Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti iqtisodiyot kafedrasi

Mustaqil ishlash uchun nazorat savollari 
1.
Talab qonunini tushuntiring. Talabga qanday omillar ta‘sir qiladi? Bu 
omillardan har biri o‘zgarsa, talab egri chizig‘ida qanday o‘zgarish ro‘y beradi? 
2.
Taklif qonunini tushuntiring. Taklifga qanday omillar ta‘sir qiladi? Bu 
omillardan har biri o‘zgarsa, talab egri chizig‘ida qanday o‘zgarish ro‘y beradi? 
3. Talab va taklifning quyidagi o‘zgarishlarining har biri raqobatli bozorda 
muvozanatli narx va mahsulotlarning muvozanatli miqdoriga qanday ta‘sir 
ko‘rsatadi?
 
23
McConnell, Brue. Economics: principles, problems and policies. 20th edition. America, New York: McGraw-Hill, 2014. page 
57-58 

---

31 
3-MAVZU. ISTE‘MOLCHILAR TANLOVI NAZARIYASI. ISHLAB 
CHIQARISH VA XARAJATLAR. 
Reja: 
1.
Iste‘molchi xatti-harakati nazariyasi 
2.
Naflilik funksiyasi va uni maksimallashtirish qoidasi 
3.
Befarqlik egri chizig‘i va uning o‘zgarishi 
4.
Ishlab chiqarish xarajatlari tushunchasi va uning tarkibi 
5.
Qisqa muddatli va uzoq muddatli davrlarda ishlab chiqarish xarajatlarining 
o‘zgarish tamoyillari 
6.
Foydaning mazmuni. Foyda normasi va massasi 
1. Iste‘molchi xatti-harakati nazariyasi 
Hozirda iqtisodiyot nazariyasiga oid ko‘plab darslik va o‘quv qo‘llanmalarda 
bozor talabining shakllanishi va namoyon bo‘lishini iste‘molchining xatti-harakati 
orqali tushuntirishga harakat qilinmoqda. Bunda oldindan g‘arb adabiyotlarida 
mavjud bo‘lib kelgan turli nazariyalardan foydalanib, iste‘molchi hatti-harakati 
nazariyasi alohida yo‘nalish sifatida bayon etilmoqda
24
. Talabalarni mazkur 
nazariyaning mohiyati bilan tanishtirish maqsadida uning asosiy tushunchalarini 
ko‘rib chiqamiz.
Iste‘molchining bozordagi xatti-harakati so‘nggi qo‘shilgan naflilik nazariyasi 
hamda iste‘molchi tanlovi nazariyasi orqali izohlanadi. Co‘nggi qo‘shilgan naflilik 
nazariyasining mazmuni bilan IV bobda batafsil tanishib chiqqan edik. Bu nazariya 
yordamida iste‘molchining manfaati nuqtai nazaridan uning afzal ko‘rishi qoidalari 
bayon etiladi. Agar naflilikka iste‘molchi o‘lchami bilan qaralsa, u iste‘molchining 
biron-bir ne‘matni iste‘mol qilishidan olinadigan qoniqishni anglatadi.