Toshkent farmatsevtika instituti farmakognoziya kafedrasi "botanika" fanidan o



Yüklə 43,03 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə111/139
tarix27.04.2018
ölçüsü43,03 Kb.
#40276
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   139

242 
 
1 – tajriba:  - Bug‘doy ildizining uzunasiga kesimidan ildiz zonalarini ko‘rish:  
 
a) ildiz qini  
 
b) bo‘linish qismi  
 
v) o‘suvchi qismi  
 
g) so‘ruvchi qismi  
2 – tajriba: - Gulsafsar ildizidan vaqtinchalik preparat tayyorlab, so‘rish zonasidan, ildizning 
birlamchi tuzilishini o‘rganish:  
 
a) epiblema  
 
b) ekzoderma  
 
v) mezoderma  
 
g) endoderma 
                    d) peretsikl  
 
e) radial bog‘lam  
 
j) o‘zak  
3 – tajriba: - Tayyor preparatdan kambiyni hosil bo‘lishini ko‘rib, birlamchi ildizni ikkilamchi 
ildizga o‘tishini o‘rganish.  
Metod – Vertushka, Blits o‘yin 
Vertushka metodi 
№ 
Ildiz zonalari 
Ildiz 
hinchasi 
Bo‘linuvchi 
zona 
O‘suvchi 
zona 
So‘ruvchi 
zona 

 
 
 

 
 

 

Ildiz o‘sish nuqtasining eng 
uchida joylashgan bitta 
bo‘linadigan hujayra initsial 
hujayra deyilib bo‘linish 
xususiyatiga ega 
hujayralardan tuzilgan 
 Ildizning bu zonasidagi 
epiblema hujayralarining 
bir qismi tashqi tomonga 
bo‘rtib o‘sib, tukchalarni 
hosil qiladi. Bu tukchalar 
suvni shimadi.  
Ildizning uchki  qismida, 
tashqi tomoni sellyulozali, 
shilim-shiqlangan parenxim 
hujayralar yig‘indisi 
 
 
 
 


243 
 
Bo‘linish zonasidan 
yuqoriga hujayralar ajralib 
chiqib, bo‘li-nishdan 
to‘xtab yirik-lashadi. Bu 
zona - 
 
2. O‘quv jarayonining mazmuni:  
  1. Ildiz qanday zonalardan tuzilgan  
  2. Ildiz zonalarining vazifasi va tuzilishi.  
    a) ildiz qini  
    b) bo‘linuvchi zona  
    v) o‘suvchi zona  
    g) so‘ruvchi zona  
3. Ildizning ichki tuzilishini qaysi zonadan o‘rganish mumkin  
4. So‘ruvchi zona qanday to‘qimalardan paydo bo‘ladi.  
5. Birlamchi ildiz qismlari:  
 
a) epiblema  
 
b) birlamchi po‘stloq  
 
v) markaziy silindr 
6. Markaziy silindrda joylashgan to‘g‘ima turlari, vazifasi 
7. Kambiyning hosil bo‘lishi  
8. Ikkilamchi ildiz tuzilishi  
9. Ildizmevalarning ichki tuzilishi  
 
4. O‘quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi (metod, forma (shakl), vosita, usul, 
nazorat, baholash) 
a) Darsning turi – suhbat  
b) Metod – Blits o‘yin, Bumerang  
v) Forma (shakl) – guruh  
g) Vosita – doska, tarqatma material, tablitsa, tayyor preparat, fiksirlangan material, 
mikroskop.  
d) Usul – nutqli  
e) Nazorat – kuzatish (ko‘rish) 
j) Baholash – o‘z-o‘zini va umumiy baholash  
5. Metod – Blits o‘yin 
 
 
 
Blits o‘yin 
Guruh 
bahosi 
 
Guruh 
xatosi 
 
To‘g‘ri 
javob 
 
Yakka 
xato 
 
Yakka 
baho 
 
Guruh 
ichidan 
chetlatish 
 
Ildizning birlamchi tuzilishi 
 
 
 
 
 
 
 
1.  Doira  shaklini  olgan  kambiy 
hujayralari 
ich-kariga 


244 
 
ikkilamchi 
ksile-mani, 
tashqariga ikkilam-chi floemani 
hosil qiladi.  
2. 
Ularning 
hujayralari 
bo‘linishi 
natijasida 
esa 
ikkilamchi 
ksilema 
yuzaga 
keladi.   
3.  Ikki  pallali  va  ochiq  urug‘li 
o‘simliklarda  ildiz  ikkilamchi 
tuzilishga o‘tadi.  
4.  Bu  halqani  hosil  qilishdan 
oldin, 
paren-xima 
hujayralarning  kambiy  yoylari 
bo‘linib,  floemaga  nisbatan 
ikki-lamchi  ksilemani  ko‘proq 
hosil 
qiladi 
va 
birlamchi 
floemani  o‘z  o‘rnidan  siqib 
chiqaradi, 
kambiy 
doi-ra 
shaklini oladi.  
5. Markaziy silindrda floema va 
ksilema orasi-dagi yupqa po‘stli 
paren-xima  hujayrasi  cho‘zilib 
ikkilamchi 
hosil 
qiluvchi 
to‘g‘ima kambiy yoylarini hosil 
qiladi.  
6. 
Kambiydan 
tashqarida 
qolgan peretsikl hamda po‘stloq 
parenximasining 
tashqi 
hujayralaridan  fellogen  qavati 
hosil  bo‘ladi.  Fellogen  qavati 
peridermani hosil qiladi.  
7. SHu paytda ksilema nurining 
uchida  joylash-gan  peretsikl  va 
parenxi-ma  hujayralari  hosil 
qilgan  kambiy  yoylari  tutashib, 
kambiy halqasi-ni hosil qiladi.  
 
6. Mustaqil bajarish uchun vazifa 
Ob’ektlarni o‘rganish: Ildizning birlamchi tuzilishi, ildizning ikkilamchi tuzilishi. 
 
Ob’ektlar bo‘yicha ma’lumotlar. 
 
Ildiz o‘sish konusining tuzilishini o‘rganish uchun bir pallali o‘simlik ildizining uchki 
qismini  uzunasiga  kesib,  mikroskop  ostida  qaraganimizda  ildiz  uchi  g‘ilof  bilan 
qoplanganligini  ko‘rish  mumkin.  g‘ilof  o‘sayotgan  ildizning  nozik  uchini  –  ildizning  o‘sish 
konusini  shikastlanishdan  saqlab  turadi.  Ildiz  g‘ilofi  hujayralari  yirik  bo‘lib,  sirt  tomonidan 
doimo  ajralib,  ichki  tomondan  beto‘xtov  o‘sib  turadi.  O‘sish  nuqtasi  ichki  hujayralarning 
ko‘ndalang  bo‘linishi  natijasida  o‘sish  nuqtasi  uzayadi,  uzunasiga  bo‘linish  natijasida  esa 
yo‘g‘onlashadi. Bo‘linish nuqtasidan birmuncha yuqoriroq o‘sish zonasi bo‘lib, uning uzunligi 
bir  necha  mmga  etadi.  Bu  zona  hujayralari  tez  o‘sadi  va  cho‘ziladi.  O‘sish  zonasidan  keyin 


Yüklə 43,03 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   139




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə