15 oktyabr 2014-ъц ил
http://www.amu.edu.az
3
•
Oktyabrın 2-də rəsmi açı-
lış mərasimindən sonra IV
Bakı Beynəlxalq Humanitar
Forumu plenar iclasla işini
davam etdirib.
•
AzərTAc xəbər verir ki,
sabiq dövlət başçılarının
iştirak
etdikləri
iclasın
birinci hissəsinə sədrlik
edən Azərbaycanın gənclər
və idman naziri Azad
RƏHİMOV
müstəqillik
illərində ölkəmizdə humani-
tar sahənin inkişafı ilə bağlı
həyata keçirilən tədbirlərdən
danışdı.
Nazir
bildir-
di ki, artıq Azərbaycanda
çoxmədəniyyətli dialoq plat-
forması qurulub.
Estoniyanın sabiq Preziden-
ti Arnold RÜÜTEL çıxışında
dünyada mövcud olan ekoloji
problemlərə nəzər saldı, flora
və fauna növlərinin azalması-
nın narahatlıq doğurduğunu
diqqətə çatdırdı. Son illərdə yox-
sul ölkələrin sayının çoxaldığını
deyən Estoniyanın sabiq Prezi-
denti sosial bərabərsizliyin art-
masının da ciddi problemə çev-
rildiyini qeyd etdi. Arnold Rüütel
ölkəsində ekoloji tarazlığa nail
olmaqla bağlı görülən işlərdən,
qlobal mədəni müxtəlifliyə verilən
töhfələrdən də danışdı.
***
Xorvatiyanın
keçmiş
Pre-
zidenti Stepan MESİÇ xalq-
lar arasında etimadın bərpası
məsələsindən bəhs etdi. Bildirdi
ki, beynəlxalq aləmdə baş verən
terror aktları yolverilməzdir və bu
səbəbdən etimada əsaslanan
münasibətlərin bərpası zərurətə
çevrilib. Stepan Mesiç zorakı-
lıq hallarını qətiyyətlə pislədi,
mübahisəli məsələlərin danışıq-
lar yolu ilə həllinə tərəfdar oldu-
ğunu bildirdi.
***
Latviyanın sabiq Preziden-
ti Valdis ZATLERS diqqəti
ötən Forumda müəyyən edilən
məqsədlərə nə dərəcədə nail
olunması
məsələsinə
cəlb
etdi. O, dünyadakı gərginliyin
təməlində din amilinin yox, digər
səbəblərin dayandığını söylədi,
müharibələrin sülhə hədə oldu-
ğunu dedi. Bu baxımdan qonaq
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
sülh yolu ilə həllinin tapılmasının
vacibliyini vurğuladı.
***
Litvanın keçmiş Pre-
zidenti Vitautas LAND-
SBERGİS Bakı Humani-
tar Forumunun əsasında
dayanan ideyanın sülhə
əsaslandığını
diqqətə
çatdıraraq bildirdi ki,
Azərbaycan işğal faktı ilə
üzləşsə də, sabit dövlət
qurmaq ideyalarını uğurla
nümayiş etdirir.
***
İtaliya Nazirlər Şu-
rasının sabiq sədri Enriko
LETTA
ölkələrimiz
arasında
münasibətlərin inkişaf etdiyini
dedi, Forumun əhəmiyyətindən
danışdı. Enriko Letta Avropa İtti-
faqının Cənubi Qafqaz regionu ilə
əlaqələrinə toxunaraq bildirdi ki,
Azərbaycan ilə iqtisadi və sosial
əməkdaşlıq genişləndirilməlidir.
“Biz çox şadıq ki, Azərbaycan
Avropa tərəfdaşlığında iştirak
edir”, - deyən qonaq gələn il
ölkəmizdə ilk Avropa Oyunlarının
yüksək səviyyədə keçiriləcəyinə
əminliyini ifadə etdi.
***
Küveytin İdeal Ailə Cəmiyyətinin
prezidenti ülyahəzrət Şeyxa Fari-
ha əl-Əhməd əl-Cabir əl-SABAH
böhranın
yaşandığı
bugün-
kü dünyada diqqətin ölkəmizə
yönəldiyini dedi, belə bir dövrdə
nailiyyətləri necə əldə etməyin
formulunun
Azərbaycanda
müşahidə edildiyini bildirdi.
***
Braziliya xarici işlər naziri-
nin əməkdaşlıq, mədəniyyət və
ticarətin təşviqi məsələləri üzrə
müavini Hadil Fontes da Roşa
VIANNA belə nüfuzlu Foruma
dəvətə görə minnətdarlığını bil-
dirdi. Nazir müavini Braziliyada
mədəni müxtəliflik sahəsində
görülən işlərdən danışdı, mədəni
plüralizmin hər bir ölkə üçün
əhəmiyyətini vurğuladı.
***
Meksika Birləşmiş Ştatları Se-
natının xarici əlaqələr komitəsinin
sədri Qabriela KUEVASForumda
müzakirəyə çıxarılan məsələlərin
vacibliyinə toxunaraq vurğu-
ladı ki, dünya birliyi mövcud
münaqişələrin danışıqlar yolu
ilə həllinə çalışmalı, beynəlxalq
hüququn norma və prinsipləri
təmin edilməlidir. O, xüsusilə ter-
rorçuluqla mübarizədə səylərin
birləşdirilməsinin zəruriliyini qeyd
etdi.
***
göstərib. Çəkilən yollar, açılan
xəstəxanalar, artan maaşlar,
abadlaşan şəhərlər bunun ba-
riz nümunəsidir. Azərbaycanda
neft gəlirlərindən düzgün istifadə
etmək, “qara qızıl”ı insan kapi-
talına necə çevirmək, - artıq biz
buna nail olmuşuq, - sahəsində
nadir təcrübə toplanmışdır.
Gələcəkdə bizim iqtisadiyyatı-
mız çoxşaxəli formatda inkişaf
edəcək. Bu gün biz yeni texno-
logiyalara investisiyalar qoyuruq.
Bu gün Azərbaycan artıq kos-
mik sənayeyə malik olan ölkədir,
kosmik ölkələrin klubuna daxil
edilibdir. Biz innovasiyalara, yeni
texnologiyalara, elmin inkişafına
çox böyük önəm veririk. Elmin
İnkişafı Fondu yaradılmışdır. İq-
tisadi inkişaf, sosial məsələlərin
həlli, humanitar sahəyə diqqət,
deyə bilərəm ki, son illərdə
Azərbaycanın uğurlu inkişafını
şərtləndirən əsas amillər olmuş-
dur. Hesab edirəm ki, biz iqtisa-
di sahədə öz işimizlə bölgədə
gedən regional əməkdaşlığa
da müsbət təsir göstəririk. Bir
çox hallarda nəhəng regional
layihələrin, enerji, nəqliyyat
layihələrinin
təşəbbüskarı
Azərbaycan olmuşdur və əsas
iqtisadi riskləri də öz üzərinə gö-
türmüşdür. Deyə bilərəm ki, bizim
bütün təşəbbüslərimiz, iqtisadiy-
yatla, enerji ilə, nəqliyyatla bağlı
layihələrimiz uğurla nəticələnir.
Bir dəfə də olsun uğursuzluq ol-
mamışdır və əminəm ki, olmaya-
caqdır.
Azərbaycan hazırda iqtisa-
di, siyasi cəhətdən müstəqil bir
ölkədir, müstəqil xarici siyasəti
var. Bu siyasət dünyanın əksər
ölkələri tərəfindən dəstəklənir.
Bu
sözləri
əyani
şəkildə
təsdiqləmək üçün sadəcə olaraq
demək istəyirəm ki, Azərbaycan
bir neçə il bundan əvvəl BMT
Təhlükəsizlik Şurasına üzv se-
çilmişdir. BMT Təhlükəsizlik Şu-
rası dünyanın ən mötəbər quru-
mudur və gənc müstəqil dövlət
Azərbaycan 155 ölkənin dəstəyi
ilə o mötəbər təşkilata üzv ol-
muşdur. Yəni, bu da bizim dün-
yadakı rolumuzu, müstəqil xarici
siyasətimizi əks etdirir. Çünki
dünya birliyinin böyük əksəriyyəti
bizə inanır və öz səsini verməklə
bizə dəstəyini göstərmişdir.
Hesab edirəm ki, əgər hər bir
ölkə müstəqil xarici siyasət apar-
sa, onda dünyada müharibələr
də az olar, anlaşılmazlıq da
azalar. Hər bir ölkə digər ölkəyə
hörmətlə yanaşmalıdır. Hər bir
ölkə digər ölkənin seçiminə də
hörmətlə yanaşmalıdır - həm
beynəlxalq müstəvidə, həm
dinlərarası dialoq, humanitar
sahədə. Bütün bunlar bir-biri
ilə bağlıdır. Burada əyləşən
nümayəndələr, 60-dan çox
ölkədən gələn qonaqlar müxtəlif
ölkələri təmsil edirlər, amma
biz bir yerdə yığışırıq, müzakirə
aparırıq. Çalışırıq necə yol tapaq
ki, dünyada gedən prosesləri
daha
çox
müsbət
tərəfə
istiqamətləndirək. Çünki bu gün
gedən proseslər çox narahatedi-
ci proseslərdir. Həm müsəlman
aləmində, həm Avropada radi-
kalizm, ayrı-seçkilik, irqçilik artır.
Bu meyilləri biz görürük və bunu
narahatlıqla izləyirik.
Biz burada - Bakıda bu günlər
ərzində çalışacağıq ki, bu
meyillərin qarşısını almaq üçün
hansı işlər görülməlidir. Əsas
məsələ bundan ibarətdir. Çünki
biz sivilizasiyalararası dialoq-
dan söhbət açırıq. Amma, eyni
zamanda, bəzi bəyanatlar bizi
məyus edir ki, multikulturalizm
iflasa uğradı, multikulturaliz-
min gələcəyi yoxdur. Bu, çox
təhlükəli bəyanatlardır. Qeyd
etməliyəm ki, multikulturaliz-
min müasir dünyada alternativi
yoxdur. Çünki dünya ölkələrinin
mütləq əksəriyyəti çoxmillətli
ölkələrdir. Əgər multikulturalizm
iflasa uğrayıbsa, onda bunun
alternativi nə ola bilər? Bu da
çox aydındır. Bu, ayrı-seçkilik-
dir, irqçilikdir, ksenofobiyadır,
islamofobiyadır, antisemitizmdir.
Biz bu təhlükəli meyillərə qarşı
öz səsimizi ucaltmalıyıq. Əlbəttə
ki, bunu, ilk növbədə, dövlətlər
etməlidirlər. Amma, eyni zaman-
da, dövlətlərin bu siyasətini bö-
yük dərəcədə hər bir cəmiyyətin
siyasi və ictimai-elmi elitası,
ictimai rəy müəyyən edir. Heç
bir dövlət və hökumət başçısı
ictimai rəyi nəzərə almaya, ona
məhəl qoymaya bilməz. Ona
görə hesab edirəm ki, biz birgə
səylərimizlə bu məsələləri açma-
lıyıq, danışmalıyıq. Narahatedici
məsələlər ətrafında fikirlərimizi
bildirməliyik, lazım gəldikdə irad
tutmalıyıq. Biz tərəfdaş kimi, dost
kimi bu məsələlərə öz fikrimizi
bildirməliyik. Biz Azərbaycanda
çalışırıq ki, yaşadığımız bölgədə
regional əməkdaşlıq inkişaf et-
sin, millətlərarası münasibətlər
daha da yaxşılaşsın, dinlərarası
dialoq güclənsin. Bizim imka-
nımız var. Çünki bizim keçmişi-
miz, dediyim kimi imkan verir ki,
bu məsələlərə böyük diqqətlə
yanaşaq. Biz bu məsələləri bi-
lirik. Çünki həm Azərbaycan
özü çoxmillətli, çoxkonfessi-
yalı ölkədir, həm də keçmişdə
müxtəlif dinlərin nümayəndələri
Azərbaycanda birgə yaşamış-
dır. Qeyd etdiyim kimi, biz bu
gün həm Avropa Şurasının, eyni
zamanda, İslam Əməkdaşlıq
Təşkilatının üzvü kimi bu missi-
yanı öz üzərimizə götürmüşük.
Biz istəyirik ki, daha da çox
əməkdaşlıq, qarşılıqlı anlaşma
olsun. Biz bundan sonra da öz
rolumuzu bunda görürük.
Müsəlman aləmində gedən
xoşagəlməz proseslər də bizi
çox narahat edir. Çünki biz
müsəlman aləminin bir parçası-
yıq. Bu gün müharibələr, toqquş-
malar, qanlı toqquşmalar demək
olar ki, ölkələri məhv edir. Bu, çox
ciddi prosesdir. Biz bu prosesə
təcrid edilmiş proses kimi baxa
bilmərik. Müasir dünyada biz
hamımız bir-birimizlə bağlıyıq.
Eyni zamanda, Avropa qitəsində
miqrantlara qarşı münasibətin
pisləşməsi, “multikulturalizm if-
lasa uğrayıb” kimi bəyanatların
verilməsi və ayrı-seçkiliyə meyilli
olan siyasi qüvvələrin daha da
böyük səs toplaması, əlbəttə ki,
hamımızı narahat etməlidir.
Yenə də deyirəm, bu Forumun
keçirilməsi də bu məqsədi gü-
dür. Çünki hesab edirəm ki, mü-
asir dünyada həm coğrafi, eyni
zamanda, humanitar baxımdan
Azərbaycanın nadir rolu var. Biz
Avropa ilə Asiya arasında, qədim
“İpək yolu” üzərində yerləşən bir
ölkəyik və biz Avropanı da yaxşı
anlayırıq, müsəlman ailəsinin də
bir parçasıyıq. Biz çalışırıq ki, bu
sivilizasiyalararası dialoq, huma-
nitar dialoq daha da güclü olsun,
daha da güclənsin.
Əlbəttə ki, müzakirələrdə
bu
məsələlərə
diqqət
göstəriləcəkdir. Əmənəm ki,
müzakirələr çox uğurlu keçəcək.
Dediyim sözləri təsdiq etmək
üçün qeyd etməliyəm ki, nəinki
humanitar
sahədə,
digər
sahələrdə də bir çox təşəbbüslər
hesab edirəm uğurlu olmuşdur.
İki il bundan əvvəl Azər-
baycanda Avropanın və bəlkə
də dünyanın ən mötəbər mahnı
yarışı – “Eurovision” müsabiqəsi
böyük uğurla keçirilmişdir. Bütün
qonaqlar çox razı qalmışdılar.
Gələn il birinci Avropa Oyun-
ları, - buna qeyri-rəsmi Avropa-
nın Olimpiya Oyunları deyirlər,
-Bakıda keçiriləcək. Bu da
çox əlamətdar hadisədir. Çün-
ki Avropada bu günə qədər
Olimpiada səviyyəsində yarış-
lar keçirilməmişdir. Burada da
Azərbaycan öz namizədliyini irəli
sürmüşdür və Avropanın olim-
piya ailəsi bizə böyük etimad
göstərmişdir.
2017-ci
ildə
isə
İslam
Həmrəylik Oyunları Bakıda
keçiriləcəkdir. Cəmi iki il ərzində
həm Avropa, həm İslam Oyunla-
rı Azərbaycanda keçiriləcək. Bu
da dediyim sözlərin təsdiqidir.
Bu, bizim rolumuzdur və biz
çalışırıq ki, xalqları birləşdirək.
Onu da qeyd etmək istəyirəm ki,
keçən ay bizim üçün çox önəmli
və tarixi qərar qəbul edilmişdir
- futbol üzrə Avropa çempionatı
2020-ci ildə, o cümlədən Bakı-
da keçiriləcək. Cəmi 13 şəhər -
Avropanın 13 şəhəri seçilmişdir.
Onlardan biri də Bakıdır. Yəni,
budur bugünkü Azərbaycan.
Biz Avropa ailəsinin üzvüyük,
müsəlman ailəsinin üzvüyük və
sübut edirik ki, bu, mümkün-
dür. Biri o birisini inkar etmir və
etməməlidir. Bu gün inkişafda
olan ölkəmiz göstərir ki, düşünül-
müş siyasət, cəmiyyətdə müsbət
meyillər güclü olanda böyük
uğurlara imza atmaq mümkün-
dür.
Əziz qonaqlar, mən sizi bir
daha
səmimiyyətlə
salam-
layıram. Bilirəm ki, qonaqlar
arasında ölkəmizlə tanış olan
nümayəndələr vardır. İlk dəfə
gələnlər də var. Əminəm ki,
bu Forumun keçirilməsi sizin
üçün çox maraqlı olacaq. Siz
öz dəyərli fikirlərinizi bölüşəcək,
eyni zamanda, ölkəmizlə yaxın-
dan tanış olacaqsınız.
Forumun iştirakçılarına uğurlar
arzulayıram. Sağ olun!
***
Rəsmi açılış mərasimi başa
çatdıqdan sonra Forum öz işini
plenar iclasla davam etdirib.
Bakıda IV Beynəlxalq Humanitar Forum keçirilib
Dördüncü Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu çərçivəsində plenar
iclas keçirilib