102
BÖLÜM 3
BARIŞA GİDEN ÇOKLU YOL
Kaşmir ihtilafı günümüz dünyasının en eski uluslararası ihtilaflarından
birisidir. Dahası Kaşmir, Güney Asya’nın iki nükleer gücü, Hindistan ve Pakistan,
arasındaki nükleer bir kavga alanıdır (Ganguly, 2003, s. 128). Hindistan ve
Pakistan’ın netameli tarihi dört savaşa yol açmıştır. Bu savaşlardan üçü Kaşmir
hakkındadır. Hindistan açısından, Kaşmir sorunu bir iç sorundur ve eğer ortada
düzeltilecek bir durum varsa, o da Kaşmir’in Pakistan tarafından işgalidir (POK).
Pakistan için ise bu sorun, Kaşmir halkının ‘kendi kaderini tayin hakkının’ inkarıdır.
Pakistan, Kaşmir’de plebisit çağrıları yönündeki BM kararlarını Shimla
Anlaşması’nın (iki ülke arasında Temmuz 1972’de patlayan savaşı takriben,
Hindistan ve Pakistan’ın imzaladığı Shimla Anlaşması Doğu Pakistan’ın Bangladeş
adıyla bağımsız bir ülke haline gelmesiyle sonuçlandı. Bu anlaşma gelecekteki
karşılıklı ilişkilerin temelini atmasının yanı sıra, iki ülkeyi de ‘ikili görüşmelerle
farklılıklarını barışçıl araçlarla çözmek yönünde’ bağlıyordu. Dahası Kaşmir’i iki
ulusun öncelikleri arasına yerleştirerek neredeyse kalıcı bir sınır gibi Kaşmir
boyunca olan bir kontrol hattı belirledi) geçersiz kıldığını iddia eden Hindistan’ı
reddetmektedir. Hindistan’ın iddiası Pakistan’ın Shimla Anlaşması’nı ihlal ettiği
yönündedir, zira bu ülke, Kaşmir’deki militanları eğitmektedir. ‘Aslına bakarsanız
savaş histerisi Kaşmir’de süregiden senaryonun günümüzdeki bir parçasıdır ve her
iki taraf da bu işi savaşa hazır güçleri, tankları ve topları ile kızıştırmaktadır’
(Shelton, 1990, s. 156).