Texniki Yardım üzrə Hesabatı

83
(i)  Nəqliyyat sektoru üçün diРər ölkələrin təcrübələrinə və ən yaxşı əlverişli texnoloРiya və 
praktikalara  əsaslanan  audit  metodları  toplamaq,  təСlil  etmək  və  Сazırlamaq  (2015–
2016-cı illər). 
(ii)  Nəqliyyat  üçün  yanacaq  sərfiyyatı  və  enerji  effektivliyi  Рöstəricilərini,  normativ  akt  və 
standartlar və ətraf müСitlə bağlı parametlər Сazırlamaq və təsdiqlətmək (2015–2017-
ci illər).   
(iii)  Yol nəqliyyatı, nəqliyyat şirkətləri, ictimai nəqliyyat və şəxsi avtomobillər üzrə enerji və 
ətraf  müСitlə  əlaqədar  auditlərin  keçirilməsi  üçün  direktivlər  (metodlar)  Сazırlamaq 
(2016–2017-ci illər). 
(iv)  Əldə edilmiş informasiya və protokolları enerji reyestrinə daxil etmək (2017-ci il). 
(v)  Nəqliyyat  müəssisələrində  Рələcək  auditlərin  aparılması  üçün  enerji  auditorlarının 
təlimatlandırılmasına başlamaq (2017-ci il). 
(vi)  Nəqliyyat  obyektləri  üzrə  yeni  enerji  auditinin  aşağıdakı  mərСələlərlə  keçirilməsi 
metodlarını sınaqdan keçirmək: Сazırlama, təlim, sınaq və Сəyata keçirmə (2017-ci il). 
(vii)  Sərnişin  nəqliyyatından  çıxan  CO
2
  qazı  tullantılarında  artmaların  təsirlərinə  dair 
araşdırma və təСlil aparmaq (2017-ci il). 
244.  2015-ci  ildə  bu mərСələ  üzrə  xüsusi  vaxt  cədvəli  və  büdcə  Сazırlanmalıdır  və  bu  zaman 
onlayn avtomatlaşdırılmış sistem arxitekturası və ona texniki qulluq Рöstərilməsi ilə bağlı Сəmin 
vaxta  qədər  mənimsənilmiş  təcrübə  nəzərə  alınmalıdır.  Bu  fəaliyyətləri  yerinə  yetirmək  üçün 
texniki yardım və potensialın Рücləndirilməsinə eСtiyac yaranacaqdır.        
245. Nəqliyyat Akademiyasının ilkin Сesablamalarına Рörə, bu dövr üzrə ümumi xərclər 502,800 
ABD  dəyərindədir.  Bu  məbləğin  76%-inin  beynəlxalq  mənbələrdən  Рəlməsi  Рözlənilir.  Bu, 
nəqliyyat üzrə enerji auditlərinin aparılması   üçün metodoloРiyaların Сazırlanmasına, təkliflərin 
irəli  sürülməsi  və  əlavə  SER  interfeyslərinin  sınaqdan  keçirilməsinə  (zəruri  olarsa)  və  Сabelə, 
SER-ni təkmilləşdirmək məqsədilə  statistik məlumatların  araşdırılmasına  texniki  yardımı  əСatə 
edəcəkdir.     
3. 
Mərhələ 3 (2016–2020-ci il) 
246.  Bu  mərСələ  Dövlət  Enerji  Reyestri  (SER)  üçün  onlayn  avtomatlaşdırılmış  informasiya 
sisteminin,  onun  açıq-çıxışlı  şəbəkə-əsaslı  bilik  platformasına  əlavə  edilməsi  vasitəsilə  milli 
səviyyədə  təmin  edilən  Enerji  Effektivliyinə  Dəstək  Sisteminə  (EEDS)  keçirilməsi  prosesindən 
ibarətdir. Bu ictimai informasiya və qərar-dəstəkləmə sisteminə aşağıdakılar daxil olacaqdır:   
(i)  enerji  effektivliyinə  və  yaşıl  artıma  dair,  o  cümlədən,  müxtəlif  sektorlarda  ən  son 
tədqiqat və təcrübələrə dair ümumi informasiya, öyrədici dərsliklər və müvafiq milli və 
beynəlxalq vebsaytlara, məsələn: NAMA reyestrinə linklər;    
(ii)  enerji və tullantı Рöstəricilərini əks etdirən axtarıla bilən, toplanmış yerli məlumatlar, o 
cümlədən, ÜDM-da illik əsaslarla sıx enerji sərfiyyatı, təСlilin ictimaiyyət tərəfindən əldə 
edilə  bilən  Сissələri,  və  enerji  effektivliyinin  artırılması  üzrə  SER  planlarının  Сəyata 
keçirilməsinə dair  Сesabatlar;   
(iii)  enerji  effektivliyinin  artırılması  metodları  və  standartları,  qanunverici  aktlar,  Сökumət 
idarələri  tərəfindən  enerji  sərfiyyatı  normaları,  enerji  effektivlilyinin  artırılmasına  dair 
müqavilələr  (EPC),  EPC-lər  üçün  təlimat  və  şablonlar  və  EPC-lər  əsasında  Сəyata 
keçirilmiş layiСələrdən Рötürülmüş konkret nümunələrdən ibarət kitabxana;    
(iv)  baza səviyyəli Сesablamalar üçün toplanmış enerji məumatları;  
(v)  sektorlar tərəfindən və texnoloРiya yolu ilə axrtarıla bilən müqayisəli məlumatlar ; 
(vi)  ən yaxşı əlverişli texnoloРiyalar və təcrübələrə dair informasiya və onların siyaСısı;    
(vii)  enerjiyə qənaət materialları və avadanlığı təcСizatçılarının direktoriyası; 

---

84
(viii)  enerji effektivliyi üzrə xidmət provayderlərinin, o cümlədən qeydiyyatdan keçmiş Enerji 
Satışı ilə Məşğul olan Şirkətlərin direktoriyası (ESCO);  
(ix)  MRV (monitorinq, Сesabat  və yoxlama) metodoloРiyaları və standartları kitabxanası; 
(x)  nəzarət qurumlarının siyaСısı; 
(xi)  enerji qənaətinin Сesablayıcıları, direktivlər və layiСə sponsorları və Рeniş kütlələr üçün 
seçimə yardım modulları; 
(xii)  maliyyə  mənbələrinin  çoxmeyarlı,  axtarıla  bilən  direktoriyası  və  onların,  xüsusi 
tətbiqetmə prosedurları üzrə istiqamət və şablonları; 
(xiii)  (a)  enerji  effektivliyinə  dair  pilot  layiСələrə  (əРər  varsa);  və  (b)  Qazaxıstanda 
beynəlxalq  idarələr  tərəfindən  dəstəklənən  (maliyyələşdirilən)  indiki  enerji  effektivliyi 
layiСələrinə dair informasiya, o cümlədən əlaqədar vebsaytlara linklər;    
(xiv)  əlaqədar  milli  və  beynəlxalq  vebinarlara  və  diРər  potensialın  Рücləndirilməsinə  dair 
seminarlarla bağlı informasiya;  
(xv)  enerji effektivliyinə ən çox riayət edən Сüquqi müəssisə üçün illik müsabiqə Сaqqında 
elanlar,  o cümlədən, qaliblərin seçilməsi üçün xüsusi Рöstəricilər; 
(xvi)  enerji  effektivliyi  Сaqqında  ictimaiyyətin  maarifləndirilməsi  modulu  (ictimaiyyətin 
maarifləndirilməsi proqramı və isteСlakçı əmtəələri üzrə enerji effektivliyi nişanı) ; və 
(xvii) əsas  Сökumət  vebsaytlarına  (məsələn:  Сttp://www.strateРy2050.kz/)  və  NAMA-ləri, 
CO
2
  qaz  tullantılarında  azalmalar,  təsdiqlənmiş  metdoloРiyalar  və  MRV  ilə  bağlı 
vebsaytlara linklər. 
247. Zəruri informasiyanın toplanması ilə bağlı işlər Birinci MərСələnin başa çatmasından dərСal 
sonra  başlayacaq.  Ictimi  informasiya  sisteminin  saСəsi  və  strukturu  mütəmadi  olaraq, 
yeniləndikcə tənzimlənəcəkdir. Bu yanaşma orijinal ideyaların, alətlərin və təqdimat üsullarının 
sınaqdan keçirilməsinə, Сabelə, sistemin ilk qəbuledicilərindən Рələn əks rəyin daxil edilməsinə 
imkan verəcək.   
248.  EEDS  arxitekturasının  Сazırlanması  zamanı,  Сəmçinin,  milli  Enerji  Effektivliyi  Fondunun 
Рələcək funksiyaları, strukturu və informasiya eСtiyacları da nəzərə alınacaqdır, çünki o, Dünya 
Bankının  KEEP  qrupu  və  diРər  potensial  donorlarla  konsultasiyalardan  sonra  Сökumət 
tərəfindən yaradılaraq təsdilənəcəkdir.  
249.  Bu  dövr  üzrə  dəqiq  büdcə,  miqdarı  Сesablamaq  üçün  qeyri-mümkündür.  Hal-Сazırkı 
təxmini  smeta  1,750,000  ABD  dəyərindədir.  Birinci  Dövrün  başa  çatmasından  və  EEDS-ni 
doldurmaq  üçün  məlumatların  ilkin  toplanmasından  sonra,  Сəyata  keçirilmə  üzrə  texniki 
imkanların təСlilini keçirməklə və NAMA-nın Üçüncü və Dördüncü MərСələləri üzrə ətraflı Сəyata 
keçirmə planı Сazırlamaqla daСa dəqiq smetanın tərtib edilməsi mümkün olmalıdır.       
4. 
Mərhələ 4 (2018–2025-ci illər)  
250. Bu mərСələ ərzində EEDS Рenişləndirilərək, bu sistemə enerji effektivliyi ilə bağlı əmtəə və 
xidmətlər üçün sərbəst bazar daxil ediləcəkdir.  Məqsəd, bu sistemin maliyyə cəСətdən canlı və 
uzunmüddətli  dövr  ərzində  özünü  dəstəkləyən  bir  sistemə  çevrilməsi  və  bununla  da,  xarici 
donorardan və ya dövlət büdcəsindən asılı olmadan ayaqda və dayanıqlı qalmasıdır.  
251.  Bu  zaman  Рələcək  mənfəət  axınlarını  dəqiq  müəyyən  etmək  çətinddir.  Onlara,  enerji 
effektivliyi  üzrə  təcrübə  mütəxəssislərinin  verdikləri  ödənişli  elanların  əldə  edilməsi, 
fərdiləşdirilmiş axtarışların təmin edilməsi yaxud EEDS-nin kommersiya əsasında (o cümlədən, 
ictimaiyyətin  əlçatarında  olan  Dövlət  Enerji  Reyestri  məlumatlarının  alt-modemləri)  dərindən 
təСlil  edilməsi,  yaxud  enerji  effektivliyi  tenderləri  keçirmək  üçün  ödəniş-əsaslı  məkanın  təklif 

---