Taqdimot I mavzu: Oʻzbek terminologiyasi tizimida qadimgi qatlamning oʻrni

• Uran, Neptun, Pluton, asteroid, Ulug‘bek asteroidi, Osiyo asteroidi,Galley kometasi, Neuymin kometasi, selenonim, Kirill krateri kabi astroponimlar ilmiy va ilmiy-ommabop nashrlarda faol ishlatilmoqda, darslik, qo‘llanma hamda turli xarakterdagi lug‘atlarda qayd etilmoqda (Primov, 2009).Xullas, genetik ko‘rinishi nuqtayi nazaridan o ‘zbek tilida qoilanuvchi terminlar: a) terminologiya tizimiga tayyor til birligi sifatida qabul qilingan so‘zlar; b) maxsus nom tarzida yasalgan so‘zlarga taqsimlanadi. Bunday ko‘rinishni muayyan lisoniy hodisa va vaziyatlaming mahsuli, deb baholash kerak bo‘ladi.

• Tarixiy manbalarda muayyan narsa-predmet, tushunchani ifodalashda ba’zan sinonimik qatorlaming ishtirok etgani kuzatiladi. Masalan: bek-amir,tiiman-ndhiya, or/ qol-burangar, marjlay — hiravul, yalavac-rasul-qasid va sh.k. Terminologiyadagi sinonimlar o‘zgacha tabiat va boshqa funksiyalarga ega bo‘lgani bois (stilistik vazifa bajarmaydi) ayrim tilshunoslar tomonidan dubletlar deb nomlanadi (Reformatskiy, 1987.91). Sinonimiya (variantdorlik) terminologik sistema shakllanishining boshlang‘ich davrlariga xos, bu davrda variantlar miqdoran ko‘p b o iib , eng maqbul terminni tanlash hodisasi hali reallashmagan edi (Danilenko, 1977,73).

E’TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR