Tema: Gáptiń ekinshi dárejeli aǵzaları

Kerekli sózler: jaqsı, kóp, búgingi,ananıń, balanıń.
4-tapsırma: 414-shınıǵıw. Oqıń teksttegi anıqlawıshlardı tabıń. Qanday sorawlarǵa juwap beretuǵınlıǵın anıqlań. Tekstti slayd járdeminde oqıwshılarǵa korsetemen, oqıwshılar aq qaǵazǵa anıqlawıshlardı terip jazıwı kerek.Qaysı topar kóp sóz jazatuǵinlıgın anıqlap, xoshametlew kartochkası beriledi hám durıs juwap qutıshasına salınıp ball toplaydı.
Bilip alıń!
Medicinada skolioz degen kesellik bar.Bul ósip baratırǵan jas bala organizminde rawajlanadı, sonlıqtan balalar keselligi dep ataladı.
Bul kesellik qyaqtan payda boladı?
Eger bala júdá awır zat kóterse, uzaq waqıt bir qálipte televizor kórse, kompyuter aldında kóp waqıt otırsa, 3-5 saat dawamında nadurıs otırsa, jatıp kitap oqısa, júdá jumsaq tósek penen kópshikte jatsa, az háreket islese skolioz benen nawqaslanadı.
Skolioz- omırtqa baǵanasınıń qaptalǵa qıysayıw keselligi.
Awırmastan burın awırıwdıń aldın alıń, balalar!
Pısıqlawısh Jay ,qospa hám keńeytilgen pısıqlawısh
Is-háreketti orın,waqıt,sın –muǵdar dáreje,sebep-maqset hám basqa mánilerde sıpatlaytuǵın ekinshi dárejeli aǵza pısıqlawısh delinedi.Pısıqlawıshlar qayda?qayerde?qashan?qalay?qáytip?qansha? Degen sorawlarǵa juwap beredi.
Pısıqlawıshlar tómendegi belgilerge iye boladı:

1. 
   Is-hárekettiń isleniwindegi hár túrli ráwishliksorawlarǵa juwap beredi.
   

2.Ráwishlik mánidegi sorawlarǵa juwap beredi.
3.Ráwish hal feyil,qıya seplik qosımtalı hám tirkewishlik atlıq hám basqa sózlerden boladı.
4.Ózi qatnaslı sóz benen jupkerlesiw hám basqarıw usılında baylanısadı.
5. Bayanlawıshtan uzaqlasıp,gáptiń basında kelgende bayanlawısh penen sintaksislik baylanısı kúshsizlenedi.
Pısıqlawıshlar dúzilisine qaray Jay ,qospa hám keńeytilgen pısıqlawısh bolıp úshke bólinedi.
Jay pısıqlawısh dara sózlerden boladı.Jay pısıqlawıshlar jup sóz hám dara sózlerge tirkewishlerdiń dizbeklesip keliwinen boladı. OMısalı : Ol Taxtakópirde tuwılıp ósken. Quyash kem-kemnen qızara basladı.
Qospa pısıqlawısh Qospa sóz yamasa gáp aǵzalarına bólinbeytuǵın sózlerdiń dizbeginen bolǵan pısıqlawısh qospa pısıqlawısh delinedi.Dara sózlerge atawısh tirkewish dizbeklesiwinen qospa pısıqlawısh jasaladı.Mısalı: Bul jerde de qarawıl bar edi.Kóz jeter jerde kók suwdan basqa hesh nárse kórinbeydi.
Keńeytilgen pısıqlawısh . Hal feyil,kelbetlik feyil,atawısh feyilleriniń basqarıwındaǵı toplamlardan bolǵan pısıqlawıshqa keńeytilgen pısıqlawısh delinedi. Olar bir gramm da paxtanı atızǵa qaldırmastan mámleketke jıynap tapsırdı. Asqar Oraldıń bas iyzewinen soń Baymanǵa qaradı.
Gáptiń mazmunına qaray túrleri