TarġXĠ 1941-2002-ci illər yeddġ CĠlddə
Yüklə 5,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
104
Tikintinin sürətinin durmadan artmasına baxmayaraq, mənzil problemi bütün ölkədə olduğu kimi, Azərbaycanda da kəskin olaraq qalırdı. Müharibədən sonrakı illərdə respublikada şəhər və qəsəbələrin sayı sürətlə artırdı. 1946-1970-ci illərdə 32 yeni şəhər və 59 qəsəbə salındı. 205
Mingəçevir, Sumqayıt, Əli Bayramlı şəhəri müasir şəhərsalma mədəniyyətinin gözəl nümunələri idi. Şəhərlərin, fəhlə qəsəbələrinin və kəndlərin abadlaşması, kommunal-məişət xidmətinin genişlənməsi də əhalinin həyat şəraitinin yaxşılaşmasına çox kömək edirdi. 1970-ci ildə respublikada
şəhər ümumi ictimai mənzil fondunun 81 faizi su kəmərləri, 79 faizi kanalizasiya, 54 faizi mərkəzi isitmə və buxardan istifadə sistemi, 93 faizi qazla təchiz olunmuşdu. 206
ildəki 8,1 km-dən 1970-ci ildə 145 km-ə, sərnişin daşınması isə müvafiq olaraq 4,3 mln -dan 57,5 mln nəfərə çatdı. 207 1955-ci ildə Gəncə şəhərində trolleybus xətti istismara verildi. 1958-ci ildə Sumqayıt şəhərində tramvay xətti işə düşdü. 208
Bakı şəhərinin abadlaşdırılmasına diqqət artırıldı. SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin "Bakı şəhərinin şəhər təsərrüfatına kömək tədbirləri haqqında" 1945-ci il 16 yanvar tarixli və "Bakı şəhərinin şəhər təsərrüfatını yaxşılaşdırmaq sahəsində tədbirlər haqqında" 1946-cı il 5 yanvar tarixli qərarları respublika paytaxtının təsərrüfatını yaxşılaşdırmaq üçün geniş imkanlar yaratdı. 209
qəsəbələr salındı. 1951-1960-cı illərdə şəhərdə 2022,1 min kvadrat metr mənzil sahəsi,
210 televiziya mərkəzi, respublika stadionu, Dzerjinski adına (indiki Şəhriyar adına) klub, bir sıra yay kinoteatrları və s. tikilmişdi. SSRİ Nazirlər Soveti tərəfindən 1951-ci ildə Bakı su kəmərinin ikinci növbəsinin tikilməsi barədə, 211
1959-cu ildə isə Bakı və onun rayonlarının qazla fasiləsiz təchiz edilməsi, bütün yaşayış massivlərinin 1960-cı ilə qədər tam qazlaşdırılması haqqında qərar qəbul edilmişdi. 212
1957-ci ildə şəhərə su verilməsi xeyli artdı. 213 Ancaq əhalinin su ilə təchizatı hələ də kifayət deyildi. 1967-ci il noyabrın 6-da Bakı metropoliteninin birinci növbəsinin istismara verilməsi respublikanın həyatında böyük hadisə oldu. 214 O, SSRİ-də beşinci, Yaxın Şərqdə birinci metropoliten idi. Azərbaycan kəndlərinin siması xeyli dəyişdi. Məsələn, Göyçay rayonunun "Bolqarıstan" kolxozunda geniş asfalt küçələr salınmış, şəhərtipli çoxlu evlər tikilmişdi. Gecələr küçələr elektriklə işıqlandırılırdı. Kolxozun öz univermağı, onillik məktəbi və xəstəxanası var idi. 50-ci illərin axırlarında Quba rayonunda Qudyalçay üzərində yeni körpü salınmışdı. 1958-ci ildə rayon mərkəzində televiziya yarımstansiyası işə başladı. İnsanların məişətinə paltaryuyan maşınlar, soyuducular, tozsoranlar, tikiş maşınları, elektrik çaynikləri, ütüləri geniş daxil olmağa başladı.
105
İnsanlara tibbi xidmət ilbəil yaxşılaşır, əhalinin sağlamlığının mühafizəsinə sərf edilən vəsait artır, müalicə-profilaktika müəssisələrinin şəbəkəsi genişlənirdi. 1940-1970-ci illərdə Azərbaycanda xəstəxanaların sayı 222-dən 779-a, onlardakı çarpayıların sayı 12,6 mindən 48,8 minə, ambulator-poliklinika müəssisələrinin, qadın məsləhətxanalarının sayı 1097-dən 1388-ə qədər artmışdı. 215
Azərbaycanda 3,3 min həkim olmuşdusa, 1970-ci ildə onların sayı 13,1 minə çatmışdı. Həmin müddət ərzində orta tibb işçilərinin sayı 7,5 min nəfərdən 39,7 min nəfərə qədər artmışdı. 216
Əhalinin sağlamlığının mühafizəsində sanatoriya-kurort müalicə və istirahət evləri də mühüm rol oynayırdı. Əgər 1946-cı ildə həmkarlar ittifaqlarının 38 istirahət evi və sanatoriyası var idisə, 217 1970-ci ildə onların sayı 99-a çatdı. 218
Əməkçilər Mərdəkanda, Naftalanda, Şuşada, İstisuda, Şəkidə müalicə olunur və istirahət edirdilər. Adamların maddi rifahının yaxşılaşması və səhiyyə sahəsindəki nailiyyətlər əhali arasında ölüm hadisələrinin azalmasına və təbii artımın müntəzəm artmasına kömək edirdi. İnsanların sağlamlığının möhkəmləndirilməsində, onların
əmək qabiliyyətinin saxlanılmasında bədən tərbiyəsi hərəkatı mühüm rol oynayırdı. İdman qurğuları şəbəkəsi ilbəil artır, onların sayı 1946-cı ildəki 1932-dən 1970-ci ildə 5455-yə çatmışdı. 219 İdman oyunları, yarışlar və spartakiadalar, bədən tərbiyəsi hərəkatının əhali arasında geniş yayılması böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. İlk dəfə 1949-cu ildə fabrik və zavod kollektivlərinin spartakiadası keçirilmişdi. 220
cəmiyyətləri - "Neftçi", "Spartak", "Məhsul" minlərlə oğlan və qız arasında müntəzəm idman işi aparırdılar. Beləliklə, müharibədən sonrakı illərdə həyata keçirilmiş kompleks tədbirlər nəticəsində Azərbaycanda əhalinin maddi rifahının yüksəlməsi təmin olunmuş, zəhmət adamlarının əmək və məişət şəraiti yaxşılaşmışdı.
Yüklə 5,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|