Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler

144

 

  /  Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu 

KAġGARÎ

227

 

(Doğu 

Türkistan 

Horasan 

Türkmeni), 

(705/1305):Ebû Abdullah Muhammed b. Muhammed b. Ali Sedîduddin el-

KaĢgarî.  Munyetu‟l-Musalli  ve  Gunyetu'l‟Mübtedi  adlı  namaza  dair  bir  eseri 

vardır. 

SERUCÎ

228

,  (Harran  Irak  Bölgesi,  Suruç-Anadolu  Türkmeni), 

(637-710/1239-1310),Ebû‟l-Abbas,Ahmed  b.  Ġbrâhim  b.  Abdülgani  b.  Ebi 

Ġshak es-Serûcî. Edebu‟l-Kada, el-Feteva‟s-Seruciyye ve bir Hidaye Ģerhi olan 

Gayetu‟s-Serûcî olmak üzere üç eseri vardır.  

SĠĞNAKÎ

229

,  (Siriderya  Sığnak

230

  -Horasan  Özbekistan 

Türkmeni), (711/1311); Husamuddin Hüseyin b. Ali b. Haccac es-Siğnakî. 

En-Nihaye  adlı  Hidaye‟nin  önemli  Ģerhlerinden  biri  olup  Suyuti‟ye  göre  ilk 

Ģerhidir.  Ayrıca  el-Vâfi  Ģerhu  Muntahabi‟l-Ahsikesî,  el-Kâfî  ġerhu  Usûli‟l-

Pezdevî gibi eserleri de vardır. 

BUHÂRÎ

231

, 

(Özbekistan-Horasan 

Türkmeni), 

(730/1330),Alauddin  Abdülaziz  b.  Ahmed  b.  Muhammed  el-Buhari.  et-

Tahkik  (Ahsikesî‟nin  usulünün  Ģerhi),  KeĢfu‟l-Esrar  (Pezdevî‟nin  usulünün 

Ģerhi) olmak üzere bilinen iki fıkıh eseri vardır. 

ĠBNĠ  BELEBAN

232

/(Ba‟leban),  (Aslen  Türk  kökenlidir)  (675-

739/1276-1339),  Ebû‟l-Kasım  Alauddin  b.  Beleban,  b.  Abdullah  el-Farisî. 

Tuhfetu‟l-Harîs ġerhu Talihisi‟l-Camii‟l-Kebir Hil‟âtî‟nin Ġmam Muhammedin 

Camii‟l-Kebiri‟ine yaptığı Ģerhi vardır.  

                                                 

227

 KeĢfu‟z-Zunûn, II, 1603;  Bağdâdî, Ġzahu‟l-Meknun, I, 210, II, 86;  Kehhâle,  Muğcem, 

XI, 249; Brockelmann, GAL, I, 478;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 71-72. 

228

  KureĢî,  el-Cevâhir,  I,  123;  Leknevî,  el-Fevâ‟id,  13;  Ġbni  Kutluboğa,  Tâc,  12; 

Brockelmann, GAL, II, 410;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 73. 

229

  KureĢî,  el-Cevâhir,  II,  114-16;  Ġbni  Kutluboğa,  Tâc,25;  Leknevî,  el-Fevâ‟id, 

62;Brockelmann, GAL, I, 468; Zirikli, A‟lâm, II, 268;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 73-

74. 

230

  “Sığnak  veya  Suğnak”  Oğuzların  Seyhun  nehri  boyunca  kurduğu  Ģehirlerden 

biri:http://tr.wikipedia.org/wiki/Sugnak 

231

  KureĢî,  el-Cevâhir,  II,  4268;  Ġbni  Kutluboğa,  Tâc,35;  KeĢfu‟z-Zunûn,I,  112,  II,  1395; 

Leknevî,  el-Fevâ‟id,  94;Brockelmann,  Supplement,  I,  637,  654,  II,  268;  Zirikli,  Ağlam,  IV, 

137; Kehhâle, Muğcem, V, 242;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 75. 

232

  KureĢî,  el-Cevâhir,  II,  548;  Ġbni  Kutluboğa,  Tâc,43;  Leknevî,  el-Fevâ‟id, 

118;Brockelmann, Supplement,  I, 290, II, 80;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 75. 

---

Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu

  /   145 

SEMENKÂNÎ

233

, 

(Semenkan-Cacerm-NiĢabur 

Horasan 

Bölgesi  Ġran  Türkmeni)  (8./14.  Asır),Hüseyin  b.  Muhammed  es-

Semenkânî.  Hanefi  Fakihi.  Hizanetu‟l-Müftîn,  eĢ-ġâfû  fi  ġerhi‟l-Vâfî  adlı 

eserleri vardır. 

SADRU‟ġ-ġERĠ‟A  MAHBÛBΠ el-BUHÂRÎ

234

,  (Özbekistan 

Buhara  Türkmeni)  (8./14.Asır)ġemsuddin  Ahmed  b.  Ubeydullah  b. 

Ġbrahim b. Ahmed el-Muhbubi el Buhâri, Sadru‟Ģ-ġeri‟a el-Evvel (el-Ekber). 

Büyük  Hanefi  Fakihi.  Telkihu‟l-Ukûl  fî  Furûki‟n-Nukûl  ve‟l-Usûl  adlı  eseri 

vardır. 

TACU‟ġ-ġERĠ‟A

235

,  (Buhara-Özbekistan  Türkmeni)  (8./14.asır), 

Mahmud b. Ahmed b. Ubeydullah b. Ġbrahim b. Ahmed el-Mahbubî. Büyük 

Hanefi  Fakihi.  el-Vikâye  (Mutun-i  Erba‟adan  biridir.)  el-Fetevâ,  el-Vâkıât, 

ġerhu‟l-Hidâye adlı eserleri vardır. 

SADRU‟ġ-ġERĠ‟A

236

, 

(Buhara-Özbekistan 

Türkmeni) 

(747/1347)  Ubeydullah  b.  Mesud  b.  Mahmud  b.  Ahmed  b.  Ubeydullah  el-

Muhbûbî, Sadru‟Ģ-ġeria es-Sani (el-Asgâr). Büyük Hanefi Fakihi. Eserleri: 1. 

et-Tenkih ve Ģerhi et-Tavdih fî Halli Gavâmidi‟t-Tenkîh, 2. ġerhu‟l-Vikâye, 3. 

En-Nukâye. Bunlar üzerine birçok Ģerhler yapılmıĢtır. 

KÂKÎ,  KIVÂMUDDÎN

237

,  (Irak  Sincar  Türkmeni)  (749/1384), 

Muhammed  b.  Muhammed  b.  Ahmed  el-Kakî  el-Hucendî  es-Sancarî

238

. 

Hanefî  fıkıh  âlimi.  Kâkî‟nin  eser  olarak;  el-Miracu‟d-Dirâye,  „Uyûnu‟l-

                                                 

233

 Muğcemu‟l-Buldân, III, 254; Bağdadî, Tarih, I, 314;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 

76. 

234

  KureĢî,  el-Cevâhir,  II,  196;  KeĢfu‟z-Zunûn,  I,  481;  Leknevî,  el-Fevâ‟id,  25,  Bağdâdî, 

Hediyye,  I,  95;  Brockelmann,  GAL,  I,  473,  Supplement,  I,  653;  Kehhâle,  Muğcem,  I,  308, 

Bilmen, Istılâhât, I, 453; Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 76. 

235

 Ġbni Kutluboğa, Tâc, 71; Leknevî, el-Fevâ‟id,  25, 109, 112, 207; Brockelmann, GAL, II, 

253;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 77. 

236

 Ġbni Kutluboğa, Tâc, 40; Leknevî, el-Fevâ‟id, 119-112, 207; Serkis, Muğcem, II, 1199; 

Brockelmann, GAL, I, 277, 468-69; Zirikli, A‟lam, IV, 354; Bilmen, Istılâhât,   I, 453; Özel, 

Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 77-78. 

237

 Leknevî, el-Fevâ‟id, 186; Bağdâdî, Tarih, II, 155; Brockelmann, GAL, II, 253, Suppl., II, 

268; Ziriklî, VII, 265; Kehhâle, XI, 182; Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 78. 

238

  Sincar  dağları

 (Arapça:  مب ج  راجُس ), Irak'ın  kuzeybatısında Dicle ile Fırat arasındaki 

kuru  yayla  olan el-Cezire bölgesinde  bulunan  sıradağı. Nineve  Ġli'nin Sincar Ģehrine  yakın 

olduğu için Sincar adı verildi. Sincar Türkmenleri ve Sultan Sencer veya Sancar gibi Selçuklu 

Türklerine ait bir isim. 

---