34
tarafından tanımlanan ikinci ve üçüncü boyutta ise gücün zorlayıcı yüzü daha
az görülmektedir ve daha az görünür durumdadır (Nye, 2011:14).
Tablo-3 : Gücün Üç Boyutu (Nye, 2011:14)
Gücün
Boyut
ları
Birinci Boyut
Ġkinci Boyut
Üçüncü Boyut
Bilim
Adamları
Robert Dahl
Peter Bachrach ve
Morton Baratz
Steven Lukes
Konsepti
“A”; “B”‟nin
baĢlangıç
tercihlerini ve
stratejilerine karĢı
“B”nin
davranıĢlarını
değiĢtirmek için
tehdit veya ödül
kullanır.
“A”; “B”‟nin
belirli bir
davranıĢtan
vazgeçmesini
sağlayabilecek tarzda
seçimlerini
sınırlandırabilir. “B”; “A”
nın gücünden
haberdar olmayabilir.
“A”; “B”‟nin temel
inanç, algı ve
tercihlerinin oluĢması
ve Ģekillenmesi için
yardımcı olur. “B”
muhtemelen bunun
farkındadır veya
“A”nın
gücünün
etkisinin farkındadır.
Ö
zelliği
Zorlayıcı
Ġkna ve etkileme
Ġkna ve etkileme
Güç
ÇeĢidi
Temeli
Sert Güç
YumuĢak Güç
YumuĢak Güç
Dahl, Bachrach ve Baratz ile Lukes tarafından tanımlanan gücün üç
boyutuna
günlük hayatın her safhasında rastlamak mümkündür. Örneğin bir
bireyi sahip olduğu kötü alıĢkanlıklardan vazgeçirebilmek için gücün üç
boyutu kullanılabilir. Gücün hangi boyutunun kullanılacağı ise gücü
kullananın kararına bağlıdır (Tablo
-4).
35
Tablo-4 : Gücün Üç Boyutuna Yönelik Örnek Bir Uygulama
12
Örnek Olay: NATO istihbarat birimleri,
Kabil/Afganistan‟da
NATO askerlerine
yönelik
intihar
saldırısı
düzenleneceği istihbaratını
elde etmiĢlerdir.
Bu istihbarata
göre intihar
saldırısını gerçekleĢtirecek Ģahsın Kasım isimli bir Afganlı
olduğu
, iki ay
önce
NATO güçleri tarafından düzenlenen hava saldırısında eĢi ve çocuklarının
öldürüldüğü öğrenilmiĢtir. Kasım‟ın amacı
NATO güçlerinden
intikam almaktır.
Sorun
gücün üç bo
yutu çerçevesinde değerlendirilmektedir.
Sert Güç
YumuĢak Güç
Gücün Birinci Boyutu
(Dahl)
NATO birimleri,
Kasım‟ın
bu
saldırısını engellemek için güç
kullanır
lar ve onu
cezalandırır
lar.
NATO birimleri,
saldırıyı
engellemek
ve Kasım‟ın
topluma yeniden
kazandırılabilmesi
için ikna
yöntemini
kullanır
lar.
Gücün
Ġ
kinci Boyutu
(Bachrach ve Baratz)
NATO birimleri,
Kabil‟deki
patlayıcı malzeme satıĢını
engellemeye çalıĢır. (Kasım
bundan hoĢlanır veya
hoĢlanmaz)
NATO birimleri, intihar
saldırılarının önüne
geçebilmek için
bir takım
önleme çalıĢmaları
yaparlar.
Örneğin, halka
açık yerlerde tehdit unsuru
olabilecek konularla ilgili
konferanslar düzenlerler,
bildiriler dağıtırlar
.
Gücün Üçüncü
Boyutu
(Steven Lukes)
NATO birimleri
, Kasım‟ın
intikam alma yönündeki
tercih
ini Ģekillendirmeye
çalıĢırlar. Bunun için ona karĢı
güç kullanırlar.
NATO birimleri, Afgan
hükümeti ile intihar
saldırılarının
önlenmesi
konusunda iĢbirliği
yaparlar
. Aynı Ģekilde
Afgan hükümeti de sivil
ölümlere
karĢı NATO ile
anlaĢma yapar.
Temel Amaç
Saldırıların
önlenmesi için
tehdit, cezalandırma ve
yaptırım gibi sert güç
unsurlarını uygulamak
Saldırıların önlenmesi için
toplumsal düzenlemeler
yapmak, topluma karĢı
güven tesis etmek.
12
Joseph Nye‟ın “The Future of Power” isimli kitabında yer alan örnekten uyarlanmıĢtır (
Nye,
2011:90).