Toshkent farmatsevtika instituti farmakognoziya kafedrasi "botanika" fanidan o



Yüklə 43,03 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə109/139
tarix27.04.2018
ölçüsü43,03 Kb.
#40276
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   139

237 
 
№ 
 
Asosiy to‘qima xillari 
 
Xloren-
xima 
 
G‘am-
lovchi 
 
So‘ruv-
chi 
 
Aeren-
xima 
 
Vella-
men 
 
Urug‘-
murtak-
dan  so‘-
ruvchi 
qatlam 
 

Ildizining 
so‘rish 
zonasida 
joyla-shib, 
markaziy 
o‘t-kazuvchi 
to‘qimaga  etkazib beradi  
 
 
 
 
 
 

Bu 
parenxima 
hu-
jayralarida  oziq  modda 
to‘planadi 
 
 
 
 
 
 

Xloroplastlari 
bo‘lgan 
parenxima hujayralar 
 
 
 
 
 
 

hujayralararo  bo‘shliqlari 
bo‘lgan parenxima 
 
 
 
 
 
 

hujayralarda 
suv 
to‘playdigan  paren-xim 
hujayralar 
 
 
 
 
 
 

Urug‘murtak  qalqo-nida 
bo‘ladigan  
asosiy to‘qima 
 
 
 
 
 
 
 
2. O‘quv jarayonining mazmuni:  
10.
 
Asosiy to‘qima vazifasi, uning xillari 
11.
 
Assimilyatsion (xlorenxima) to‘qima 
12.
 
hamlovchi to‘qima 
13.
 
SHamollatuvchi (aerenxima) to‘qima 
14.
 
So‘ruvchi to‘qima 
15.
 
Vellamen – suv shimuvchi to‘qima 
16.
 
Ajratuvchi to‘qima  vazifasi, uning xillari 
17.
 
Tashqi chiharuvchi to‘qimalar: 
a)
 
bezchali tuklar (trixomalar) 
b)
 
o‘smalar (emergentlar) 
v) nektardonlar  
g) gidatodalar  
c)
 
hazm bezlari  
e) osmaforalar 
9. Ichki chiharuvchi to‘qimalar:  
a)
 
idioblastlar  
b)
 
sxizogen bo‘shliq 
v) lizigen bo‘shliq 
g) efir moy kanallari 
d)
 
smola yo‘li  
10. Sut naylari:  
c)
 
bo‘g‘imli sut naylari  
d)
 
bo‘g‘imsiz sut naylari  


238 
 
3.  O‘quv  jarayonini  amalga  oshirish  texnologiyasi  (metod,  forma  (shakl),  vosita,  usul, 
nazorat, baholash) 
a) Darsning turi - suhbat   
b) Metod – Vertushka  
v) Forma – (shakl) guruh 
g) Vosita – doska, taqatma material, mikroskop, tayyor preparatlar, tablitsa  
d) Usul – nutqli  
e) Nazorat – kuzatish (ko‘rish) 
j) Baholash – o‘z-o‘zini va umumiy baholash  
  4. Metod –  Vertushka 
Vertushka metodi 
 
Bu  treningda  3  ta  yoki  5  ta  guruhga  material  tar?atiladi  va  har  bir  guruh  yakka  holda 
belgilaydi. Keyin bu material guruhlarga aralashtirib beriladi, yana belgilanadi, 3 yoki 5 marta 
aylangandan keyin o‘qituvchi va talabalar bilan umumiy to‘g‘ri javob o‘rtoqlashiladi.  
 
№ 
 
Asosiy to‘qima xillari 
 
Xloren-
xima 
 
G‘am-
lovchi 
 
So‘ruv-
chi 
 
Aeren-
xima 
 
Vella-
men 
 
Urug‘-
murtak-
dan  so‘-
ruvchi 
qatlam 
 

Ildizining 
so‘rish 
zonasida 
joyla-shib, 
markaziy 
o‘t-kazuvchi 
to‘qimaga  etkazib beradi  
 
 
 
 
 
 

Bu 
parenxima 
hu-
jayralarida  oziq  modda 
to‘planadi 
 
 
 
 
 
 

Xloroplastlari 
bo‘lgan 
parenxima hujayralar 
 
 
 
 
 
 

hujayralararo  bo‘shliqlari 
bo‘lgan parenxima 
 
 
 
 
 
 

hujayralarda 
suv 
to‘playdigan  paren-xim 
hujayralar 
 
 
 
 
 
 

Urug‘murtak  qalqo-nida 
bo‘ladigan  
asosiy to‘qima 
 
 
 
 
 
 
 
Vertushka metodi 
 
Bu  treningda  3  ta  yoki  5  ta  guruhga  material  tarqatiladi  va  har  bir  guruh  yakka  holda 
belgilaydi. Keyin bu material guruhlarga aralashtirib beriladi, yana belgilanadi, 3 yoki 5 marta 
aylangandan keyin o‘qituvchi va talabalar bilan umumiy to‘g‘ri javob o‘rtoqlashiladi.  
№ 
Tashqi chiharuvchi 
Bezcha-
O‘sma-
Nektar-
Gidatoda-
Xazm 
Osma- 


239 
 
to‘qima 
 
li tuklar 
 
lar 
 
donlar 
 
lar 
 
bez-
lari 
 
fora-
lar 
 

Fermentlar va kis-lotalar 
yordamida  hashoratlarni 
tu-tib oziqlanadi 
 
 
 
 
 
 

O‘simlikning 
guli-da 
bo‘lib,  qandsi-mon  – 
suyuqlik aj-ratadi   
 
 
 
 
 
 

Bezchalarning 
hosil 
bo‘lishida 
paren-xim 
hujayralari 
ishtirok 
etgan,  osonlik  bilan  si-
nadigan 
o‘yuvchi 
moddasi bo‘lgan 
 
 
 
 
 
 

Suv 
tomchilatib 
tu-
radigan to‘qima 
 
 
 
 
 
 

 
O‘simlik 
guli 
toj-
barglarida 
uchuvchan 
efir 
moylari 
ajratib 
turadigan to‘qima 
 
 
 
 
 
 

Epiderma 
hujayra-
laridan 
hosil 
bo‘-
ladigan, 
sekretlar 
(suyuqliklar) 
bo‘l-gan 
kutikula qavat  
 
 
 
 
 
 
 
5. Mustaqil bajarish uchun vazifalar          
  Ob’ektlarni o‘rganish : Asosiy to‘qima.Ajratuvchi to‘qimalar. 
Ob’ektlar bo‘yicha ma’lumotlar.  
 
O‘simlik organlarining ko‘pchilik qismi yirik, hujayra po‘sti yupqa, modda almashinuvi 
jarayonida faol ishtirok etadilar.Bu hujayralar asosan birlamchi va ikkilamchi meristemalardan 
hosil bo‘ladi va asosiy to‘qimalar deb ataladi.Asosiy to‘qimalar bir necha guruhga bo‘linadi:   
Assimlyatsion  to‘qima  (xlorenxima)  -  Xlorofill  donachalari  ko‘p  bo‘lgan  to‘qima 
assimilyatsion to‘qima (xlorenxima) deb ataladi. Bu to‘qima asosan barglarda, gullarda, yashil 
mevalarda  va  o‘t  o‘simliklarning  poyalarida  uchraydi.  To‘qimaning  asosiy  vazifasi  – 
fotosintez.   
  G‘amlovchi  to‘qima-  Fotosintez  natijasida  hosil  bo‘lgan  moddalar  oziq  modda  sifatida 
to‘planishi mumkin. Bunday to‘qima urug‘li o‘simliklarning hamma organlarida bor. Kraxmal, 
aleyron donachalari, yog‘ moddalar guruxiga kirib, ular g‘amlovchi parenxima hujayralarining 
sitoplazmasida saqlanadi. 
 SHamollatuvchi  to‘qima.(aerenxima)  -  hujayralararo  bo‘shliqlari  ko‘p  va  keng  bo‘lgan 
parenximaga  aerenxima  deb  ataladi.  Aerenxima  o‘simlikning  qamma  havo,  ya’ni  nafas  olish 
uchun  kerak  bo‘lgan  kislorodni  etkazib  beradi.  Aerenxima  suvda  va  botqoqlikda  o‘sadigan 
o‘simliklarning  poya,  barg  va  ildizlarida  yaxshi  rivojlanadi.  Parenximaning  asosiy  vazifasi 
assimilyatsion to‘qimalarni kislorod bilan taminlashdir. 


Yüklə 43,03 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   139




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə