|
Talabalari uchun darslik- ko‘payish, o 6sish, yetilish va shakllanishGenetika (A.G\'ofurov, S.Fayzullayev)- ko‘payish, o 6sish, yetilish va shakllanish
bosqichlaridan iborat.
Hayvonlarda jinsiy hujayralar xuddi somatik hujayralardek embrional
hujayralardan rivojlanadi. Murtak hujayralaridan bora-bora jinsiy bezlar
va jinsiy hujayralar taraqqiy qiladi.
Ko‘payish
bosqichida murtak hujayralari
bir necha bor mitoz orqali bo‘linib gonial hujayralarni —
goniylarni
hosil qiladi. Oldiniga ular ikkala jins organizmlarda o ‘xshash bolsada,
k eyin ch alik tabaqalanib, erkaklarda
spermatagoniy,
urg‘och i
organizmlarda
oogoniyga
ajraladi.
3. Spermatogenez
Urug‘dondagi maxsus to‘qima oldin mitoz yo‘li bilan bir necha marota
bo‘linib, o ‘lchamlari kichraygan spermatogoniylarni hosil etadi. Shundan
so‘ng
o‘sish
bosqichi boshlanadi. Ular yana mitoz yo‘li bilan bo‘linib
birinchi tartibli spermatositlaiga aylanadilar.
Yetilish
bosqichida birlamchi
spermatosit hujayralari meyoz bo‘linishga o ctadilar. Reduksion bo‘linishdan
so‘ng ikkita ikkinchi tartibli spermatositlar hosil bo‘ladi. Ekvatsion bo‘linish
natijasida 4 spermatidalar rivojlanadi (9-rasm).
Shakllanish
bosqichida spermatidalaming
spermatozoidga
aylanishi
kuzatiladi. Bu jarayonga yadro va sitoplazmaning barcha elementlari
www.ziyouz.com kutubxonasi
qatnashadi. Yetilgan spermatozoid boshcha, bo‘yin va dum qismlaridan
tashkil topadi. (10-rasm) Spermatozoidning bosh qismida Goldji apparatidan
hosil boigan akrosoma joylashadi. U fermentlaiga boy bo‘lib, urug‘lanish
paytida tuxum hujayra qobigini eritadi. Akrosomadan keyin bosh qismda
Dostları ilə paylaş: |
|
|