Sug‘urtaning kelib

Sug‘urta fondining shakllanishi bilan bog‘liq atamalar

Sug‘urta fondi asosan sug‘urta badallari hisobidan shakllanadi. Sug‘urtalanish uchun sug‘urta badali to‘lanishi kerak. Sug‘urta badali milliy daromadni taqsimlash va qayta taqsimlash asosida ajralib chiqib, maxsus sug‘urta fondi tarkibiga kiradi. Yuridik shaxslar, fuqarolar o‘z daromadlarining bir qismini sug‘urta to‘lovi sifatida sug‘urta tashkilotlari ixtiyoriga o‘tkazadilar.

Sug‘urta fondining sug‘urta badallari hisobidan shakllanishi o‘ziga xos jarayon, u badal miqdorini aniqlash bilan bog‘langan qator tushunchalarga egadir. Bu tushunchalarga quyidagilar kiradi.

• Sug‘urtaviy baholash

• 
  Sug‘urta ta’minoti
  

• Sug‘urta summasi

• 
  Sug‘urta tarifi
  

• Sug‘urta muddati

• 
  Sug‘urta yoshi
  

• Sug‘urta boqimandasi

• 
  Sug‘urta to‘lovi
  

Sug‘urtaviy baholash. Sug‘urtaviy baholash mol-mulk sug‘urtasida qo‘llaniladi. Sug‘urtaviy baholash asosida sug‘urta obyektlarining qiymati aniqlanadi. Bu asosida sug‘urta badallari hisoblanadi. Bunday ko‘rsatkichlarga quyidagilar kiradi:
O‘rtacha besh yillik yoki uch yillik hosil. Bu ko‘rsatkich ekinlarga nisbatan qo‘laniladi.
O‘rtacha hosil belgilangandan keyin u natura o‘lchovidan pulga aylantiriladi.
Balans qiymati (Chorva mollariga nisbatan qo‘laniladi).
Balans bahosida (eskirgan miqdorini chiqarib tashlab) binolar, mashinalar, transport
vositalari.
Kadastr bahosida fuqarolarning turar joylari. Kadastr organlari tomonidan aniqlanadi.
Sug‘urta bahosi sug‘urta tashkilotlari tomonidan qishloq va shahar joylarda hisoblangan
imorat bahosi.
Sug‘urta ta’minoti. Sug‘urta ta’minoti – bu sug‘urta hodisasi sodir bo‘lganda mavjud belgilangan tartib asosida zararlarni hisoblash va bu asosda qoplama miqdorini belgilash usulidir. Amalda sug‘urta ta’minotining 3 tizimi mavjud:

1.