tam ciddi
75
USTAD
dərgisi \ Fevral 2016
74
USTAD
dərgisi \ Fevral 2016
dostu olan Əlfağa.
– Ay oğul, bizim uşaq kitab yazıpdı,
gəlmişük onu çıxardağ, – ağsaqqallığı
Qənbərin atası öhdəsinə götürüb söhbətə
giriş verdi.
– Nağayarağ e, uşağdı dayna, həvəsdi
vaxtlarıdı, – şairin anası xeyli qəmgin notlarla
zarıdı.
– Şşşş, – Qənbər yəqin ki, “şeir”
deyəcəkdi.
Amma mobil telefonuma gələn zəngdən
sonra sözünü ağzında çeynəyib uddu. Zəng
vuran yenə də Qədir idi. Cavab verməyib,
məşğul olduğumu bidirməkçün qırmızı
düyməni basdım. Səssiz rejimə keçirməyə
macal tapmamış mesaj gəldi:
– Qardaş, kitabın adını tapdım! “Qədrimi
bilməsən də, məni heç ha vaxt unuda
bilməyəcəksən”. Necədi? Amma deyəsən,
bir az uzundu... (((((
Qədir bu müdhiş mesajının sonunda
səksən səkkiz dənə mötərizə qoymuşdu.
Çox yox, cəmi səksən üç dənəsini ixtisar
elədim ki, oxuyub əldən düşməyəsiz. Çünki,
hələ söhbətimin canı qabaqdadı. Amma
onu da deyim ki, özümdən asılı olmadan ha
düşündüm görəsən Qədir zəngin ardınca
dərhal bu mesajı hansı ara vaxt eləyib yazdı,
ağlıma bir şey gəlmədi. Yəqin yaramaz, bu
telefonundan götürmək mümkün oldu. Email
ünvanıma gələn “Qənbər Qulu” adlı faylı
açdım.
– Bunlar şeir deyil axı, – səbrimi basıb
dəqiqləşdirməyə çalışdım.
– Hə, məllim, şeirlər axırdadı. Kitabın
əvvəli massonlar haqqında araşdırma
yazılarımdı.
– Harda araşdırmısınız?
– Ququlda. Deyim, saytı yaz da, ora,
çıxacaq hamısı.
Bunu deyib cibindən bir pitik çıxartdı:
– Deməli, az, nöqtə, wikipedia, nöqtə,
org.
Təxminən iki saat sonra Qənbər Qulugili
ellikcə ram və mürəxxəs etməyə müvəffəq
oldum. Xoşbəxt idim. Saata baxdım –
axşamüstü altı olacaqdı. Səhər açılandan
stolumun üstündə pərən-pərən düşmüş çapa
hazırlanan kitabın vərəqlərini sahmana salıb
otağın havasının dəyişməsi üçün pəncərəni
açıb, böyük ümidlərlə təzədən yerimə
çökdüm.
Mən deyim iyirmi dəqiqə, siz deyin yarım
saat. Bundan artıq zaman keçməmişdi. Bir
nəfər ədəb-ərkanla qapını döydü. “Gəlin”,
– dedim. Deyəsən, eşitmədi. Özüm də
fikirli olduğum üçün düşündüm ki, ola bilsin
qulağıma səs gəlib. Amma çox keçmədi, kim
idisə, təzədən taqqıldatmağa başladı. Ancaq
dəfə zənginə cavab verməyəcəyimi bilib
mesajı qabaqcadan yazıb hazırlayıbmış.
– Vayfayın parolunu deyə bilərsiz, məllim?
– Qənbərin nagüman səsi eşidildi.
– Əzbər bilmirəm. Nə üçün lazımdı? – lap
məəttəl qalmışdım.
– Şeirlərimi telefona yazmışam.
Göndərim emayıl poşdanıza.
Əməkdaşlarımızın uzun sürən
mücadiləsindən sonra şeirləri Qənbərin
tam ciddi
75
USTAD
dərgisi \ Fevral 2016
74
USTAD
dərgisi \ Fevral 2016
bu dəfə bir az əsəbi olduğunu hiss elədim.
“Gəlin, gəlin” – az qala qışqırdım.
– Salam-əleyküm. Qərib müəllim sizsüz?
Adam o qədər həyəcanlı görünürdü ki,
daha cəld cavab verə bilməm üçün başımın
işarəsi ilə “hə” dedim. Qəfil də anladım ki,
sözlə cavab versəydim, daha tez olardı. Lap
başımı itirmişdim.
– Sizinlə danışmaq istəyən var, – bunu
deyib öz mobil telefonunu mənə sarı uzatdı.
– Məllim, professor Xudu Fərəcovun
köməkçisi ...
Zəng edən adamın təqdimatının əvvəlini
eşidəndən sonra qulağımda ansızın küy
peyda oldu.
– Alo, alo, məllim ordasız?
– Bəli, buyurun, – handan-hana özümə
gəlib cavab verdim.
– Sürücüm indi sizə bir dividi verəcək.
Ordakı kitabdan altmış min dənə çap edərsiz.
Bir həftəyə lazımdı.
Tirajı eşidəndən sonra bayaqkı küy bu
P.S. Səkkiz-on il əvvəl, rəhmətlik
direktorumuz həmişə məni görəndə
“ŞİR kimi oğlansan, bu işlərin
öhdəsindən ancaq sən gələrsən”
– deyəndə hələ duza getdiyimi,
günlərin birində belə “şair”lə, belə
“ədəbiyyatçı” ilə, belə “araşdırmaçı
müəllif”lə işləyəcəyimi hardan
biləydim? İndi yorğun, amma daha
çox usanmış, yumağa dönmüş
halımla güzgünün qabağına keçəndə
gördüm ki, bir naŞİRin mənə baxır...
dəfə şəklini dəyişib titrəşim halına keçdi.
Sonra da qulağımdan ötürülərək bütün
bədənimə yayıldı. Sürücü diski stolumun
üstünə qoyub heç nə demədən getdi.
Yarım saat sonra özümə gəlib orda
yazılanlara nəzər salmağa çalışdım. Mətn
professor Xudu Fərəcovun on səkkiz
səhifəlik giriş sözü ilə başlayırdı. Nəğməkar
şair Dildar Hüseynin ədəbiyyatımızın,
poeziyamızın inkişafı və rəngarəng televiziya
verilişlərindəki fəaliyyəti, şəxsiyyəti haqqında
ağızdolusu tərifdən ibarət idi. Hə, hamınızın
tanıdığı “Taxta-şalban Dildar”ı deyirəm.
Keçmiş-davamedici zamanda Dildar
Hüseyni, qeyri-qəti gələcək zamandasa Xudu
Fərəcovu tanıdığıma, bu səhər ona haqq
qazandırdığıma görə it peşmanı olmuşdum.
Və yəqin ki, axşam evə qayıdandan sonra
da, sabah da bugünkü peşmançılıqdan doğan
təəssüf hissim məni tərk etməyəcəkdi...
canlı yaddaş
77
USTAD
dərgisi \ Fevral 2016
76
USTAD
dərgisi \ Fevral 2016
Y
azıçıların hər birinə həm də
yaşayan tarix, müəyyən dövrün
ədəbi mühitini, hadisələrini,
gizlinlərini xatirələrində, ruhunda gəzdirən
“canlı yaddaş” kimi yanaşmaq lazımdır.
Məsələn, mən təəssüf edirəm ki, birbaşa
Azərbaycan tarixini əks etdirən, onun
qoynunda döyünən ürək deyilsə də, hər
halda çox əhəmiyyətli bir “orqan” olan ədəbi
muhitdə baş verənlər haqqında hər zaman
yazılmır, danışılmır. Və ya danışılanda da
hadisələrə çox subyektiv rakursdan baxılır.
Halbuki ədəbiyyata dəqiq dəyər vermək
üçün mühiti, zamanı, prosesi, baş verən
hadisələri, onların yaradıcı insana təsirini,
məcburiyyətləri, məhdudiyyətləri və s. bilmək
çox vacibdir. Bu olmadıqda ortaya mütləq
yanlış nəticələr çıxacaq. Kimsə qınanacaq,
kimsə ittiham ediləcək... Halbuki hər ədəbi
fakta (əsərə də həmçinin!) mütləq olaraq
onun öz zamanı və mühiti kontekstində
yanaşmaq lazımdır.
O ki qaldı subyektivliyə, əslində, bundan
da çox narahat olmaq lazım deyil. Çünki
həqiqət hıqiqətdir. Hətta bir çox subyektiv
yanaşmaları üst-üstə gətirdikdə belə, o
mütləq ortaya çıxacaq.
Vidadi Babanlı ilə görüşümüzün əslində,
bir çox səbəbi vardı. Həm evində xəstə yatan
yazıçıya baş çəkmək, həm yaradıcılıq və
ədəbiyyat haqda danışmaq (onun özü üçün
də bunun xoş olacağına əmindik), həm də
ötənlərə qayıtmaq...
Hal-əhval tutduqdan sonra istər-istəməz
bu yaxınlarda həyat yoldaşını itirən yazıçının
kiminlə yaşadığını, qulluğunda kimin
durduğunu, baş çəkənlərinin olub-olmadığını
soruşuruq.
– Uşaqlar hamısı işdə olurlar, axşamlar
yığışırlar evə. Amma bir nəfər köməkçi
var. O durur qulluğumda da. Baş çəkənlərə
gəlincə, sağ olsunlar, yoldaşım rəhmətə
gedəndə gəlmişdilər. Anarın köməkçisi Rauf
gəlmişdi, “Litfondun” (Ədəbiyyat fondu)
yardımını da gətirmişdi – min manat. Özü
isə zəng eləmişdi, gələ bilməmişdi. Fikrət də
xəstə idi, o da zəng eləmişdi. Başqa elə bir
gələn olmayıb. Bilirsiniz, dostlarımın çoxu
vəfat edib. Bu birilər də belə də... Hərdən
jurnalistlər axtarıb yada salırlar, sağ olsunlar.
– Kiminlə yaxın dost idiniz, Vidadi
müəllim?
– Yazıçılardan İsmayıl Şıxlı ilə, İsa
Muğanna ilə... O həm də mənim dayım oğlu
idi. Qabillə, Nəbi Xəzri ilə də yaxın idik...
Hamısı dünyasını dəyişib...
VİDADİ
BABANLI
“Mən sovet
dövrünün
yazıçısıyam!”
Dostları ilə paylaş: |