T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali

 
253 
 
 
- 
Uçurumun  var 
olacağı  kabul  edilebilir
.  Çünkü 
bölgede  yıllarca 
yaĢama
yan  birisinin,  o  bölgenin  kültürünü  tam  olarak  anlayabilmesi  pek 
mümkün görünmemektedir. 
 
Katılımcılar tarafından ifade edilen hususların tamamının önemli olduğu 
değerlendirilirken 
özellikle  son  cevap  oldukça  dikkat  çekici 
bulunmuĢtur
.  Bu 
kapsamda; 
 
- 
Harekât  alanında  yer  alan  yerel
 
halkın  kültürünün  tam  olarak 
anlaĢılabilmesi için özellikle alan çalıĢmaları yapılmasının
,  
 
- 
Eğitimlerin
; 
uzman, bölgede yaĢamıĢ ve bölgenin  hassasiyetlerini 
tam olarak bilen personel tarafından verilmesi
nin,  
 
- 
Kültürel  bilginin  analiz  edilmesi  ve  yorumlanması  ile  elde  edilen 
kültürel  istihbarat
ın,  doğru  bir  Ģekilde  ve  zamanında  uygulayıcılara 
ulaĢtırılmasının, bahse konu olan uçurumun azaltılması adına etkin çözümler 
olabileceği değerlendirilmektedir. 
 
 
ı.
 
Harek
ât  planları  ile  kültürel  ve  etno
g
rafik  bilginin  kullanımı 
arasındaki  uçurumun  var  olduğunun  tespitiyle  birlikte,  bu  uçurumun  yok 
edilmesi  ve  harekâtın  etkinliğini  engelleyen  sosyo/kültürel  faktörlerin  tespit 
edilmesi  maksadıyla  katılımcılara  “
harekât 
alanı/çevresinde,  harekâtın 
etkinliğini engelleyen sosyo/kültürel faktörler nelerdir ?” sorusu yöneltilmiĢtir.
  
 
Katılımcılar tarafından genel olarak, harekâtın etkinliği açısından birçok 
engelin  var  olduğu  ifade  edilmiĢtir  (ġekil
-19
).  Cevaplar  incelendiğinde,  bazı 
katılımcıların  birden  fazla  seçenek  sundukları  tespit  edilmiĢtir.  Bu  engellere 
iliĢkin, 45 katılımcıdan 25'i "iletiĢim eksikliği"ni ön plana çıkarmıĢtır. Bununla 
birlikte,  15  katılımcı  "dil",  14  katılımcı  "din",  13  katılımcı  "yaĢam  tarzı"  ve  3 
katılımcı  da  "cinsiyet  farklılığı"  hususlarının,  harekâtın  etkinliğini  engelleyen 
sosyo/kültürel faktörler olduğunu ileri sürmüĢlerdir.  
 

---

 
254 
 
15
14
25
3
13
0
5
10
15
20
25
Dil
Din
İletişim Eksikliği
Cinsiyet
Farklılığı
Yaşam Tarzı
Farklılıkları
21%
20%
36%
4%
19%
Dil
Din
İletişim Eksikliği
Cinsiyet Farklılığı
Yaşam Tarzı Farklılıkları
 
 
ġekil
-19 : 
Harekâtın
 
Etkinliğini Engelleyen Sosyo/Kültürel Engeller
 
  
Verilen  cevaplar 
yorumlandığında
, 
kültürlerarası  iletiĢim  eksikliğinin 
katılımcıların  %  36'sı  tarafından  önemli  bir  engel  olarak  gösterildiği  tespit 
edilmiĢtir (ġekil
-19
). Kültürlerarası iletiĢimi, birbirini tam olarak tanımayan iki 
veya  daha  fazla  kültürün  iletiĢim  içerisine  girme  durumu  olarak  tanımlamak 
mümkündür.  ĠletiĢim  alanında  yaĢanan  sorunlar,  zaman  zaman  maddi  ve 
asker kaybına kadar giden sonuçlar doğurabilmektedir.  Bu durum, görüĢme 
yapılan ABD‟li katılımcı tarafından örnek verilerek açıklanmıĢtır: 
 
“Birçok kez NATO/ABD kuvvetlerinin yerel halkı olumsuz yönde etkileyecek dar 
görüĢlü  kararlarına  Ģahit  oldum.  Irak‟ta  El  Numaniyah  yakınlarında  Irak 
Birliğinde görev  yaptım. Terörizmle mücadele açısından en önemli taktiklerden 
birisi,  halk  nezdinde  hükümetin  kendilerin
i  koruyabileceği  düĢüncesinin 
oluĢturulmasıdır.  Bunun  için  toplumun  gözünde  hükümetin  yasal  bir  yapıya 
sahip  olması  ve  halkın  hükümetin  icraatlarına  gönüllü  katılım  sağlaması 
gerekmektedir.  Yerel halka  yönelik  yaptığımız  hatalardan  birisi,  yerel Ģirketlere
 
iĢ  vermememizdir.  Bu  Ģekilde  davranarak  halkın  terörizme  destek  vermesine 
neden oluyoruz. Bunun en belirgin örneği, askeri üs içerisinde hizmet sağlayıcı 
olarak kiralanan ABD Ģirketinin varlığıdır. Hâlbuki bu Ģirketin vereceği hizmetler, 
yerel Ģirketler tarafından da sağlanabilir. Bu sayede yerel halk ile iletiĢim artar, 
iĢ  imkânı  yaratılır  ve  yerel  halkın  refah  seviyesi  yükseltilebilir.  Ancak  biz  bunu 
yapmadık ve halkın bize karĢı cephe almasına ve terörizme destek vermesine 
yol  açtık.  Eğer  yerel  Ģirketler  vasıtasıyla  halka  iĢ  imkânı  yaratabilseydik,  hem 
kalpler kazanılır hem de dini liderler vasıtasıyla terörizme katılımlar önle
nebilirdi. 
Bir  diğer  örnek,  altyapı  hizmetlerinin  yerel  Ģirketler  yerine  bir  baĢka  ülke 
Ģirketine  verilmesiydi.  Bu  durum  uluslararası  kriz  yarattı.  Sonunda  yerel  dini 
liderler  ile  karĢılıklı  olarak  iletiĢim  kurularak  soruna  çözüm  bulundu.  Sonuç 
olarak,  küçük  Ģeyler  büyük  etkiler  yaratabiliyor.  Burada  bahsedilen  problemler
 
küçük  görülebilir 
ancak  yapılan  yanlıĢlar  stratejik  etkilere 
neden  olabilecek 

---

 
255 
 
kadar büyük olabiliyor.” 
 
 
Norveç‟li  katılımcının  iletiĢim  eksikliği  ile  ilgili  görüĢü,  baĢarısızlığın 
nedenine  iliĢkin  farklı  bir  yaklaĢım  sergilemesi  açısından  dikkat  çekici 
bulunmuĢtur.  O‟na  göre  Afganistan‟da  ISAF‟in  en  zayıf  noktası, 
harekât 
alanında  çok  fazla  ülkenin,  bir  baĢka  ifadeyle  çok  çeĢitli  kültürlerin  yer 
almasıdır. Norveç‟li katılımcı bu durumu Ģu Ģekilde ifade etmiĢtir:
 
“SavaĢlar zaman zaman kaybedilir veya kazanılır. Bu durum, Afganistan için de 
geçerlidir.  ISAF,  Afgan  kül
türünü  anlayabildiği  ölçüde  savaĢı  kazanabilecektir. 
Bu  mücadele  her  seviyede  gerçekleĢebilir.  ISAF‟ın  en  zayıf  noktası,  farklı 
ülkelerin  sahip  olduğu  farklı  kültürlerden  oluĢmasıdır.  Bu  durum,  Afgan 
kültürüne  sergilenen  farklı  yaklaĢımların  temel  nedeni  olarak  görülürken  aynı 
zamanda ortak bir farkındalık sağlanmasına da engel olmaktadır.”    
 
 
Kültürlerarası  iletiĢim  eksikliğinin  NATO  açısından  farklı  sonuçlar 
yarattığı
 
söylenebilir.  Bu  durumu  değiĢik  açılardan  değerlendirmek 
mümkündür. Birinci olarak; NA
TO içerisinde farklı kültürler yer almaktadır. Bu 
kültürler  arasında  zaman  zaman  anlaĢmazlıklar  ve  iletiĢim  eksikliklerinin 
oluĢması  doğaldır.  NATO  öncelikle,  kendi  içerisindeki  bu  farklı  kültürler 
arasında  iletiĢimin  sağlıklı  olmasını  hedeflemektedir.  Ġki
nci  olarak;  harekât 
bölgesinde farklı kültürler bulunabilmektedir. Örneğin, Afganistan'da çok fazla 
etnik grup yer almakta ve her grubun kendine özgü kültürleri bulunmaktadır. 
Kültürel  iletiĢim  eksikliğinin  bu  gruplar  arasında  da  var  olduğunu  söylemek 
mümk
ündür.  Üçüncü  olarak;  NATO  içerisindeki  farklı  kültürler, 
harekât 
bölgesindeki  farklı  kültürlerle  iletiĢim
 
kurmak  durumundadırlar.  Dolayısıyla 
ortaya  çıkan  bu  farklılıkların  yarattığı  karmaĢıklığın  ve  zafiyetlerin  önüne 
geçilmesinin oldukça zor olabileceği
 
değerlendirilmektedir. NATO içerisindeki 
her bir ülkenin, harekât alanındaki kültürlere aynı hassasiyetle yaklaĢmasının 
pek  mümkün  olmayacağı  ifade  edilebilir.  Örneğin,  Türkiye‟nin  müslüman 
Afgan halkına karĢı yaklaĢımı
n
ın
 
ve sergilemiĢ olduğu hassasiyet
in
, bir diğer 
NATO  üyesi  ile  aynı  olmadığı
  ifade  edilebilir.  Bunun  temel  nedeninin 
“paylaĢılan kültür” olduğunu söylemek mümkündür. 
 
 
Katılımcılar  tarafından  verilen  cevaplarda,  önemli  engeller  olarak 
gösterilen  konulardan  bir  diğeri,  din  ve  dil  farklılıklardır.  Harekâtı 
düzenleyenler  ile  yerel  halkın  inançlarının  farklı  olması,  bunun  neticesinde 

---