21
Əməliyyat xidmət şəraitinin təhlili və proqnozlaşdırılması,
planla
şdırma, təşkiletmə,
tənzimetmə, uçot və nəzarət. İdarəetmə-
nin
ən mühüm funksiyalarından biri olan əməliyyat-xidmət
şəraitinin təhlili və proqnozlaşdırılması əsasında gömrük orqanla-
r
ının obyektiv imkanları üzrə təhlili
nəinki sistemin kompo-
nentl
ərinin vəziyyətini müəyyən etməyə, həm də onların qarşılıqlı
münasib
ət və qarşılıqlı asılılığını üzə çıxarmağa imkan vеrir. O
cüml
ədən təhlil idarəetmə sistemində təkcə bütövlükdə sistemə
deyil, eyni zamanda idar
əçildik dövrünün hər bir komponentinə
d
ə şamil edilir. Gömrük əməliyyat xidməti şəraitinin təhlili və
proqnozla
şdırılması gömrük fəaliyyətinin bu və ya digər sahəsin-
d
ə şərtlər toplusunun inkişafının öyrənilməsi,
dərk edilməsi və
əvvəlcədən görülməsi ilə və onların gömrük işinin nəticələrinə,
el
əcə də əsaslandırılmış qərarların qəbul edilməsi və planların
haz
ırlanması məqsədləri üçün müəyyənləşdirilməsi ilə qırılmaz
əlaqəlidir. Gömrük əməliyyat xidməti şəraiti dedikdə iqtisadi, si-
yasi, sosial, hüquqi, regional v
ə digər şərtlərlə dialektik
inkişafda
olan, gömrük f
əaliyyətinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edən əlaqəli
elementl
ər məcmusu nəzərdə tutulur.
Planla
şdırma idarəetmənin elə əsas funksiyasıdır ki, onun
vasit
əsilə gömrük orqanlarında gələcək
fəaliyyətin təşkilati baş-
lan
ğıcı işlənib hazırlanır. Planlaşdırma vasitəsilə sistemin inkişaf
m
əqsədləri və istiqamətləri müəyyən edilir, mövcud problemin
realiz
ə edilməsi vasitəsi olan metodlar işlənib hazırlanır, sistemin
inki
şaf tempi müəyyən edilir. İdarəetmə subyekti icraçıların gələ-
c
ək fəaliyyət planını tutur, planda göstərilən məqsədlərə çatmağın
yollar
ını, üsullarını, vasitələrini və müddətlərini əsaslandırır.
T
əşkilati planlaşdırma idarəetmənin bütün səviyyələrində:
strateji
taktiki s
əviyyələrdə həyata keçirilir. Bundan başqa o gömrük sis-
teminin f
əaliyyət göstərməsinin müəyyən olunmuş təqdim
dövrl
ərinə – uzunmüddətli, məsələn: 5 il və daha artıq, orta müd-
d
ətli, məsələn, 1 ildən 5
ilədək və cari, məsələn, bir ilədək uyğun
g
əlir. Beləliklə, idarəetmənin realizəsi üzrə idarəçilik fəaliyyəti
gömrük
əməliyyat xidməti şəraitini, onun obyektiv qiymətlən-