Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

- ishlab chiqarish vositalari marketingi;
- iste’m ol tovariari marketingi;
- xizm at k o ’rsatish marketingi singari turlarini k o ’rsatish m um kin.
H ar birining faoliyatida um um iy tam oyillar va vazifalar saqlanib qoladi,
a m m o bu y o ’nalishlam ing har biri o ’ziga xos tom onlari bilan ajralib turadi.
Ishlab chiqarish vositalari marketingi birinchi navbatda ishlab chiqarish
talablarini hisobga olishga asoslanadi. Shu sababli maqsadga m uvofiqlik,
m aqbullik, q a t’iy uyg’unlik eng birinchi o ’rinda turadi.
Is te ’m ol tovariari m arketingi xilm a xil talab va didga ega b o ’lgan
iste’m o lch ila m in g keng doiralari bilan b o g ’liq.
Bu sohada iste’m o lc h i fe ’l atvorining tub m ohiyatini o ’rganishga katta
e ’tibor beriladi. X ususan iste’m olchilam i guruhlash, reklama, m ahsulot
sotishni uyushtirish, bulam ing barchasi iste’m ol tovariari bozorida marketing
faoliyatining asosiy masalalari hisoblanadi. M asalan, d o ’konlarda o ’z - o ’ziga
x izm at ko’rsatish tam oyillari iste’m ol tovariari marketingi samarasi.
Iste’m ol tovariari xizm ati marketingi ishlab chiqaruvchi bilan iste’m ol
o ’rtasida bevosita aloqaning mavjudligi bilan ajralib turadi. X izm atlam ing
k o ’pchilik qism i kom pleks xarakterga ega. M asalan, m ehm onxonalar, jam oat

---

ovqat joylari, ekskursion xizm at, yodgorlik m ollari sotish va hokazolar
paydo b o ’lishi yalpi turistik m ahsulot tushunchasi bilan bevosita b o g ’liqdir.
Shu sababli xizm at k o ’rsatish sohasida marketing juda katta y o ’nalishga ega.
4.2. M akrom arketing va mikromarketing
Marketingning tarkibiy tuzilishi haqida fikr yuritilganda uning tarkibida
makromarketing va mikromarketing turiaii mavjudligini alohida ta’kidlash zarur.