5
окружающей среды в нефтеперерабатывающей
промышленности. Москва. Изд-во «Химия», 1980,
176 с.
2.
Давыдова
С.Л.,
Тепляков
В.В.
Д13
Экологические проблемы нефтепереработке: Учеб.
пособие. – М.: РУДН, 2010 г. – 175 с.
3.
И.П. Кирпатовский Охрана природы. Справочник
для
работников
нефтеперерабатывающей
и
нефтехимической промышленности. Москва, Изд-во
«Химия», 1980, 376 с.
4.
Экология производства, научно-практический
жур. 2005-2015гг.
Mövzu №2. Neft hasilatı və emalı sənayesində elmi
texniki inkişafın əsas istiqamətləri və ekoloji optimal
vəziyyətinin seçilməsi
Qisa icmalı: Neft hasilatı, emalı sənaye müəssisələ-
rində mövcud olan və ekoloji problemlərin yaran-
masına səbəb olan texnoloji proseslərin ekoloji cəhətdən
effektli aparılmasına görə aşağıda qeyd olunan elmi-
texniki inkişafın əsas istiqamətləri işlər-tədbirlər daim
olaraq həyata keçirilir.
Neftin ilkin hasilatından başlayaraq emalı üzrə
istehsalat sahələrində texnoloji prosesləri həyata keçirən
texnoloji qurğuların və texnoloji ava-danlıqların
modernləşdirilməsi, təkmilləşdirilməsi;
Xammal neftin sudan, mexaniki qarışıqlardan
təmizlənməsi və neft emalı üzrə iqtisadi və ekoloji
cəhətdən yüksək tələblərə cavab verən yeni texnologiya
proseslərinin tətbiq olunması;
Neft emalı proseslərinin aparılması zamanı optimal
texnoloji şəraitin təmin edilməsi və “itki normaları”nın
maksimum halda minimuma endirilməsi;
Neft hasilatı və emalı proseslərinin aparılması üçün
tələb olunan enerji daşıyıcılarını (elektrik enerjisi, su, su
buxarı, yanacağın-duru yanacaq və təbii qazın) səmərəli
istifadə olunmasının təmin olunması;
Emal üçün qəbul edilən neftin dərindən
sudan,mexaniki qarışıqlardan, duzlardan
təmizlənməsinin aparılması;
Neftin ilkin emalında və həmçinin neft məhsullarının
sonrakı emal mərhələlərindən alınan istehsalat
tullantılarının təmizlənilməsi və istifadə olunma
texnologiyalarının ekoloji effektli olaraq
yeniləşdirilməsinin tətbiq edilməsi;
İstifadə olunması mümkün olmayan istehsalat
tullantılarının saxlanılması, zərərsizləşdirilməsi,
utilizasiyası üzrə yeni üsullardan istifadə olunması
Korroziyaya qarşı yeni inhibitor maddələrindən və
həmçinin neft emulsiyasının dərindən parçalanması
üçün yeni demulqator maddələrindən istifadə olunması;
İstehsalat tullantı sularının təmizlənilməsini həyata
mühazirə
2
25.09.
2015
6
keçirən təmizləyici qurğuların modernləşdirilməsi,
yeniləşdirilməsi və yeni təmizləmə texnologiyalardan
istifadə olunması;
Su ilə soyudulma aparatlarının yerinə hava ilə
soyudulma aparatlarından maksimum halda istifadə
olunması;
Toz və qaztutucu blokların yeniləşdirilməsi və yeni
texnoloji üsullardan istifadə olunması;
Texnoloji sobaların yanacaq yanma sistemlərinin
yeniləşdirilməsinin aparılması;
Texnoloji proseslərin aparılması zamanı ekoloji
problemləri yaratmayan ekoloji təmiz neft
məhsullarının alınması;
Sənaye müəssisələrində təkrar dövri su siste-minin
təkmilləşdirilməsi və modernləşdirilməsi;
Neft emalı dərinliyinin aparılması hesabına ekoloji
və iqtisadi effektivliyin yüksəldilməsi;
Müəssisələrin fiziki-kimyəvi köhnəlmiş qurğula-rın
istismardan çıxarılması.
Neft hasilatı və emalı sənayesində yuxarıda qeyd olunan
işlərin həyata keçirilməsi ilk növbədə elmi texniki
inkişafın əsas proqramına uyğun olaraq həyata keçirilir.
Məhz buna görə də neft hasilatı və emalı sənayesində
ekoloji problemlərin maksimum-dan minimuma
endirilməsi və ekoloji optimal variantların seçilməsi
elmi texniki inkişafın əsas proqramına–planlarına əsasən
həyata keçirilir. Məhz buna görə də mövcud olan və
layihələndirilən obyektlərdən ekoloji problemlərin
qarşısının alın-ması və həmçinin baş verə biləcək
yanğın, partlayış və ekoloji təhlükəsizliyin aradan
qaldırılması üçün elmi texniki inkişafın əsas
istiqamətlərindən biri də istehsalatın avtomatik olaraq
aparılmasının və eko-loji nəzarətin təşkil edilməsi üçün
avtomatlaşırıl-manın təkmilləşdirilməsi və tətbiq
olunmasıdır.
Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və lazımi
səhifələr göstərilməklə):
1.
А.П. Шицкова, Ю.В. Новиков и др., Охрана
окружающей среды в нефтеперерабатываю-щей
промышленности. Москва. Изд-во «Химия», 1980,
176 с.
2.
Давыдова
С.Л.,
Тепляков
В.В.
Д13
Экологические проблемы нефтепереработке: Учеб.
пособие. – М.: РУДН, 2010 г. – 175 с.
3.
И.П. Кирпатовский Охрана природы. Справочник
для
работников
нефтеперерабаты-вающей
и
нефтехимической промышленности. Москва, Изд-во
«Химия», 1980, 376 с.
4.
Экология производства, научно-практический
жур. 2005-2015гг.