Toshkent tibbiyot akademiyasi biotibbiyot muhandisligi,informatika va biofizika

Ma’lumot to’plamlari va turlari
Pythonda ma’lumot to’plamlarining turlari 4 xil. Ulardan odatda bir nechta yoki 
undan ham ko’p qiymatlarni saqlashda foydalanamiz. Bizga kerakr bo’lganda o’sha 
to’plamlarga murojaat qilib tegishli qiymatlarni olamiz. Har bir ma’lumot 
to’plamining o’z xususiyatlari bor va shunga ko’ra ularni kerakli joyda tanlab 
ishlatamiz. Darsimiz davomida barcha turlarning xususiyatlarini ko’rib chiqamiz: 

List – tartiblangan va o’zgaruvchan ro’yxat. Elementlarini dublikatlash mumkin. 

Tuple – tartiblangan va o’zgarmas ro’yxat. Elementlarini dublikatlash mumkin.

Set – Tartiblanmagan va indekslanmagan to’plam. Elementlari dublikatlanmaydi. 

Dictionary – tartiblanmagan,o’zgaruvchan va indekslangan to’plam. Elementlari 
dublikatlanmaydi.
Yuqoridagi xususiyatlardan kelib chiqqan holda tegishli joylardaqo’llaniladi.
List (ro’yxat) 
List- Pythonda erkin turdagi obyektlarning o`zgaruvchan qatorlashgan 
kolleksiyasi hisoblanadi (massivga o`xshash, lekin tiplar har xil bo`lishi mumkin). 
Ro`yxatlardan foydalanish uchun ularni tuzish kerak. List – aytib o’tganimizdek 
tartiblangan va o’zgaruvchan ro’yxat. Ro`yxatni har xil yondashuvlar yordamida 
yaratish mumkin. Uni kvadrat qavslar bilan hosil qilamiz:
mashina = ["Audi", "Mustang", "Ferrari"] 
print(mashina)
 
 
 
 

---

14 
l 
List() konstruktori
List ro’yxatini list() konstruktori yordamida hosil qilish mumkin. Bunday 
holatda kvadrat qavslar ishlatilmaydi:
meva = list(("olma", "banan", "apelsin", "nok", "uzum"))
print(meva)
Elementlarga murojaat
List elementlariga murojaat qilish uchun, murojaat qilinayotgan elementning 
indeksi ko’rsatiladi. Sanoq har doimgidek 0 dan boshlanadi. Quyidagi kodimiz isga 
tushsa, ekranga ikkinchi element chiqadi: 
mashina = ["Audi", "Mustang", "Ferrari"]
print(mashina[1])
Mustang