömrük proseduraları, risklərin təhlili, qiymətləndirilməsi və idarə olun- ması, gömrük orqanları tərəfindən valyuta və ixrac nəzarətinin həyata keçirilməsi, tərkibində əqli mülkiyyət obyektləri olan mallar üzərində gömrük nəzarəti, fiziki şəxslər tərəfindən gömrük sərhədindən mal və
Gömrük işi Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində:
98 nəqliyyat vasitələrinin keçirilməsi, xarici şəxslərin ayrı-ayrı kateqoriyaları üçün gömrük güzəştləri, beynəlxalq poçt göndərişləri gömrük statistikası, gömrük ekspertizası, xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturası ilə bağlı və digər məsələlər öz əksini tapmışdır. Məcəllədə beynəlxalq təcrübəyə uyğun olaraq gömrük təmsilçiliyi, səlahiyyətli iqtisadi operator, gömrük orqanlarının malların təsnifatı, mənşə ölkəsi və qiymətləndirmə metodo- logiyası ilə bağlı məcburi qərarları, məlumat mübadiləsi, məlumatların mühafizəsi, gömrük orqanlarının elektron məlumat sistemi, malların gömrük ərazisinə gətirilməsi və bu ərazidən aparılması və bununla bağlı qısa idxal və ixrac bəyannaməsinin, gömrük bəyannaməsinin və digər sadələşdirilmiş bəyannamələrin tərtib olunması, yoxlanılması, bəyannaməyə düzəlişlər edilməsi və onun ləğv edilməsi, gömrük statusu, gömrük proseduraları, o cümlədən, xüsusi gömrük proseduraları, malların yenidən yüklənməsi və kabotaj daşınması, yardım yükləri, gömrük orqanları tərəfindən təsdiq edilən malların təhlükəsiz ixrac sxemi, gömrük tarifi və malların tarif təsnifatı, malların preferensial və qeyri-preferensial mənşəyi, malların idxalı və ixracı üzrə gömrük borcu və borcun ləğv edilməsi qaydaları, gömrük borcu və təminatlar, mallara gömrük təminatının vurulması, gömrük qiymət- ləndirilməsi, beynəlxalq poçt göndərişləri, boru kəməri nəqliyyatı və elek- trikötürücü xətlər vasitəsi ilə malların gömrük sərhədindən keçirilməsinin xüsusiyyətləri, risklərin təhlili, idarə edilməsi və qiymətləndirilməsi, gömrük auditi, gömrük orqanları tərəfindən həyata keçirilən ixrac nəzarəti, gömrük işində informasiya sistemləri və informasiya texnologiyaları, gömrük proseduralarının elektron modeli, mallar və nəqliyyat vasitələri barədə məlumatların qabaqcadan elektron formada gömrük orqanlarına təqdim edilməsi, şəxslərin və nəqliyyat vasitələrinin gömrük ərazisinə daxil olması və bu ərazidən yola salınması, gömrük orqanları tərəfindən “bir pəncərə” prinsipinin həyata keçirilməsi ilə bağlı və digər yeni normalar nəzərdə tutulmuşdur. Bir sıra mövcud gömrük normaları (gömrük brokeri, gömrük ödənişləri və onların qaytarılması, gömrük sərhədindən keçirilən malların nəzarətli göndərişi, ilkin qərarlar, mal və nəqliyyat vasitələrinin gömrük sərhədindən keçirilməsi, gömrük rejimləri, gömrük rəsmiləşdiril- məsi, gömrük nəzarəti, gömrük orqanlarının təhqiqat, istintaq və əməliyyat- axtarış fəaliyyəti, Azərbaycan Respublikası gömrük orqanlarının qərarların- dan, hərəkət və hərəkətsizliyindən şikayət vermə, gömrük orqanlarının
Azərbaycan Respublikasında gömrük sisteminin inkişafı (1991-2014)
99 beynəlxalq əməkdaşlığı və s. normalar) isə beynəlxalq təcrübədə qəbul edilmiş normalara, standartlara, eləcə də mövcud qanunvericiliyə uyğun- laşdırılmışdır. Yeni “Gömrük Məcəlləsi” gömrük sisteminin maddi-texniki bazasının daha da möhkəmləndirilməsinə, gömrük infrastrukturunun modernləşdiril- məsinə, dövlət büdcəsi gəlirlərinin artmasına, idxal-ixrac əməliyyatlarında müasir tarif və qeyri-tarif tənzimlənməsi tədbirlərinin daha geniş tətbiq olunmasına, Azərbaycan Respublikasının ÜTT-yə üzv olma prosesinin sürətlənməsinə, gömrük sistemində avtomatlaşdırılmış idarəetmənin və informasiya texnologiyalarının tam tətbiq edilməsinə, gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsinin səmərəliliyinin artırılmasına, gömrük tarif siyasətinin təkmilləşdirilməsinə və inkişaf etdirilməsinə, ölkənin iqtisadi, milli təhlükə- sizliyinin möhkəmləndirilməsində və sosial-iqtisadi inkişafında gömrük sisteminin rolunun artırılmasına, gömrük işi sahəsində hüquqpozmalara qarşı mübarizənin gücləndirilməsinə, gömrük tənzimlənmə vasitələrinin beynəlxalq miqyasda qəbul edilən tənzimlənmə vasitələrinə uyğunlaş- masına, ticarət-iqtisadi münasibətlərdə idxal və ixrac əməliyyatlarının rəsmiləşdirilməsinin sadələşdirilməsinə əlverişli şərait yaradır. Hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən təqdim edilən xarici ticarət haqqında məlumatlar yalnız gömrük məqsədləri, o cümlədən XTGS-nin formalaşdırılması üçün istifadə olunur. Malların idxalı və ixracı haqqında məlumatlar xarici iqtisadi fəaliyyət iştirakçısı ilə bağlı olduqda kommersiya sirri sayılır.
2009-cu il 3 iyun tarixli 101 nömrəli Fərmanının 1.7-ci bəndinin icrasını təmin etmək məqsədi ilə Nazirlər Kabinetinin “Xüsusi iqtisadi zonanın
xüsusi iqtisadi zonalarda gömrük rəsmiləşdirilməsi və gömrük nəzarətinin, gömrük məntəqələrinin fəaliyyətinin, nəqliyyat vasitələrinin və fiziki şəxs- lərin xüsusi iqtisadi zonaların sərhədindən buraxılma prosedurunun sadə- ləşdirilmiş qaydalarını müəyyən edir.
Yüklə 6,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|