Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler

140

 

  /  Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu 

NĠSABÛRÎ

206

, (Ġran Türkmeni) (598/1201).: Ebû Bekr ReĢîduddîn 

Muhammed b. Ömer b. Abdullah, es-Sâiğ es-Sincî en-Nîsâbûrî Hanefi fakihi. 

Eseri: Fetâva‟r-ReĢîdî (el-Fetâva‟r-ReĢîdiyye) 

MERGĠNÂNÎ

207

, 

(Özbekistan 

Horasan-Ġran 

Türkmeni) 

(600/1203),Ebû Hafs Nizâmuddin Ömer b. Ali b. Ebubekr el-Merginânî.  

KERÂBĠSÎ

208

  (Nisabur  Horasan  Ġran  Türkü)  (7./13.Asır)Ebû‟l-

Muzaffer  Es‟ad  b.  Muhammed  b.  Hüseyin,  Cemâlu‟l-Ġslâm  el-Kerâbîsî  en-

NîsâbûrîHanefi fakih.Eseri: Kitâbu‟l-Furuk fi‟l-furû. 

MUTARRĠZÎ

209

,  (Harezm  Cürcaniyesi  Hornasan  Ġran 

Türkmeni) (ö. 610/1213): Ebü‟l-Feth Burhânüddîn Nâsır b. Abdisseyyid b. 

Alî el-Mutarrizî el-Hârizmî. Arap dili ve edebiyatı âlimi, sözlükçü.538 (1143) 

yılında Hârizm‟in merkezi Cürcâniye‟de (Gürgenç) doğdu.  

RUKNUDDĠN 

el-ÂMĠDÎ

210

, 

(Semerkant 

Özbekistan 

Türkmeni) (615/1218), Ebû Hamid Rüknuddin Muhammed b. Muhammed 

el-Âmidî  es-Semerkandî.  Cedel  ve  hilafa  ait  et-Tarikatu‟l-Amidiyye,  el-ĠrĢâd 

ve en-Nefâis adlı eserleri vardır. 

BUHÂRÎ

211

,  (Buhara  Özbekistan  Türkmeni)  (616/1219) 

Burhanuddin (Burhanu‟Ģ-ġeri‟a) Mahmud b. Ahmed b. Abdülaziz b. Ömer b. 

Mâze  el-Buhârî.  Hanefi  fakihi  olup  el-Muhîtu‟l-Burhânî,  Zahiretu‟l-Fetevâ 

(Fetevayı Zahiriyye), Et-Tecridu‟l-Burhani, Tetimmetu‟l-Feteva, el-Fetevâ, et-

Tarikatu‟l-Burhaniyye.  El-Camiu‟l-Kebîr,  el-Cami‟u‟s-Sağîr,  ez-Ziyadât,  ve 

Hassaf‟ın edebu‟l-Kâdî Ģerhi olmak üzere eserleri vardır. 

                                                 

206

  KeĢfu‟z-Zunûn,  II,  1223;  KureĢî,  el-Cevâhir,  III,  1223;  Leknevî,  el-Fevâ‟id,183; 

Kehhale, Muğcem, XI, 86;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 59. 

207

 Leknevî, el-Fevâ‟id, 149, KureĢî, el-Cevâhir, II, 657; Heffening, “Merginânî” md., Ġslam 

Ansiklopedisi, M.E.B. Yay. VII, 761; Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 59. 

208

 KureĢî, el-Cevâhir, I, 386; KeĢfu‟z-Zunûn, II, 1257; Leknevî, el-Fevâ‟id, 176; Bağdadî, 

Hediyye, I, 204; Brockelmann, GAL, I, 464; Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 60. 

209

  Zehebî,  Nübela,  XXII,  28;Ġbni  Kutluboğa,  Tâc,  79;  TaĢköprüzâde,  Miftah,I,  126; 

Leknevî,  el-Fevâ‟id,218-219;  Hatip  el-Bağdadî,  Tarih,  II,  488;Özel,  Ahmet,  Hanefî  Fıkıh 

Âlimleri, 60 

210

 Ġbni Hallikan, Vefeyatu‟l-Ağyan,  IV, 257-258, Kahire 1948;Zehebî, Nübela, XXII, 76-

77;KureĢî,  el-Cevâhir,  III,355-356;  Ġbni  Kutluboğa,  Tâc,  58;  ;  Leknevî,  el-Fevâ‟id,  200; 

Brockelmann, GAL, I, 568;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 61. 

211

  Kehhâle,  Muğcem,  XXII,  147;  Leknevî,  el-Fevâ‟id,    205-207;  Brockelmann,  GAL,  I, 

464; Ziriklî, A‟lam,  VIII, 36;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 61 

---

Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu

  /   141 

BUHÂRÎ

212

, (Buhara Özbekistan Türkmeni) (7./13.Asır), Sadru‟l-

Ġslam Tahir b. Mahmud b. Ahmed b. Abdülaziz b. Ömer b. Mâze el-Buhârî. 

Hanefî  Fakihi  olup  el-Feteva‟l-Burhâniyye  (Feteva‟l-Burhânî)  ve  el-Fevâid 

omak üzeri iki eseri vardır.  

BUHÂRÎ

213

,  (Buhara  Özbekistan  Türkmeni)  (619/1222)  Ebû 

Bekr Zahiruddin Muhammed b. Ahmed b. Ömer el-Buhârî. Hanefî fakihi.el-

Feteva‟z-Zahiriyye,  el-Fevâidu‟z-Zahiriyye  fi‟l-Fetevâ  olmak  üzere  iki  eseri 

vardır.  

USRUġENÎ

214

,  (Semerkant-UsruĢen  Özbekistan  Türkmeni), 

(632/1234)  Mecduddîn  Muhammed  b.  Mahmûd  b.  Hüseyin  el-UsruĢenî. 

Hanefi  fakihi  olup  Ahkuma‟s-Sığar,  el-Fusulu‟l-UsruĢeniyye  (Camiğu‟l-

Fusuleyn  içimde),  Fetevâ  ve  Kurretu‟l-Ayn  fi  Ġslahi7.,d-Dareyn  adlı  eserleri 

vardır. 

HASÎRÎ

215

, (Buhara Özbekistan Türkmeni) (546-636/1151-1238), 

Ebu‟l-Mehâmid  Cemaluddin  Mahmud  b.  Ahmed b.  Abdusseyyid  b.  Osman 

el-Hasirî  el-Buhârî.  Hanefî  Fakihi.  et-Tahrir  (ġerhu  Camii‟l-Kebir),  et-

Tarikatu‟l-Hasiriyye  fi  ilmi‟l-Hilâf  beyne‟Ģ-ġafiiyye  ve‟l-Hanefiyye,  ġerhu 

Siyeri‟l-Kebir,  el-Hayru‟l-Matlûb  fi‟l-Fıkh  (fi  Ġlmi‟l-Merğûb)  ve  el-Fetevâ 

olmak üzere eserleri vardır. 

SĠCĠSTANÎ

216

,  (Horasan  bölgesi  Afganistan-Ġran  Türkmeni) 

(639/1240):  Yusuf  b.  Ebî  Said  Ahmed  es-Sicistanî.  Munyetu‟l-Müfti, 

Gunyetu‟l-Fukahâ adlı eserleri vardır. 

KERDERÎ

217

( Hârizm  bölgesi-Gürgenç  (Cürcâniye)  Kerder 

Ģehri  Berâtekīn  kasabası  Ġran  Türkmeni),  (599-642/1203-1244)  Ebu‟l-

                                                 

212

  KeĢfu‟z-Zunûn,  II,  1221,  1294-98;  Ġbni  Kutluboğa,  Tâc,  30;  Leknevî,  el-Fevâ‟id,  85; 

Bağdadî, Hediyye, II, 430;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 62. 

213

  KureĢî,  el-Cevâhir,  III,  55;  KeĢfu‟z-Zunûn,  II,  1226;  Brockelmann,  GAL,  I,  472; 

Leknevî, el-Fevâ‟id, 156-57; Bağdadî, Hediyye, II, 111; Zeriklî, A‟lam, VI, 214;Özel, Ahmet, 

Hanefî Fıkıh Âlimleri, 62-63. 

214

  Ġbnu‟l-Esir,  el-Lubab,  I,  54;  KureĢî,  el-Cevâhir,  III,  366;  KeĢfu‟z-Zunûn,  I,  19; 

Brockelmann, GAL,  I, 473; Leknevî, el-Fevâ‟id, 200; Ziriklî,  A‟lam, VII, 307;Özel, Ahmet, 

Hanefî Fıkıh Âlimleri, 63. 

215

  KureĢî,  el-Cevâhir,III,  431;  Zehebî,  Nübela,  XXIII,  53-54;Ġbni  Kutluboğa,  Tâc,69; 

Leknevî,  el-Fevâ‟id,  205  el-Fevâ‟id;  Ziriklî,      A‟lam,VIII,  36;  Brockelmann,  GAL,  I,  473; 

Ġbnu‟l-Ġmad, III, 101; KeĢfu‟z-Zunûn, I, 568;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 64. 

216

  Ġbni  Kutluboğa,  Tâc,  82;  TaĢköprüzâde,  Miftah,  II,  279;  KeĢfu‟z-Zunûn,  II,  1887; 

Brockelmann, GAL, Hatip el-Bağdâdî, Tarih, II, 554;Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri, 64. 

---