Təbii ehtiyat potensialı, ətraf mühitin mühafizəsi. Naxçıvan və Abşeronda bəslənən müvafiq qoyun cinsləri: a balbas, Qala b

Mövzu 9.

Heyvandarlıq təsərrüfatı

1. Kür - Araz ovalığında qış otlaqlarının sahəsinin azalma səbəbi:

A) Əkin sahələrinin genişlənməsi

B) Qrunt sularının səviyyəsinin aşağı düşməsi

C) Eroziyaya qarşı mübarizə tədbirlərinin həyata keçirilməsi

D) Meşə zolaqlarının salınması

E) Filiz faydalı qazıntılarının mənimsənilməsi

2. Azərbaycanın yay və qış otlaqlarının yerləşdiyi müvafiq torpaq tipləri:

A) dağ - çəmən, boz - qonur

B) dağ - çəmən, sarı

C) boz - qonur, dağ - çəmən

D) dağ - meşə, çəmən

E) dağ - yarəmsəhra, dağ - çöl

3. Azərbaycanın dağlıq rayonlarının əsas təsərrüfat sahələri:

A) Heyvandarlıq, dəmyə əkinçiliyi, arıçılıq

B) Dəmyə əkinçiliyi, arıçılıq, maralçılıq

C) Qoyunçuluq, suvarma əkinçiliyi, kartofçuluq

D) Dəmyə əkinçiliyi, bostançılıq, tərəvəzçilik

E) Arıçılıq, bostançılıq, heyvandarlıq

4. Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonunun inzibati rayonları:

A) Şamaxı, Ağsu, İsmayıllı

B) İsmayıllı, Şamaxı, Şəki

C) Şamaxı, Abşeron, Xızı

D) Qazax, İsmayıllı, Şamaxı

E) Astara, Ağsu, Göyçay

5. Gəncə alüminium zavodunun istehsal etdiyi məhsullar.

1 - Alüminium oksidi

2 - Sulfat turşusu

3 - Superfosfat

4 - Kalium gübrələri

5 - Azot gübrəsi

6 - Alüminium metalı

A) 1, 2, 4

B) 1, 3, 5

C) 1, 3, 4

D) 2, 4, 6

E) 3, 4, 5

6. Quşçuluğun əsasən iri şəhərlərin ətrafında yerləşdirilməsinin səbəbi.

A) Şəhər əhalisini ərzaqla təmin etmək

B) Quşun sənaye və ərəzaq tullantısı ilə qidalanması

C) Kənd yerlərində yem bazasının zəif olması

D) Quşçuluq elm mərkəzlərinə meyl edir.

E) Quşçuluğun heç bir xüsusi tikinti obyekti tələb etməməyi

7. Otlaqların yayıldığı inzibati rayonları müəyyən edin.

I.Qış otlaqları:

II.Yay otlaqları:

1 - Qusar

2 - Qəbələ

3 - Hacıqabul

4 - Oğuz

5 - Zərdab

6 - Kürdəmir

7- Dəvəçi

8- Qubadlı

A) I-3,5,6,II-1,2,4

B) I-1,2,4,II-3,6,7

C) I-6,7,8,II-1,2,3

D) I-1,4,8,II-3,4,5

E) I-3,4,5,II-1,4,8

8. Suvarma əkinçiliyinin daha yüksək inkişaf etdiyi ərazilər:

1 - Şirvan

2 - Alazan - Əyriçay

3 - Muğan

4 - Abşeron

5 - Qobustan

6 - Vulkan yaylası

A) 1, 3, 4

B) 2, 3, 6

C) 3, 4, 5

D) 2, 4, 6

E) 1, 2, 5

9. Hansı düzlərdə şoranlıqlar daha çox yayılmışdır.

A) Cənub - Şərqi Şirvan, Salyan, Muğan

B) Qarbağ, Mil, Arazboyu

C) Şirvan, Gəncə - Qazax, Hərami

D) Cənub - Şərqi Şirvan, Şirvan, Qarabağ

E) Samur - Dəvəçi, Mil, Gəncə - Qazax

10. Azərbaycanda becərilən texniki bitkilər.

A) çay, tütün, pambıq

B) zeytun, kətan, fındıq

C) pambıq, qəhvə , şabalıd

D) arpa, buğda, qarğıdalı

E) qarğıdalı, pambıq, kətan

11. Azərbaycanda əkin sahələri daha az olan texniki bitkilər

1 - günəbaxan

2 - tütün

3 - pambıq

4 - çay

5 - xına

6 - zəfəran

A) 1, 5, 6

B) 2, 3, 4

C) 3, 4, 5

D) 2, 4, 6

E) 1, 3, 5

12. Son illərdə Azərbaycanda hansı neft terminalı tikilmişdir:

A) Səngəçal

B) Günəşli

C) Çıraq

D) Azəri

E) Şahdəniz

13. Azərbaycanın dağlıq rayonlarının əsas təsərrüfat sahələri;

A) heyvandarlıq, dəmyə əkinçiliyi, arıçılıq

B) dəmyə əkinçiliyi, arıçılıq, pambıqçılıq

C) qoyunçuluq, suvarma əkinçiliyi, kartofçuluq

D) dəmyə əkinçiliyi, bostançılıq, tərəvəzçilik

E) arıçılıq, bostançılıq, heyvandarlıq

14. Rütubətlənmə əmsalının kiçik olduğu ərazilərdə inkişaf etdirilən əsas kənd təsərrüfatı sahələri.

A) Bostançılıq, pambıqçılıq

B) Sitrus meyvəçiliyi, çayçılıq

C) Taxılçılıq, çayçılıq

D) Ətlik - südlük heyvandarlıq, çayçılıq

E) Arıçılıq, pambıqçılıq

15. Respublikamızda irriqasiyanın zəruri olmasının səbəbi.

A) Əksər ərazilərdə rütubət çatışmazlığı

B) Çay şəbəkəsinin sıx olması

C) Mümkün buxarlanmanın az olması

D) Şoran torpaqların geniş yayılması

E) Yağıntıların çox hissəsinin yayda düşməsi.

Mövzu 10.

Sənayenin strukturu.

1. Uyğunluğu seçin:

I. Şəkər çuğunduru becərilir:

II. Tütün becərilir:

1 - Şəki - Zaqatala

2 - Aran

3 - Gəncə - Qazax

4 - Naxçıvan

5 - Lənkəran - Astara

6 - Dağlıq Şirvan

A) I-2,4,II-1,5

B) I-3,5,II-4,6

C) I-1,3,II-2,5

D) I-2,3,II-1,6

E) I-4,5,II-1,2

2. Ardıcıllığı seçin:

I.Birinci sənaye rayonu:

II. İkinci sənaye rayonu:

1- Gəncə - Qazax

2- Aran

3- Dağlıq Şirvan

4- Şəki - Zaqatala

5- Abşeron

6- Kəlbəcər-Laçın

A)I-5,II-1

B)I-6,II-2

C)I-3,II-4

D)I-1,II-6

E)I-3,II-6

3. Respublikamızın quruda ən böyük qaz yataqları:

A) Qaradağ - Qobustan, Gürgan - Zirə

B) Qaradağ - Bakı, Qaradağ - Sumqayıt

C) Qaradağ - Gəncə, Zirə - Bakı

D) Gürgan - Zirə, Qaradağ - Sumqayıt

E) Qaradağ - Bakı, Qaradağ - Qobustan

4. Azərbaycanda ilk İES:

A) Qırmızı Ulduz və Bayıl

B) Şimal, Gəncə

C) Azərbaycan, Sabunçu

D) Bayıl, Şimal

E) Qırmızı Ulduz , Gəncə

5. Azərbaycanda qara metal istehsal etmək üçün xammal yoxdur:

A) daş kömür

B) neft

C) qonur kömür

D) qaz

E) dəmir filizi

6. Azərbaycanda istilik elektrik stansiyalarının (İES) iri şəhərlərdə yerləşməsinin səbəbi:

A) Elektrik enerjisinə tələbatın çox olması

B) Böyük çayların olması

C) İxtisaslı kadrlar tələb etməsi

D) Elm tutumlu olması

E) Enerjiyə tələbatın az olması

7. Kür - Araz ovalığında payızlıq buğda və arpanın becərilməsinə imkan verən əsas şərait:

A) Qışın mülayim keçməsi

B) Rütubətliliyin yüksək olması

C) Aqroiqlim ehtiyatının az olması

D) Çoran torpaqların geniş sahə tutması

E) Qrunt sularının səthə yaxın olması

8. Azərbaycanda şəhər və kənd əhalisinin daha üstün olduğu iqtisadi rayonlar:

I.Şəhər əhalisi:

II.Kənd əhalisi:

1- Kəlbəcər – Laçın

2- Dağlıq Çirvan

3- Gəncə - Qazax

4- Yuxarı Qarabağ

5- Naxçıvan

6-Gəncə - Qazax

7- Abşeron

8-Lənkəran

9- Kəlbəcər - Laçın

A)I-6,7,II-1,2

B)I-6,9,II-3,2

C)I-7,8,II-1,3

D)I-4,5,II-2,3

E)I-1,3,II-5,8

9. Bakı, Gəncə və Sumqayıt şəhərlərində ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılması üçün görülməsi vacib olan tədbirlər:

1 – müəssisələrdə təmizləyici qurğuların qoyulması

2 – tullantısız texnologiyaların tətbiq edilməsi

3 – şəhər ətrafında su anbarlarının yaradılması

4 – sənaye tullantılarının şəhər ətrafında basdırılması

5 – kimya sənayesi müəssisələrinin sayının artırılması

A) 1. 2.

B) 2. 5.

C) 2. 4.

D) 1. 3.

E) 4. 5.

10. Gəncə - Qazax və Kəlbəcər - Laçın iqtisadi rayonlarının sərhəddində yerləşən dağ silsiləsi:

A) Murovdağ

B) Ləngəbiz dağları

C) Qarabağ silsiləsi

D) Talış dağları

E) Zəngəzur dağları

11. Aran iqtisadi rayonunun ixtisaslaşdığı təsərrüfat sahələri.

1 - Energetika

2 - Cihazqayırma

3 - Dəzgahqayırma

4 - Pambıqtəmizləmə

5 - Şərabçılıq

6 - Əlvan metallurgiya

A) 1, 2, 4

B) 2, 3, 5

C) 1, 5, 6

D) 2, 3, 6

E) 3, 4, 6

12. Rusiya ilə həmsərhəd olan Şəki - Zaqatala iqtisadi rayonunda sərhəd keçid məntəqəsinin olmamasının səbəbi.

A) Sərhəd boyunca Baş Qafqaz suayrıcı silsilənin uanması.

B) Sərhəd boyunca bolsulu Samur çayının axması

C) Ərazinin geosinklinalda yerləşməsi.

D) Ərazidə sıx meşəliyin və Vulkanik süxurların üstün olması

E) İqtisadi rayonun əhalisinin tərkibinin çox müxtəlifliyi

13. Respublikamızın İranla həmsərhəd olan iqtisadi - coğrafi rayonları müəyyən edin.

A) Kəlbəcər - Laçın, Aran, Yuxarı Qarabağ

B) Aran, Yuxarı Qarabağ, Gəncə - Qazax

C) Naxçıvan, Lənkəran - Astara, Quba - Xaçmaz

D) Şəki - Zaqatala, Aran, Naxçıvan

E) Lənkəran - Astara, Abşeron, Kəlbəcər - Laçın

14. Azərbaycanda əhalinin məşğulluq probemini həll etmək üçün inkişaf etdirilməsi məqsədəuyğun olan əmək tutumlu sənaye sahələri.

1 - Hasilat sənayesi

2 - Dəqiq maşınqayırma

3 - Toxuculuq - tikiş

4 - Yanacaq - energetika

5 - Elektrotexnika

6 - Dağ - mədən sənayesi

A) 2, 3, 5

B) 2, 4, 5

C) 1, 3, 5

D) 3, 4, 5

E) 3, 5, 6

15. Dəmir yolu, avtomobil və boru - kəmər nəqliyyatının sıx olduğu iqtisadi rayonlar



A) II, III

B) I, II

C) IV, V

D) II, V

E) I, IV

16. Xəzər dənizindən dünya okeanına çıxmaq üçün istifadə olunan obyektlər.

1 - Azov dənizi

2 - Don çayı

3 - Süveyş kanalı

4 - Dunay çayı

5 - Kerç boğazı

6 - Volqa çayı

7 - Ural çayı

8 - La - Manş boğazı

A) 1, 2, 5, 6

B) 1, 3, 5, 7

C) 3, 4, 6, 7

D) 2, 4, 6, 8

E) 2, 3, 4, 5