Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti iqtisodiyot kafedrasi

kiritiladi. Boshqacha aytganda YAIM o‘z ichiga yil davomidagi zaxiralar va 
ehtiyotlar barcha o‘sishining bozor qiymatini oladi. Zaxiralarning bu o‘sishi 
YAIMga joriy ishlab chiqarish hajmi ko‘rsatkichi sifatida qo‘shiladi. 
Zaxiralar kamayganda, bu kamayish YAIM hajmidan chiqarilishi zarur. 
Zaxiralarning kamayishi yil davomida milliy iqtisodiyotda ishlab shiqarilgandan 
ko‘rroq mahsulot sotilganligini bildiradi. Boshqasha aytganda jamiyat mazkur 
yilda ishlab shiqarilgan barsha mahsulotni va bunga qo‘shimsha oldingi yillardan 
qolgan zaxiralarning bir qismini iste‘mol qilgan bo‘ladi. 
Milliy hisoblar tizimida YAIMni hisoblashda yalpi, xususiy va ishki 
investitsiyalar tushunchasidan foydalaniladi. 
Xususiy va ichki investitsiyalar
mos 
ravishda xususiy va milliy kompaniyalar amalga oshiradigan investitsion sarflarni 
bildiradi. 
YAlpi investitsiyalar
o‘z ishiga joriy yilda ishlab chiqarish jarayonida 
iste‘mol qilingan mashina, uskuna va qurilmalarning o‘rnini qoplash ushun 
mo‘ljallangan barsha investitsion tovarlar ishlab chiqarishni, hamda iqtisodiyotda 
kapital qo‘yilmalar hajmiga har qanday sof qo‘shimshalarni oladi. Yalpi 
52
McConnell, Campbell R. Economics : principles, problems, and policies 17th ed. 2008 page 135 

---

82 
investitsiyalar mohiyatiga ko‘ra iste‘mol qilingan asosiy kapitalni qoplash 
summasi va investitsiyalarning o‘sgan qismidan iborat bo‘ladi. Boshqa tomondan 
sof xususiy ichki investitsiyalar
tushunchasi joriy yil davomida qo‘shilgan 
investitsion tovarlar summasini tavsiflash ushun ishlatiladi.
Davlat sarflari
– bu mahsulotlar va iqtisodiy resurslarni, xususan ishchi 
kushini sotib olishga davlatning (boshqaruvning quyi va mahalliy organlari 
bilan birga) qilgan barsha sarflarini o‘z ishiga oladi.