Tajiyeva Ruxsora

SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5
UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

AKMEOLOGIK YONDASHUV ASOSIDA BO’LAJAK O’QITUVCHILARDA TA’LIM JARAYONINI LOYIHALASH KO’NIKMALARINI RIVOJLANTIRISHNING PEDAGOGIK-PSIXOLOGIK MEXANIZMLARI

Tajiyeva Ruxsora Normuminovna
Pedagogika nazariyasi va tarixi mutaxassisligi magistri
https://doi.org/10.5281/zenodo.7067764
Annotatsiya. Akmeologik yondashuvlar o’qituvchi kasbiy mahoratini rivojlantirishda yuqori natija beradi agarda: akmeologik rivojlanish usullari muammosining o’rganilganlik darajasi tahlil etilsa; bo’lajak o’qituvchilarni kasbiy moslashtirishning pedagogik-psixologik jihatlari o’rganilsa; bo’lajak o’qituvchilarni akmeologik rivojlanishi samaradorligini ta’minlovchi pedagogik shart-sharoitlar aniqlansa; tizimli yondashuv asosida bo’lajak o’qituvchilarni kasbiy moslashtirish modeli ishlab chiqilib, amaliyotga tadbiq etish.
Kalit so’zlar: falsafiy, pedagogik kuzatish, pedagogik, metodik hamda kasbiy ta’lim modellashtirish; psixologik; pedagogik tajriba; shaxs; o’z-o’zini anglash.

ПЕДАГОГИКО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ МЕХАНИЗМЫ ФОРМИРОВАНИЯ УМЕНИЙ ПРОЕКТИРОВАНИЯ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО ПРОЦЕССА У БУДУЩИХ УЧИТЕЛЕЙ НА ОСНОВЕ АКМЕОЛОГИЧЕСКОГО ПОДХОДА

Аннотация. Акмеологические подходы дают высокий результат в развитии профессионального мастерства учителя, если: анализируется уровень изученности проблемы акмеологических методов развития; если изучены педагогические и психологические аспекты профессиональной адаптации будущих педагогов; если определены педагогические условия, обеспечивающие эффективность акмеологического развития будущих учителей; на основе системного подхода разработана и реализована на практике модель профессиональной адаптации будущих педагогов.
Ключевые слова: философское, педагогическое наблюдение, педагогическое, методическое и профессиональное моделирование образования; психологический; педагогический опыт; человек; самосознание.

PEDAGOGICAL AND PSYCHOLOGICAL MECHANISMS FOR THE FORMATION OF THE SKILLS OF DESIGNING THE EDUCATIONAL PROCESS IN FUTURE TEACHERS BASED ON THE ACMEOLOGICAL APPROACH

Abstract. Akmeological approaches give a high result in the development of the professional skills of the teacher if: the degree of study of the problem of methods of akmeological development is analyzed; the pedagogical and psychological aspects of professional adaptation of future teachers are studied; the pedagogical conditions that ensure the effectiveness of akmeological development of future teachers are determined; the model of professional adaptation
Keywords: philosophical, pedagogical observation, pedagogical, methodological and vocational education modeling; psychological; pedagogical experience; personality; self- awareness.

KIRISH

Har qanday sohada yoki kasbda shaxs o’z potensialini rivojlantirishi jamiyatda va undagi turli tuman vaziyatlarda o’z o’rniga ega bo’lishi muhim sanaladi. Shaxs nazariyasida pedagogika

va psixologiya tarmoqlarida shaxsning o’ziga hos kasbiy malakalari shakllanishiga doir qarashlar mavjud.

TADQIQOT MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI

Lekin hozirgi paytda bo‘layotgan zamonaviy texnika va texnologiyalashgan davrda kishi ongiga bo’lgan ta’sir vositalarining kuchayishi yuqoridagi masalani kun tartibiga qo’ymoqda. Har bir ishning samaradorligini va yuqori natijalarini egallash uchun kuchli, o‘tkir bilimga, yuqori iqtidorga, zamon talabiga moslashishga, tashkiliy madaniyatga, xulqqa, motivatsiyaga va bilim olish uchun moyillikka ega kadrlar o‘ta zarurligini hayot taqozo etmoqda. Har qancha yangi imkoniyatlarga ega bo’lgan texnologiyalardan ko’ra zamonaviy bilimga ega mohir va aql bilan ish tuta biladigan,o’z kasbining yetuk mutaxassislari, mahorat egalari kabi aniq maqsadga to’la erishib bo’lmaydi. Shuning uchun ham inson idroki, aql-zakovatiga, inson kasbiy mahoratini shakllantirishga qaratilgan uzoq muddatli tajriba orttitish, ko’nikma va malakalarni hosil qilish har qanday tashkilotning uzoq muddatli ustivor faoliyatining asosiy omili bo’lib kelmoqda.
Bugungi kunning eng ilg‘or korporatsiyalar o‘z personallarini zamonaviy bilimlar asosida o‘qitishga qayta tayyorlashga, malakasini oshirishga, mehnatlariga sharoitlar yaratishga va bir butun jamoa bo‘lib ishlashiga alohida ahamiyat bermoqdalar.
Bugungi kunda yoshlar o’z mutaxassisliklari asosida ishga kirib kelmoqdalar lekin ularning malaka ko’rsatkichlari, bilimlari, iqtidori mos ravishda yuksalishi uchun uzoq muddatli amaliy jarayonlarni talab etadi.
Malakali mutaxassis: berilgan mehnat turiga ijtimoiy mas’uliyat darajasiga, uning jarayoni va natijalariga qarab kasbga yaroqliligi, psihologik tayyorgarligini aniqlash orqali mehnat faoliyatini amalga oshirishdagi imkoniyat va natijalarini belgilash dolzarb masalaga aylanib bormoqda. Refleksli — innovatsion potensialni mahorat darajasigacha takomillashtirish va innovatsiyalarni ijtimoiy ahamiyatini baholashni, sarf etilgan intilishlarni hamda uni amalga oshirish yutuqlari asosida belgilash orqali o‘rganilmoqda. Reflektiv tomoniga ko‘ra: (rivojlanayotgan «Men» sifatidagi shaxsni o‘zligini anglash va mehnat faoliyati jarayonida kommunikatsiya bo‘yicha hamkorlarini tushuna bilishi bilan bog‘liq) tizim yaratuvchi faktor hisoblanib, insonni kasbiylashuvini belgilashda akmeologik aspektlarning optimal o‘zaro harakatini ta’minlaydi.