Sona Vəliyeva İŞIĞa gedən yol roman Bakı – 2016
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Françesko Bartolomeo Rastrelli
- Leonardo da Vinçi
- Rembrandt Harmnens van Reyn
- “Pompeydə son gün”
93 Həsən tətildən sonra mümkün qədər Vera ilə az görüşməyə çalışırdı. Odur ki, Peterburqa, Ermitaja getməyə razılıq versə də, bu haqda Veraya bir söz deməmək qərarına gəldi. Peterburq, Ermitaj sonralar Həsənin yaddaşında tələbəlik illərindən ən şirin xatirə kimi qalacaqdı. İllərlə arzuladığı bu məkana gəlişindən elə xoşbəxt idi ki… Memar Bartolomeo Rastrelli 8 , Vallen Delamot 9 fantaziyasının məhsulu kimi araya-ərsəyə gələn Ermitaj binası önündə hey ran- lı ğını gizlədə bilməyən Həsən hər eksponata diqqətlə baxırdı. Qərbi Avropa incəsənətini, Şərq incəsənətini, ibtidai mədəniyyət nümunələrini diqqətlə öyrənərək, özü üçün müəyyən qeydlər edirdi. Mixael onun bu marağına da təəccüblənmişdi: – Sənin bu ləng baxışınla bir aya biz buranı gəzib çıxa bilmərik. Həsən İtaliya intibah dövrünün korifeylərindən Leonardo da Vinçinin “Madonna körpəsilə”, 10 Rafael Santinin “Mər yəm körpəsilə” 11 əsərlərinə, həmçinin, digər Avropa incəsə nət nümu- nə lərinə – holland, flamand, fransız rəssam və heykəltaraş la rının yaradıcılığına əsl sənətşünas gözü ilə baxırdı. Rembrandtın “Səfil oğulun qayıtması”, 12 Tissianın “Danaya”, 13 Rubensin “Vokka”, “Ferma” və s. əsərləri onu, sözün həqiqi mənasında heyran etmişdi. Rus incəsənəti bölməsində XVII-XVIII yüzil incəsənətinin inkişafı Həsən bəyin ruhuna hopmuşdu. Azadlıq, inkişaf, tərəqqi ideyalarını insanlara rəsm dili ilə aşılayan əsərlər Həsənə sanki 8
etmiş italiyalı memar 9
professoru 10
1491) əsərin indiki adı “Madona Litta”dır. 11
traktovkasına və kompozisiya rəngarəngliyinə görə fərqlənən müxtəlif rəsmlər qalereyası yaratmışdır. 12
qayıtması” (1668-1669) əsəri 13
mifologiyası süjetləri əsasında çəkilmiş rəsm əsəri
94 cild-cild kitabları oxutdururdu. Portret janrının ustalarının yarat- dıq larına baxmadan muzeydən çıxmaqmı olardı!? İndi o bu məkanda maksimum vaxt keçirmək istəyirdi. Dostu Mixaelin təkidlə getmək təklifi, Peterburqdakı digər yerləri görmək Həsəni qətiyyən maraqlandırmırdı. “Pompeydə son gün” 14 əsəri İtaliyadakı Pompeyin taleyindən çox, rəssamın inqilabi çevriliş arzularının tərənnümü idi. Görünür, dini mövzular o zaman rəssamlar üçün günün reallıqlarını pərdələmək üçün yardımçı rolu oynayırmış. Ermitaj Həsənə sirli nağıl kimi əsrarəngiz təsir bağışlamışdı. O, gələcəkdə bura bir daha gəlməyi düşünürdü. Vaxt azlığı hər şeyi ürəyincə öyrənməyə imkan verməsə də, Həsən mümkün qədər məlumatları ətraflı, diqqətli toplamağa çalışırdı: “Gələcəkdə imkanım olsa, rəsm kolleksiyası işi ilə də məşğul olardım, onları nümayiş etdirmək üçün bir rəsm qalereyası da tikdirərdim”. O, bir istəyini də arzularının qatarına əlavə etdi. Onlar Ermitajdan çıxanda çox acmışdılar. Yemək məsələsində gürcü balası çox səriştəli idi. Hər zaman, hətta ilk getdikləri yerdə belə Mixael yeməkxana və kafeləri əlüstü tapırdı. – Mənim könlümə gürcü xəngəli düşüb. Qarşı küçədə rus pelmenisi bişirilən bir kafe tanıyıram. Gəlin sizi ora aparım. Həsən, bilirsən də, hərə bir sahədə ustad ola bilər. Məsələn, sən oxumaq, daha çox öyrənmək, Daşa dəymədüşərlik sahəsində, mənsə yemək- içmək işlərində mahirəm, elə deyilmi? Ora xoşunuza gələcək. – Nə deyirəm. Bu gəzintinin proqramı sənə məxsus olduğu üçün biz bu işi də sənə etibar edirik. Bir xəngəl üçün səni Tiflisə göndərməyəcəyik ki… Mixaelin pelmenisi bir azdan gürcü xəngəlilə əvəz olundu. Zarafatlar, Ermitaj təəssüratları günün yorğunluğunu elə çıxarmışdı ki, Həsən dostuna təşəkkürünü bildirdi: – Amma gərək Veranı da dəvət edəydik, – dostu Həsənə yenə öyüd-nəsihət verdi: Bax mən Daşanın yanında deyirəm, səndən söhbət düşəndə Vera elə bil göyün yeddinci qatına uçur, sənsə elə bil onu görmürsən. 14
əsəri
95 Daşa:
– Mən indiyə qədər heç kimin sevgi münasibətlərinə qarış- mamışam. Amma bütün universitet onun sənin dərdindən divanə gəzdiyini bilir. O qız bütün tətili nənəsinin yanından heç yerə getmədi. Nə zaman gördüksə, eyvandan sənin qaldığın mənzilə baxırdı. Hələ bir gün ona elə gəlib ki, sənin otağının işığı yanır. Qaça-qaça gəlib qapını döyüb. Həmin gün o, faciə ilə üzləşmiş adamı xatırladırdı. İndi o, çox qaradinməz olub. Əvvəl tanıdığımız qızla müqayisədə tamam başqa adam təəssüratı bağışlayır. Həsən bu mövzuda kəlmə kəsmədi. Mümkünsüz bir evliliyin bəlalı sevgisini sanki təkbaşına yaşamaq istəyirdi. “Döz, Həsən, döz. Yalnız şəxsi xoşbəxtlik gətirən sevgidən daha böyük ictimai amallar mövcuddur. Səni öndə daha böyük ictimai, milli amallara və sevgilərə könül vermək taleyi gözləyir”. Qatar Peterburqdan Moskvaya istiqamət götürər-götürməz Həsəni yuxu apardı. O, ətrafdakı səs-küyə baxmayaraq, reaksiya vermədən oturduğu yerdə yuxulamışdı. Yuxusunda Ermitajda seyr etdiyi obrazlar canlanıb onunla söhbət edir, gördüyü mənzərələr dəyişilib başqa səhnələrlə əvəz olunurdu. Həsən Ermitajın pilləkənlərindən asta-asta enən Veranın əynindəki Zərdabdan ona hədiyyə gətirdiyi milli geyimə, üstündən bağlanmış gümüş kəmərə, əsl gəlin qiyafəsinə baxa-baxa donub qalmışdı. Əlində güzgü, yanan çıraq tutan qızları da tanıyırdı. Bacısı Şirinlə əmisi qızı Nazlı idi, gəlin köçən Veranı müşayiət edirdilər. Bütün qohum-əqrəba burada idi. Çox qəribə idi ki, ata kimi Solovyovu toyda Fərəc bəy əvəz edirdi. Çalınan musiqi də indiyə qədər onun heç yerdə eşitmədiyi qəmli bir musiqi idi. Vera əllərini Həsənə uzadaraq pilləkənin yuxarısında dayansa da, onunla əl-ələ tutmağa çalışırdı. Pilləkənlərin mərməri getdikcə su kimi axaraq Kürə bənzər çaya dönürdü. Onlar heç bir şey olmamış kimi bir-birinə baxırdılar. Hadisələri sanki əvvəlcədən bilirlərmiş kimi hər şeyi sakit qarşılayırdılar. Vera Həsənə doğru can atırdı, özü də yerimir, sanki uçurdu. Birdən qatarın qəfil dayanması Həsəni yuxudan ayıltdı. Mos- kvaya çatmağa hələ çox qalırdı. Mixael də sevgilisinə söykənib Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|