T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
137 iletilir. Bu süreç sonunda elde edilen kültürel istihbarat ın, kulla nıma hazır bir ürün ol duğu söylenebilir. ġekil -10 : Kültürel Ġstihbarat Çarkı Klasik istihbarat çarkına benzer iĢleyiĢe sahip kültürel istihbarat çarkı içerisinde belirlenen beĢ aĢamanın , aynı anda paralel bir süreçte iĢletilebil mesi mümkündür. B ir baĢka ifadeyle, bir sonraki aĢamanın baĢlaması için bir öncekinin sona ermesini beklemeye ihtiyaç duyulmayabilir. Örneğin, bir yandan planlama ve yönlendirme iĢleminin hazırlığı yapılırken diğer yandan hangi toplama vasıtasının kullanılacağı belirlenebilir. Bununla birlikte toplama vasıt a larından elde edilen bilgilerin aynı anda analize tabi tutulması da mümkündür. Her ne kadar çark , doğası gereği art arda devam eden bir süreç gibi değerlendirilmiĢ olsa da, istihbarat elde etme faaliyetinin sistem yaklaĢımı içerisinde dinamik ve paralel bir süreç izleyebileceği göz ardı edilmemelidir. d. Değerlendirme Dünyada mevcut istihbarat sistem ve organizasyonlarının, stratejik, operatif ve taktik seviyelerde, halen geleneksel istihbarat elde etme yöntemlerini kullandıklarını ve bu doğrultuda yapılanmalarını sürdürdüklerini 138 söylemek mümkündür. Ancak savaĢın değiĢen niteliği, devletlerin ve devlet dıĢı aktörlerin barıĢı destekleme harekâtları gibi savaĢ dıĢı oluĢumlar iç erisinde daha fazla yer alması ve toplum merkezli yaklaĢımının ön plana çıkması, geleneksel Ġstihbarat disiplininde de değiĢim ve dönüĢüm yaĢanmasının önünü açmıĢtır. Ġstihbarat gayretleri, geleneksel harekâtlarda birliklerin muharebe düzeni, silah sisteml eri ve düĢmanın niyetleri üzerine odaklanırken, barıĢı destekleme harekâtı gibi savaĢ dıĢı harekâtlarda çatıĢmaların nedeni, liderlerin kiĢilikleri, tarafların kültürel özellikleri, örf, adet ve değerleri üzerine odaklanmıĢtır (JDP 2 -0, 2011; JDN, 2013). B u değiĢim ve dönüĢümün , kültürün ayrı bir uzmanlık alanı olarak disiplin içerisinde yer almaya baĢlamasından kaynaklandığı söylenebilir. Kültüre yönelik istihbarat gayretlerinin, bir baĢka ifadeyle kültürel istihbaratın, dünyada var olan kültürlerin görünen ve görünmeyen yüzlerinin ortaya çıkarılması ve toplum merkezli uygulamaların karar verme sürecinin yönlendirilmesi açısından önemli bir girdi olduğunu söylemek mümkündür. Dünyada birçok kültürün bir baĢka ifadeyle farklı birçok düĢünme ve davranıĢ Ģekli ile değerler sisteminin varlığı kültürel istihbarata duyulan ihtiyacı bir kat daha artırmaktadır. Bozeman'a (2009:65) göre uluslararası iliĢkilerin yürütülmesindeki baĢarının iki temel özelliği bulunmaktadır: birincisi toplumun iç düzenini sağlayan kanun, kural ve değerlere güven, ikincisi ise ulusal çıkarların yer aldığı dünyanın doğru algılanmasıdır. Bu yüzden karar vericilerin çok kültürlü bir dünyada, politik hassasiyetler kadar kültürel hassasiyetleri de tanıması ve analizi oldukça önemlidir (Bo zeman, 2009:65). Kültürel istihbarata duyulan ihtiyacı stratejik ve taktik olarak iki seviyede tasnifleyebiliriz. Aslında her iki seviyede yapılan hataların stratejik etkiler yaratabildiğini söylemek mümkündür. Devletler, hem sert hem de yumuĢak güç bir b aĢka ifadeyle akıllı güç uygulamalarında hata yapmamak için kültürel istihbarata sahip olmak durumundadırlar. Bu durumun güç uygulayabilme kapasitesine sahip NATO için de geçerli olduğu söylenebilir. Stratejik seviyede sahip olunan kültürel istihbaratın ve bu sayede kurulan kültürlerarası iletiĢimin güzel bir örneği, olarak ABD BaĢkanı Barack Obama'nın 2009 yılında Kahire Üniversitesinde yaptığı konuĢma 139 gösterilebilir. Obama konuĢmasına, Mısır halkının konukseverliğini överek ve "Esselamün aleyküm" diyere k baĢlamıĢ ve Ġslamiyetin önemini belirterek devam etmiĢtir. KonuĢmada, Kur'andan alıntılar yapmıĢ, kendisinin Hıristiyan olmasına rağmen ailesinin Müslüman olduğu gerçeğini ön plana çıkarmıĢ, Amerika'nın Ġslamla değil radikal dini gruplar ile savaĢtığını vurgulamıĢ ve konuĢmasını yine selam vererek bitirmiĢtir (Whitehouse [Web], 2009). Obama tarafından kültürel hassasiyetler gözetilerek yapılan bu konuĢma, tek bir noktadan tüm dünya Müslümanlarına verilmiĢ bir mesaj niteliğindedir. Bir baĢka ifadeyle bilinçli bir Ģekilde hazırlanan bu konuĢmayı, önceden elde edilen kültürel istihbarat sayesinde kurulan kültürlerarası iletiĢimin ve ABD'nin yumuĢak gücünün belirgin bir örneği olarak görmek mümkündür. Taktik seviyede kültürel istihbarat sayesinde kurulan kü ltürlerarası iletiĢimin örneği olarak, ABD ve NATO askerlerinin Afganistan'daki uygulamaları gösterilebilir. Afganistan'a intikal etmeden önce eğitim almayan veya aldığı eğitimi dikkate almayan askerler, Afgan kültürünün hassasiyetleri arasında yer alan din, dil ve aile yapısı konularında yaptıkları hataları, zaman zaman canlarıyla ödeyebilmektedirler. Özellikle çatıĢma dıĢı kayıpların, kültürel hassasiyetler ile ilgili farkındalık eksikliğinden ve toplumun değerlerine saygı göster ilmemesinden kaynaklandığı söylenebilir . Farklı bir kültür ile karĢılaĢıldığında yaĢanan kültürel Ģok, askerlerin savaĢma azim ve iradesini kırmakla birlikte motivasyonlarının da yok olmasına neden olabilmektedir. Çünkü kültürü bilmeyen asker, yiyemiyor, konuĢamıyor ve kendi içeris inde belirsizlikler yaĢamaya baĢlıyor. Bilgi eksikliği nedeniyle bu belirsizlikleri kendi baĢına çözemiyor. Askerlerin içinde bulunduğu bu durum nedeniyle yaptıkları taktik hatalar, dünya ça p ında stratejik hatalara neden olabiliyor. Örneğin, ABD‟li bir kaç askerin eğlenmek maksadıyla, yakalanan Taliban mensuplarını diz üstü çöktürmeleri, ölülerine kötü muameleleri ve bu davranıĢların sosyal medyada görüntülenmesi, ABD BaĢkanı Obama'nın oluĢturduğu olumlu algının aksine, dünyadaki Müslüman kültürler üzerinde olumsuz algılar yaratabilmektedir. Kültürel istihbarat ile donatılan bir liderin aynı kültürler üzerinde yarattığı olumlu algı, aynı anlayıĢa sahip olmayan birkaç asker tarafından bir anda yok edilebilmektedir. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|