T. C. Ankara ün vers tes sosyal b L mler enst tüSÜ Özel hukuk (meden hukuk) anab L m dali

 
225 
isimlendirilir.  Hesaplama  ajanının  kimliği,  kural  olarak  çerçeve  sözleşme 
kapsamında  yapılan  münferit  sözleşmeye  ilişkin  teyit  belgesinde  belirtilir.  Teyit 
belgesinde bir hesaplama ajanı tayin edilmediği takdirde, çerçeve sözleşme metninin 
giriş  kısmında  ilk  olarak  zikredilen  sözleşme tarafının, hesaplama  ajanının  yetki ve 
görevlerine sahip olacağı kabul edilir
30
. 
Hesaplama  ajanının  temel  görevi,  her  bir  ödeme  günü  veya  hesaplama 
dönemi  için  geçerli  olacak  faiz  oranlarının  belirlenmesi  ile  değişken  ödeme 
miktarının ve sözleşmede kesin bir miktar belirtilmemiş olması halinde sabit ödeme 
miktarının  hesaplanmasıdır.  Hesaplama  ajanı,  sözleşme  taraflarına  her  bir  ödeme 
günü ya da hesaplama dönemi için ödeme gününü, ödeme yapması gereken taraf ya 
da  tarafları,  ödeme  ya  da  ödemelerin  miktarını  ve  bu  miktarların  tespitinde 
uygulanan  usule  ilişkin  detayları  içeren  bir  ihbar  gönderir.  Hesaplanan  ödeme 
miktarlarında  bir  değişikliğin  meydana  gelmesi  durumunda  yeni  hesaplama  sonucu 
ile bu değişikliğe yol açan durumun da taraflara bildirilmesi zorunludur
31
.  
Hesaplama  ajanı  herhangi  bir  hesaplama  ya  da  düzenlemenin  yaptırılması 
amacıyla bir banka ya da aracı belirlemek zorunda kalabilir. Bu durumda hesaplama 
ajanının, bu seçimi, sözleşme taraflarının görüşünü aldıktan sonra iyiniyet esaslarına 
uygun bir şekilde gerçekleştirmesi gerekir
32
.  
Hesaplama  ajanının  faaliyetlerine  karşılık  olarak  kendisine  uygun  bir  ücret 
ödenmesi taraflarca kararlaştırılabilir
33
. 
                                                 
30
 Schweizer Rahmenvertrag für OTC Derivate Art. 15.b.  
31
 GOOCH/KLEIN_,_4;_AMMANN'>GOOCH/KLEIN, 16; 1991 ISDA Definitions Art. 4.14.  
32
 1991 ISDA Definitions Art. 4.14.  
33
 1991 ISDA Definitions Art. 4.14. 

---

 
226 
d.
  Hesaplama Dönemi 
Hesaplama  dönemi,  swap  ödemelerinin  miktarlarının  hesaplanmasında  esas 
alınan süreyi ifade eder. Taraflar için dönemsel ödeme yükümlülükleri doğuran swap 
sözleşmesinde ilk hesaplama dönemi, sözleşmenin geçerli olduğu ilk günden başlar 
ve  bu  gün  dahil  olmak  üzere  dönemin  son  gününe  (period  end  date)  kadar  devam 
eder.  lk hesaplama döneminden sonraki her hesaplama dönemi, bir önceki dönemin 
son gününden başlamakta ve bu gün dahil olmak üzere izleyen dönemin son gününe 
kadar  devam  etmektedir.  Son  hesaplama  dönemi  ise  yine  kendisinden  önceki 
dönemin son gününden başlar ve bu gün dahil olmak üzere sözleşmenin sona erdiği 
güne  kadar  devam  eder.  Sözleşmenin  son  bulduğu  gün  (termination  date)  son 
hesaplama dönemine dahil değildir
34
. 
Hesaplama  döneminin  bitiş  tarihi,  sözleşmede  açıkça  belirtilmemiş  olduğu 
takdirde,  taraflardan  her  biri  için  ödeme  günü  olarak  tespit  edilmiş  olan  tarihtir. 
Sözleşmede  her  bir  hesaplama  dönemi  için  bitiş  tarihi  kararlaştırılmışsa,  bu 
düzenleme dikkate alınır
35
.  
Hesaplama döneminin son günü, kural olarak o dönem için tespit edilmiş olan 
ödeme  gününe  karşılık  gelir.  Bu  tarihin  bir  tatil  gününe  rastlaması  durumunda 
izlenecek yolu taraflar sözleşmede kararlaştırabilirler. Uygulamada ödeme gününün 
bir  tatil  gününe  rastlaması  ihtimalinde  kullanılmak  üzere  üç  farklı  hesaplama 
imkanından  (business  day  convention)  yararlanılmaktadır
36
.  Bunlardan  birincisinde, 
tatil gününe rastlayan ödeme tarihi bir sonraki iş gününe ertelenir (following business 
day convention).  kinci yönteme göre, izleyen iş günü başka bir aya dahil olmadıkça 
                                                 
34
 1991 ISDA Definitions Art. 4.13. 
35
 1991 ISDA Definitions Art. 4.10. 
36
 GOOCH/KLEIN, 4; AMMANN, 82. 

---

 
227 
ödeme  tarihi  bu  güne  ertelenebilir.  Ancak  izleyen  iş  gününün  başka  bir  aya  dahil 
olması durumunda, ödeme tarihi önce gelen en son iş günüdür (modified following 
business day convention). Üçüncü yöntemde ise tatil gününe rastlayan ödeme tarihi, 
önce gelen en son iş gününe alınmaktadır (preceding business day convention)
37
. 
Tarafların sözleşmede ödeme tarihinin bir tatil gününe rastlaması ihtimali ile 
ilgili  bir  düzenleme  yapmamış  olmaları  mümkündür.  Bu  durumda,  pazar  gününe 
veya  kanunen  tatil  olarak  kabul  edilen  diğer  bir  güne  tesadüf  eden  vadenin, 
kendiliğinden bu günü takip edip tatil olmayan diğer güne geçeceği hükmünü getiren 
BK  m.  77  (OR  Art.  78)  uyarınca,  ödeme  tarihinin  tatil  gününü  izleyen  ilk  iş  günü 
olacağı kabul edilmelidir
38
.    
Sabit  ödeme  miktarı,  sözleşmenin  kurulması  aşamasında  taraflarca  tespit 
edilmekte  ve  borç  sözleşmede  öngörülen  tarihte  muaccel  olmaktadır.  Buna  karşılık 
değişken  ödeme  miktarının,  hesaplamada  esas  alınan  süredeki  değişikliklere  bağlı 
olarak artması ya da azalması söz konusu olabilir
39
. 
e.
  Ödeme Şekli 
Swap  ödemelerinin  ifası,  uygulamada  gayrı  nakdi  ödeme  yoluyla 
gerçekleştirilmektedir.  Ödemelerde  kullanılacak  hesapların,  taraflarca  çerçeve 
sözleşme  kapsamında  akdedilen  münferit  sözleşmeye  ilişkin  teyit  belgesinde  ya  da 
aynı çerçeve sözleşme kapsamında akdedilecek tüm münferit sözleşmeler için geçerli 
olmak üzere çerçeve sözleşmenin ekinde belirtilmesi mümkündür
40
.  
                                                 
37
 1991 ISDA Definitions Art. 4.12; GOOCH/KLEIN, 4; AMMANN, 82. 
38
 AMMANN, 82. 
39
 AMMANN, 85. 
40
 ERNE, 47; WEBER, 312; AMMANN, 81. 

---