Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti turkshunoslik fakulteti turk-ingliz yo`nalishi 2-kurs talabasi sevinch mengirovaning “qadimgi sharq adabiyoti” fanidan tayyorlagan taqdimot ishi

Borliq

• Borliq bu real mavjud, barqaror va mustaqil obyekt.
• Borliqning manzaralari:

1. Mifologik: falsafaning dastlabki bosqichi
2. Diniy: o`rta asrlarda Yevropa madaniyatida yetakchi bo`lgan
3. Ilmiy: nazariyalar, gipotezalar, fikrlar va faktlar bilan bog`liq
4. Falsafiy: inson va dunyoning o`zaro munosabatlari nuqtai nazari

• Insonning moddiy va ruhiy borligi

• Insonning jamiyatda borligi va (hayotning mavjudligi)

• Idealning individuallashgan ruhiy borliq va obyektivlashgan ruhiy borliqdagi mavjudligi

• Tabiat va atrofdagi moddiy jismlar (hajm, massaga ega bo`lgan) mavjudligi

Moddiy borliq
Ideal borliq
Inson borlig`i
Ijtimoiy borliq
Borliqning shakllari

Mazmun

Mazmun

• Narsa va hodisalarning rivojlanish jarayonidagi sistemani tashkil qilgan elementlarning strukturaviy bog`lanishi bo`lib, uni boshqa sistemalardan farqini belgilaydigan aloqadorliklar va munosabatlarni ifodalaydi.

Shakl

• Sistemani tashkil qilgan elementlarning strukturaviy bog`lanishlari, aloqadorliklari va munosabatlarining ifodalanishidir.

Sabab va oqibat
Har qanday sistemaning elementlari o`rtasidagi strukturaviy bog`lanish konkret mazmunga ega bo`lib, unga mos mazmunlarda o`z ifodasini topadi. Narsa va hodisalarning Sistema shaklida namoyon bo`lishi, muayyan sabab oqibatidir.
Mohiyat
O`zida alohidalik, maxsuslik, umumiylikning mazmunin, sababini, zaruriyatini, imkoniyatini, butun, qism, Sistema, struktura, element tarzida namoyon qiladi.
Hodisa
Mohiyat elementlarini bog`lanishi, munosabatlarining namoyon bo`lishidir.

Xulosa: Falsafiy kategoriyalar falsafiy tafakkur uchun nihoyatda muhim bo`lgan olamdagi o`zgarish, rivojlanish, aloqadorlik va uzviy bog`liqlikka xos umumiy jihatlarning in’ikosidir. Ular narsa va hodisalarning o`ziga xosligi, o`xshashligi va farqlarini, barqarorligi va o`zgarishini anglatuvchi, bilishning asosini tashkil etuvchi eng umumiy tushunchalar bo`lib, olamdagi barcha hodisa, jarayonlarga xos umumiy, muhim tomonlar, xususiyatlar, munosabatlarni ifodalovchi keng ma’noli va chuqur mazmunli ilmiy atamalardir.

E`tiboringiz uchun rahmat!