Talabalari uchun darslik

unchalik katta bo‘lmasa, ular fenotipda namoyon bo‘lmaydi.Bunga asosiy
sabab hujayrada ana shunday shikastlarni bartaraf etadigan D N K
molekulasini asl holatiga qaytaradigan reparatsion sistema rnayjud bo‘lib,
uning faolligida shikastlangan qism ta’mirlanadi (6-rasm). Genetik
reparatsion sistema alohida fermentlar kolleksiyasidan tashkil topgan.
Shunday fermentlar qatoriga DNK endonukleazalar, DNK polimeraza,
D NK ligaza fermentlari kiradi.
6-rasmning chap tomonida DNKning ayrim qo‘sh zanjirining bir
tomonida shikastlanish fotoliaza, markazda esa DNK qo‘sh zanjirining
birida shikastlangan nukleotidlar endonukleaza fermenti faolligida olib
tashlanishi, D N K polimeraza fermenti ishtirokida esa “teshikcha”ga yangi
nukleotidlar joylashtirilganligi, hamda tuzatilgan nukleotidlar saytidagi
uzilish DNK — ligaza yordamida tikib qo‘yilishi berilgan. Rasmning o ‘ng
tomonida D N K replikatsiya mobaynida shikastlangan alohida-alohida
DNK zanjirlari o ‘zaro rekombinatsiyalanishi tufayli komplementarlik
prinsipiga ko‘ra shikastlangan qismlar tiklanganligi ko‘rsatilgan.
6-rasm. D N K reparatsiyasining uch yo ‘nalishi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

5.Kariotip haqida tushnncha
M a’lum turga tegishli oi^anizmlaming turli somatik to‘qimalarining
hujayra xrom osomalarini tadqiq etish shuni ko‘rsatdiki, har bir tur
uchun xromosomalarning o ‘ziga xos soni, shakli va tarkibi mavjuddir.
1-jadval
Ayrim o \simlik va hayvon turlarida xromosomalarning diploid
to *plami.
N>
Tur nomi
Xromosomalar soni
1.
Yumshoq bug‘doy (
Triticum aestivum)