Telman orucov
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
308 qarşı nifrət nə qədər qızışdırılsa da, belə cəhdlər əbəs olur, gözlənilən effekti vermir. Ağılsız söz və çağırış Danaidlərin əcaib çəlləyində itən suya bənzəyir. Millətçiliyi həyat devizinə çevirmiş bəzi xalqların tarixi aqibəti hamıya məlumdur. Elə xalqlar da vardır ki, başqaları tərəfindən əzildiyini, təqiblərə, təhqirlərə, qırğınlara məruz qaldıqlarını iddia etməklə, özlərinin “qurban kompleksi” ilə saxta faciə qəhrəmanı qiyafəsində görünməyə çalışırlar. Bu məsələdə həm də dini fərqin mövcudluğunu və rolunu şişirdirlər. İki qonşu xalqla müharibə şəraitində yaşayan ermənilər onilliklər boyu 1915-ci ildə türklər tərəfindən öz millətindən olan 1,5 milyon nəfərin qırıldığı hay-küyünü salmaqda davam edirlər. Bu iddia altında onlar uzağa gedən planlarını həyata keçirməyə cəhd edirlər. Qərbdəki bəzi dairələr qatı millətçi erməni təbliğatına uyub, həqiqətin üzə çıxması və məsələyə birdəfəlik nöqtə qoyulması təkliflərindən ermənilərin qaçmasını görə-görə, saxta ittihamlara inanırlar. Əlbəttə, Birinci Dünya müharibəsi illərində digər faciələr sırasında Türkiyənin müharibə aparan dövlət kimi xəyanət xarakterli hərəkətlərə yol verən erməniləri kütləvi surətdə Yaxın Şərq ölkələrinə deportasiya etməsi və bu vaxt müəyyən faciəli hadisələrin baş verməsi həqiqətən də mövcud olmuşdu. Lakin bunu şişirdib milli və dini nifrətdən yaranan genosid ittihamı irəli sürmək həqiqəti inkar etməkdən başqa bir şey deyildir. Faciəni sonralar baş verən Holokost səviyyəsinə qaldırmaq məhz tarixi saxtalaşdırmaq cəhdi kimi gözə çarpır. Əslində ittihamı irəli sürənlər başlanğıcdan haqqın tərəfində olmadıqlarını anladıqlarından, müxtəlif bəhanələr altında tarixi sənədlərə nüfuz etməkdən də yayınırlar. Antantaya qarşı müttəfiqlər sırasında vuruşan Osmanlı imperiyası öz ərazi bütövlüyünə yaranan təhlükəyə dözə bilməzdi və tarixdə sonralar da təkrar olunan deportasiya əməliyyatına əl atmalı olmuşdu və bu fakt inkar edilə bilməz. Saxta ittiham isə az qala yüz ildən sonra həqiqətin üzə çıxmasına xidmət edə bilməz. Deportasiyadan dörd il sonra türk məmurlarından bir qrupu Malta adasına sürgün edilmişdi. Onların içərisində nazirlər, hərbi xadimlər və digər yüksək vəzifəli şəxslər var idi. Elə oradaca genosid şübhəsinə görə onların məhkəmə istintaqı aparıldı. Erməni millətçilərinin gözlədiklərinin tam əksinə, məhkəmə bu adamların hər birinə bəraət verdi. Malta məhkəməsi təkcə məmurlara deyil, 1915-ci il hadisələrinə görə elə bil ki, bütünlükdə Türkiyəyə bu ittihama görə bəraət verirdi. Malta məhkəməsinə Antantanın təsiri ola bilərdi, türklərin təsir göstərməsi ehtimalı isə sıfıra bərabər idi. Ona görə də “genosid” kəlməsini inadkar mantra kimi təkrar edənlərə nə qədər xoş gəlməsə də, bu saxta ağac heç vaxt bəhrə verməyəcəkdir. Saxtakarlıq meşəsinin cır və zəhərli meyvələri isə yalnız düşmənçiliyi qızışdırmağa xidmət edə bilər. Biz çətin, ziddiyyətli bir dövrdə yaşayırıq. Müsəlmanların öz ölkələrində mövcud olan saysız-hesabsız problemlərlə yanaşı, Avropada onların dini qardaş və bacılarının diskriminasiyası davam edir. Bu proses bəzi ölkələrdə daha təşviş doğuran səviyyəyə gəlib çatır. Fransada islamofobiyanın genişlənməsi elə də sadə məsələ deyildir. Bu ölkədə son prezident seçkilərində ultrasağ partiyanın namizədi Marin Le Pen 6 milyona qədər vətəndaşın səsini almışdır. Nikolya Sarkozi yenidən prezident seçilmək üçün çıxışlarında çox vaxt millətçi intonasiyalar 309 səsləndirmişdir. Millətçiliyə istiqamətlənmiş bu siyasət görəsən “İnternasional”ın yarandığı ölkə olan Fransaya nə verə bilər? Avropada müsəlmanların milli fərqə görə damğalanması həmin cəmiyyətlərə baş ucalığı gətirmir. Əgər yəhudilər koşer ərzaqlardan (Koşer qidası – qida gəbul etmək barədə yəhudi qanunlarının – kaşrutun tələblərinə cavab verən yeməkdir) maneəsiz istifadə edirlərsə, müsəlmanların halal qida maddələri niyə qısqanclıq yaratmalıdır? Yaxud, multimədəniyyətə hücumlar formalaşmış cəmiyyəti dağıtmaq məqsədini güdürsə, millətçiliyi şiddətləndirməyə nəyə görə rəvac verilməlidir? Hər bir din və xalq öz prioritetlərinə malikdir və heç kəs bundan imtina etmək istəmir. Lakin bu prioritetlər xalqlar arasında ayrı-seçkilik, nifrət, nifaq ruhu yaymamalıdır, yaxud həmin həddə çatdıqda dayanmalıdır. İnsanlar dini və millətçi ekstremizmə meyl etməkdənsə, müsbət vətəndaş və fəal həyat mövqeyinə hazırlaşmalı, öz ətrafındakıların xeyrinə səmimi və təmənnasız xidməti özləri üçün ali dəyərə çevirməlidirlər. Bu, heç şübhəsiz, digər dini və etik prioritetləri üstələməyə qadir ola bilər. İslam ölkələrinin bəzilərinin özündə də təriqət ayrı-seçkiliyi ciddi problem olaraq qalır və bu, dövlətlərin parçalanması təhlükəsini yaradır. Təəssüf ki, ruhanilər bu prosesdə hansısa bir tərəfə keçməklə, həmin ayrı-seçkiliyin böyüməsinə şərait yaradırlar. Ümumiyyətlə, müsəlman din xadimlərinin bir hissəsi öz mövqelərinə, ona görə də xalqa müraciət etmək imkanına malik olmadıqlarından, bəzən hakimiyyətin vintciyi kimi yaramayan bir rolu oynamaq yoluna düşürlər. Vinti icad edə Arximedi də qınamaq düzgün olmazdı, axı o, həmin detalın gələcəkdə belə nümunəsinin yaranacağını heç ağlına da gətirməzdi. Onlar insan haqlarının pozulmasına biganə qalırlar. Təəssüf ki, bəzi ruhanilər intellektləri ilə seçilmirlər, dar düşüncə tərzinə malik olurlar, islamın ali həqiqətlərini kütlələrə çatdıra bilmirlər, söhbətlərində bəzən cəhalətə yuvarlanırlar. Ümumiyyətlə, müsəlman din xadimlərinin bir çoxu onlar üçün vacib olan nitq mədəniyyəti ilə, polemika bacarığı ilə öyünə bilməzlər. Bu isə islamı tənqid edənlərin dəyirmanına su tökür, daxildəki bayağı ittihamçılar da çox asanlıqla populyarlıq qazanırlar. Axı kütləyə cahillik dərsi vermək praktikası arxada qalmışdır. Din xadiminin hər bir sözü, moizəsi islamın ali dəyərlərinə söykənməli, yüksək qiymətə layiq olmalıdır. Dini hörmətdən salan bayağı danışıqlar isə aradan götürülməlidir. İslam özünün təməl prinsiplərini əsas tutaraq hər cür maneə hədlərini dəf etməklə dünyanın hər yerində tədricən irəliləyir. Hətta islamofobiya adeptləri haray qaldırırlar ki, islam Avropaya ozünün güclü basqınını dəvam etdirir. Lakin bu məğrurluq hissi yaratmamalıdır, başqa dinlərə münasibətdə tolerantlıq saxlanmalı və inkişaf etdirilməlidir. Həm də, din ona sitayiş edənlərə məhəbbət və qayğı ilə yanaşmalıdır. İslam yarandığı vaxt iki şəhərin hüdudları daxilində də tam etiraf edilməyəndə belə, Məhəmməd peyğəmbər o dövrün üç boyuk dövlətinin başcısının yanına qasid göndərdi ki, nə gədər gec deyil onlar könüllü olaraq bu dini gəbul etsinlər. Bu tələbi isteza ilə qarşılayan da, ona zahiri hörmət ifadəsi göstərən də oldu. Zaman isə peyğəmbərin gəribə uzaqgörənliyini bütünlüklə təsdiq etdi. Həmin Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|