Ta’lim jarayonini tashkil etish shartlari va ta’lim texnologiyasining funksional tuzilmasi

Ta’lim jarayonini tashkil etish shartlari va ta’lim texnologiyasining funksional tuzilmasi

Reja: 1)Ta’lim texnologiyasining (TT) tashkiliy elementlari. 2)Ta’lim texnologiyasining maqsadini aniklash. 3)Ta’lim texnologiyasining belgilari. Xulosa.
Ta’lim texnologiyasi tizim sifatida qaralsa, uning tuzilmasini tashkiliy funksional elementlar bo`yicha tasavvur etish mumkin: Ta’lim texnologiyasining tashkiliy elementlari-taxsil beruvchi, taxsil oluvchi, maqsad, natija, axborotlar mazmuni, metodlar vositalar, usullar va o`qitishning tashkiliy shakllari, nazorat qilish, tashxislash, axborotlar olish usul va vositalaridan iborat.
Pedagogik jarayon o`quv maqsadini qo`yish bilan boshlanadi. Maqsad shunday aniq bulishi lozimki, u vositasida ta’lim-tarbiya jarayonini kanday darajada amalga oshirilganligini aniklash, berilgan vaktda kuzlangan maqsadga erishishni ta’min-laydigan didaktik jarayonni kurish imkonini bersin.
1.Ta’lim texnologiyasining maqsadi o`rganilayotgan o`quv predmetining maqsadlaridan va mazmunidan, tarbiyaviy ta’siridan kelib chiqqan xolda aniqlanadi, xamda ta’lim maqsadiga mansub buladi.
2.Axborot mazmuni, yangi o`quv materiali quydagilarda o`z aksini topadi: kurilayotgan fanni o`qitish, mazmunni uzida aks ettirgan ta’lim texnologiyalari, darsliklar va o`quv qo`llanmalarining matni, axborot manbalari.
3.O`qitish metodlari, vositalari, usullari va tashkil etish shakllari, ya’ni taxsil oluvchiga pedagogik ta’sir etish texnikasi va qurollari, axborot mazmuni va didaktik maqsadlarga uyg`un xolda tanlab olinadi va amaliyotga tadbiq etiladi. Shuningdek, bunga taxsil oluvchilarning yosh, fiziologik xususiyatlari, ta’lim muassasalarining moddiy jixozlanishi, ijtimoiy muxit xam xisobga olinadi. Nazorat qilish, tashxislash va axborot olish usullari va vositalari: qo`yilgan maqsad va o`quv materiallari mazmuniga nisbatan tanlanadi.
Lekin pedagogik faoliyat shaxsiy-sub’ektiv emotsional xarakteriga egadir. U pedagogning individual, ijodiy qobilyatiga, kasbiy-psixologik xususiyatlariga va taxsil oluvchilarning ko`plab idividual, aqliy va boshqa shaxsiy xususiyatlariga asoslanadi. Shuning uchun xam uning natijasi variativ xarakterga ega bulishi mumkin. Shuni takidlash joizki, ko`rsatilgan pedagogik tuzilmaning biror elementi xam mavjud bo`lmasa, unda pedagogik jarayonning uzi kechmaydi yoki kuzlangan natijani tulik bera olmaydi. Xar kanday xolda xam bunday pedagogik jarayondan ijobiy natija olish tasodifiy xarakterga ega buladi.
Ta’lim texnologiyasi xaqida gap ketganda daxldor quydagi xodisalarni bir-biridan farklashga extiyoj tugiladi: ta’lim didaktik loyixalash (1), loyixani amalga oshirish (2) ta’limning joriy va oraliq natijasiga ko`ra didaktik loyixasiga tuzatish, o`zgartirishlar kiritish (3), ta’limni takrorlash (4), yakuniy nazorat (5). Bu xodisalarni 1 va 2-si an’ananaviy ta’lim tajribasida xam uchraydi. Ta’lim texnologiyasining an’ananaviy ta’lim tizimidan farqi shundaki, ta’lim natijasi va uning etalon darajasida bo`lishi doimo o`qituvchi xamda o`quvchining diqqat markazida turadi: o`qituvchi ta’lim natijasini tez-tez tekshirib bolalarni o`zlari erishgan yutuqlaridan ogox qilib turadi; o`quvchilar esa o`z yutuq va kamchiliklarini anglab, birinchisini yana ko`paytirishga, ikkinchisini bartaraf etishga intiladi.

TA’LIM TEXNOLOGIYASINING O`ZIGA XOS BELGILARI.

- ta’lim maqsadlarini anik belgilash - ta’limni qo`yilgan maqsadga yunaltirish -kafolatlangan natijaga, intilish Ta’lim - ta’lim natijasini shaxsiy kiymatini texnologiyasi oshirish - joriy natijalarni boxolash - ta’limning borishiga uzgartirishlar kiritish - ta’limga tuzatishlar kiritish - ta’limni takrorlash va nazorat qilish - tuzatish va uzgartirish kiritilgan lim natijasini baxolash - etalon darajasida uzlashtirish va baxolash.
O`quv materiallarining mazmunini urgatishda kuzda tutilgan maqsadi, o`qituvchi va o`quvchilar maqsadi, maqsadlarni amalga oshirish va xisobga olish varakalari, berilgan uy ishlar mikdori, mavzulari bo`yicha utkaziladigan test savollari, reyting nazorat boskichlari, etalon darajasida uzlashtirish usuli oldindan belgilab kuyiladi. Bu ishlarning barchasini ongda ta’lim modelini yaratishga olib keladi.
E’TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR!!!