T. C. Ankara ün vers tes sosyal b L mler enst tüSÜ Özel hukuk (meden hukuk) anab L m dali

 
70 
2.
  Karma Para Swap Sözleşmesi 
Karşılıklı dönemsel ödeme akımlarından her biri için farklı bir faiz oranının 
hesaplamaya  temel  oluşturduğu  karma  para  swap  işlemi, kullanılan faiz  oranlarının 
niteliğine paralel olarak iki farklı şekilde ortaya çıkabilir.  
a.
  Sabitten Değişkene Karma Para Swap Sözleşmesi 
Sabitten  değişkene  karma  para  swapı
131
  yapmak  isteyen  taraflar,  farklı 
sermaye  piyasalarında,  sahip  oldukları  yüksek  kredi  değerlilikleri  dolayısıyla,  diğer 
piyasalara nazaran daha uygun şartlarla kaynak temin edebilmektedirler. Bu sebeple, 
ihtiyaç  duydukları  para  biriminin  geçerli  olduğu  ama  daha  yüksek  maliyetle  kredi 
alabilecekleri  piyasalar  yerine,  avantajlı  oldukları  piyasadan,  düşük  maliyetle  ve  o 
piyasada  kullanılan  para  birimi  ile  fon  sağlamaktadırlar.  Bu  şekilde  birbirlerinin 
ihtiyaç duyduğu para birimleri ile kredi almış iki taraf karşı karşıya gelerek, aldıkları 
kredilere  eşit  miktarda  ödemeler  yapmayı  taahhüt  edecekleri  bir  para  swap 
sözleşmesi yapabilirler. Böylece taraflardan her biri, sağladığı fonu, ihtiyaç duyduğu 
para birimine dönüştürmüş olur
132
. Sabitten değişkene karma para swapında, alınan 
kredilerden  biri  değişken  faizli,  diğeri  ise  sabit  faizlidir
133
.  Swap  sözleşmesi,  işlem 
süresince,  bu  krediler  için  ödenmesi  gereken  faizlerin  tabi  olduğu  oranlar  esas 
alınmak  suretiyle  hesaplanmış  meblağların  da,  taraflarca  birbirlerine,  karşılıklı  ve 
                                                 
131
 Fixed to Floating Cross Currency Swap. 
132
 AKGÜÇ'>DECOVNY, 54; ERNE, 29; AKGÜÇ, 708 
133
 Örneğin  sviçre’deki Swiss Co. %6 sabit faizli 100 milyon  sviçre Frank’ı kredi almıştır. Bu arada 
USA  Corp.  da  Amerika’da  libor+1/2  değişken  faizli  50  milyon  dolar  kredi  istemektedir.  Bu  iki 
işletme,  sahip  oldukları  birbirine  eşdeğer  tutardaki  kaynaklar  üzerine  bir  swap  sözleşmesi  yaparlar. 
Sözleşmeye göre ilk aşamada Swiss Co. 100 milyon  sviçre Frank’ı, USA Corp. da  50 milyon dolar 
öder.  Böylece  her  iki  taraf  da  ihtiyaç  duyduğu  para  birimi  cinsinden  ve  istediği  faiz  yapısına  tabi 
kaynağı elde  etmiş  olur.  kinci  aşama  dönemsel  ödemelerin  yapılacağı aşamadır. Bu  aşamada  Swiss 
Co.  sviçre Frank’ı cinsinden %6 sabit oranlı ödemeler yaparken USA Corp. libor+1/2 değişken orana 
tabi  dolar  cinsinden  ödemeler  yapar.  Sözleşmenin  sonunda  taraflar  kapanış  ödemelerini 
gerçekleştirirler. Bu aşamada Swiss Co. 50  milyon dolar, USA Corp. ise 100 milyon  sviçre Frank’ı 
öder (CEYLAN, 264; benzer örnek için bkz. ANDRES, 72). 

---

 
71 
dönemsel  olarak  ödenmesini  kapsamaktadır
134
.  Yapılan  bu  işlemin  sonucunda, 
taraflardan biri vadedeki anapara ödemeleri de dahil olmak üzere değişken faizli belli 
para cinsinden borcunu, sabit faizli başka bir para birimine dönüştürürken, karşı taraf 
da  sabit  faizli  borcunu,  değişken  faizli  başka  bir  para  birimine  dönüştürmüş 
olmaktadır
135
. 
Sabitten  değişkene  karma  para  swapında,  kural  olarak  taraflardan  her  biri, 
karşı  tarafça  yapılan  dönemsel  swap  ödemelerini,  temeldeki  işlemden  kaynaklanan 
faiz  borcunu  ifa  etmek  için  kullanır.  Bu  anlamda  yapılacak  dönemsel  ödemelerin, 
tarafların faiz ödemelerini tam karşılamaları mümkün olduğu gibi, taraflardan birinin 
diğerine,  borçlanma  faizinden  daha  düşük  bir  orana  tabi  ödemeler  yapması  da 
mümkündür
136
. 
b.
  Değişkenden Değişkene Karma Para Swap Sözleşmesi 
Döviz  piyasasına  bir  alternatif  olarak  kullanılan
137
  değişkenden  değişkene 
karma  para  swapı
138
  da  sabitten  değişkene  karma  para  swapı  ile  aynı  fonksiyonu 
haizdir.  Ancak  değişkenden  değişkene  karma  para  swapında,  faiz  oranlarından 
                                                 
134
 AKGÜÇ, 708; FLANAGAN, 222; PETERS, 12; SELV , 24; JENTZSCH, 17. 
135
  AMMANN,  29;  AKGÜÇ,  708.  1991  yılında  Ankara  Belediyesi  ile  Mitsue  Taiyo  Kabe  Bank 
arasında  yapılan swap işlemi, bir sabitten değişkene karma para swap örneği teşkil etmektedir. 1991 
yılı mayıs ayında metro yapımının finansmanı için Japon sermaye piyasasında 8.5 milyar japon yeni 
(JPY) tutarında  5  yıl  vadeli  %8.4 sabit faizli bir  tahvil  ihracı  gerçekleştiren  Ankara Belediyesi, JPY 
için  yıllık  getirinin  %7  civarında  kalması,  oysa  USD  için  yurt  içi  finans  kurumlarınca  daha  yüksek 
getiri  imkanının  sağlanması  üzerine,  20  haziran  1991  tarihinde  30  milyon  USD  tutarında  bir  swap 
sözleşmesi  imzalamıştır.  Bu  sözleşmeye  göre  Ankara  Belediyesi,  Mitsue  Taiyo  Kabe  Bank’a  açılış 
ödemesi olarak işlemin başlangıç tarihi  olan 3 Temmuz 1991’de 4.140.000.000 JPY ödeyecek,  buna 
karşılık  Mitsue  Taiyo  Kabe  Bank  da  Ankara  Belediyesi’ne  30.000.000  USD  tutarında  bir  ödeme 
yapacaktır.  Sözleşme  süresince  Ankara  Belediyesi  6  aylık  libor  +  %1.6  değişken  faiz  oranına  tabi 
dönemsel  ödemeleri  USD  ile  ifa  etmekle  yükümlüdür.  Mitsue  Taiyo  Kabe  Bank  ise  kararlaştırılan 
vadelerde Ankara Belediyesi’ne yıllık %8.4 sabit faiz oranına tabi JPY cinsinden dönemsel ödemeler 
yapacaktır.  şlem, kararlaştırılan 5 yıllık vadenin sonunda, tarafların başlangıçta birbirlerine ödedikleri 
tutarlara eşit meblağların orijinal para birimleri ile karşılıklı olarak ifasıyla tamamlanacaktır. Bu işlem 
ile  Ankara  Belediyesi,  JPY  kur  riskini  USD  riskine  dönüştürmüş,  böylece  izleyen  yıllarda  JPY’nin 
USD karşısında değer kazanmasına bağlı olarak ortaya çıkacak zarardan korunmuştur (ERSAN, 205).  
136
 AKGÜÇ, 709; DECOVNY, 55. 
137
 DECOVNY, 57. 
138
 Floating to Floating Cross Currency Swap. 

---