Toshkent moliya instituti iqtisodiy tahlil

Ko‘rsatkichlar ifodalanish shakli bo‘yicha ham ikki guruhga: mutlaq va nisbiy ko'rsatkichlarga bo‘linadi.
Mutlaq ko‘rsatkichlar ham o‘z navbatida qaysi o‘lchamda ifodalanishiga qarab ikki guruhga: natural (miqdor) va qiymat ko'rsatkichlariga bo‘linadi.
Natural ko‘rsatkichlar asosan tabiiy holda mavjud bo‘lgan jismoniy birlikda ifoda etiladigan ko‘rsatkichlardir. Ushbu gumh ko‘rsatkichlariga biror bir predmetinng uzunligi, og'irligi, maydoni yoki kengligi kabi o‘lchamlami ifodalovchi ko‘rsatkichlami misol keltirish mumkin.
Qiymat ko‘rsatkichlar ham turli o'lchamlarda bo‘ladi. Masalan, biror tovaming bahosi, umumiy summasi, biror xizmatning tarifi, xodimlarga to‘lanadigan ish haqi kabilami misol keltirish mumkin.
Nisbiy ko‘rsatkichlar aksariyat hollarda turli mutlaq ko‘rsatkichlaming bir-biriga yoki bir xil mutlaq ко‘rsatkichlarning turli davrlardagi hajmini bir-biriga solishtirish yo‘li bilan aniqlanadi. Masalan, bir ko‘rsatkichni ikkinchi boshqa bir ko‘rsatkichga solishtirib darajani aniqlash mumkin, bir xil ko‘rsatkichlaming turli vaqtlardagi hajmini solishtirib indeks, foiz kabi ko‘rsatkichlami hisoblasa bo‘ladi.